Τα γεγονότα της Πρωτοχρονιάς του 1944, που διαδραματίστηκαν στο μαρτυρικό τους τόπο, τίμησαν οι κάτοικοι των Μεσκλών την Κυριακή 13/1/2019, παρουσία των βουλευτών Χανίων Αντώνη Μπαλωμενάκη και Βάλια Βαγιωνάκη, του αντιπεριφερειάