«Τα Μαθηματικά μάς βοηθούν να σκεφτόμαστε πιο λογικά. Και αν σκέφτεσαι λογικότερα, αυτό μπορεί να βοηθήσει για την ανάλυση οποιουδήποτε γενικότερου προβλήματος. Οπως όταν βλέπεις μια εικαστική έκθεση σιγά – σιγά ανεβαίνει το αισθητικό σου κριτήριο, όσο περισσότερο ασχολείσαι με τα Μαθηματικά τόσο τροχίζεται η λογική σου, είναι δηλαδή σημαντικά για την κουλτούρα μας, ανεξάρτητα από τη χρησιμότητά τους σε οποιονδήποτε τομέα». Αυτό επισημαίνει ο διεθνούς φήμης Ελληνας καθηγητής Μαθηματικών στο Cambridge και στο Imperial Αθανάσιος Φωκάς, που συμμετέχει στο 6ο Διεθνές Συνέδριο Αριθμητικής Ανάλυσης (NumAn2014), το οποίο πραγματοποιείται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου στα Χανιά και θα διαρκέσει έως την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου. Το συνέδριο διοργανώνεται από το Εργαστήριο Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Η/Υ της Σχολής Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης και υλοποιείται κάθε δύο έτη με συμμετοχή πολλών διακεκριμένων επιστημόνων. Προσκεκλημένοι ομιλητές είναι, εκτός από τον κ. Φωκά, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Cambridge Arieh Iserles, ο καθηγητής Υπολογιστικών Μαθηματικών και ακαδημαϊκός της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών Zhong-Zhi Bai, ο ομότιμος καθηγητής των Πανεπιστημίων Θεσσαλίας και Purdue Ηλίας Χούστης, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Μιχαήλ Βραχάτης και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Δημήτριος Νούτσος. Συνολικά θα παρουσιαστούν 130 εργασίες επιστημόνων από 30 χώρες. Μιλώντας στα “Χανιώτικα νέα”, ο πολυβραβευμένος Ελληνας μαθηματικός Αθ. Φωκάς υπογράμμισε ότι τα Μαθηματικά είναι σημαντικά επειδή -για κάποιον λόγο που κανείς δεν γνωρίζει- οι βασικοί νόμοι της Φύσης είναι γραμμένοι σε μαθηματική γλώσσα και κατά συνέπεια ο μόνος τρόπος για να κατανοήσεις αυτούς τους νόμους είναι να κατανοήσεις τη γλώσσα στην οποία είναι γραμμένοι, δηλαδή τα Μαθηματικά. Ο Νεύτων, όταν ανακάλυψε τους βασικούς νόμους που διέπουν την κλασική μηχανική, επειδή δεν υπήρχε μέχρι τότε η κατάλληλη μαθηματική γλώσσα για να εκφραστούν, ανακάλυψε και την κατάλληλη μαθηματική γλώσσα για να εκφραστούν οι νόμοι. Αυτό μας δείχνει πολύ καθαρά ότι οι νόμοι της Φύσης εκφράζονται με μαθηματικές εξισώσεις. Κατά συνέπεια δεν έχουμε άλλο τρόπο να κατανοήσουμε τη Φύση, εάν δεν κατανοήσουμε τα Μαθηματικά».
«Η ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗ ΛΥΣΗ ΕΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ»
Οσον αφορά τη λειτουργία και τη δυναμική του εγκεφάλου ο πολυβραβευμένος Ελληνας μαθηματικός τόνισε: «Για πολλά χρόνια δεν μπορούσαμε να δούμε την ανατομία του εγκεφάλου. Η αξονική τομογραφία αποτέλεσε μια μεγάλη ανακάλυψη, διότι μας έδωσε τη δυνατότητα να βλέπουμε την ανατομία του εγκεφάλου. Αυτή ήταν μια τρομακτική ανακάλυψη στον χώρο της Ιατρικής. Αυτό που δεν γνωρίζει ο περισσότερος κόσμος είναι ότι η αξονική τομογραφία στηρίζεται στη λύση ενός μαθηματικού προβλήματος. Σήμερα υπάρχουν πιο προηγμένες μέθοδοι, όπως ο Τομογράφος Εκπομπής Πρωτονίων (Positron emission tomography), ο οποίος στηρίζεται επίσης στα Μαθηματικά που αποτελεί μία από τις καινούργιες απεικονιστικές τεχνικές». Μάλιστα, όπως εξήγησε ο κ. Φωκάς: «Υπάρχει ένας σημαντικός κλάδος των Μαθηματικών που λέγεται “Λύση αντίστροφων προβλημάτων”, τα οποία έχουν άμεση επίδραση στη μελέτη του εγκεφάλου. Πάνω σε αυτό έχουμε δημιουργήσει μια ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και μια ομάδα στην Ακαδημία Αθηνών που η κύρια ερευνητική μας ενασχόληση είναι αυτή: πώς θα βελτιώσουμε αυτούς τους αλγόριθμους έτσι ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να βλέπουμε και καθαρότερες εικόνες του εγκεφάλου, αλλά και τη δυναμική του εγκεφάλου σε πραγματικό χρόνο. Συγκεκριμένα υπάρχουν δύο τεχνικές: η μαγνητο-εγκεφαλογραφία και η ηλεκτρο-εγκεφαλογραφία που είναι παλιότερη και βλέπεις δεδομένα του εγκεφάλου. Αυτό που θέλουμε να δούμε εμείς από αυτά τα δεδομένα είναι σε ποια σημεία του εγκεφάλου υπάρχει περισσότερη ενεργοποίηση. Κι αυτό φαίνεται ότι έχει λυθεί πλέον καθώς το Cambridge Enterprise χρηματοδότησε αυτήν την πατέντα και προχωράμε τώρα στη σύσταση κάποιας εταιρείας. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι κατά μεγάλη πιθανότητα με τον Τομογράφο Εκπομπής Πρωτονίων θα μπορούμε να έχουμε αρκετά ακριβή εικόνα για το ποια σημεία του εγκεφάλου είναι περισσότερο ενεργοποιημένα, δηλαδή όταν λύνεις μια εξίσωση ποιο κομμάτι του εγκεφάλου σου δουλεύει περισσότερο από άλλα. Ομως αυτό είναι μια αργή διαδικασία της τάξης των 2 δευτερολέπτων, η σκέψη όμως είναι πολύ πιο γρήγορη. Με τον Τομογράφο Εκπομπής Πρωτονίων θα μπορείς να βλέπεις ακριβώς ποια σημεία του εγκεφάλου ενεργοποιούνται, αλλά σε πραγματικό χρόνο».
Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ι. ΣΑΡΙΔΑΚΗΣ
Εκ μέρους της Οργανωτικής Επιτροπής ο καθηγητής Ιωάννης Σαριδάκης τόνισε ότι «παρά τις αντιξοότητες, η εκπαίδευση που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την έρευνα, δεν σταματά ποτέ». Το συνέδριο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του αείμνηστου καθηγητή Παν. Πατρών Θεόδωρου Σ. Παπαθεοδώρου.
Εδώ και 10 χρόνια ο κ. Φωκάς δίνει συνεντεύξεις για τις τεχνικές απεικόνισης MEG και SPECT και αναφέρει συνέχεια ότι “έχουμε δημιουργήσει μια ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Cambridge”. Ποτέ όμως δεν έχει αναφερθεί σε ονόματα συνεργατών του, πλην του κ. Δάσιου. Τα αποτελέσματα όμως που παρουσιάζει, εδώ και 10 χρόνια, δε θα υπήρχαν αν δεν δούλευαν κάποιοι άνθρωποι ατελείωτες ώρες μπροστά σε έναν υπολογιστή. Νομίζω ότι μία αναφορά σε αυτούς τους ανθρώπους, ονομαστικά, όχι αόριστα, επιβάλλεται. Είναι θέμα σεβασμού.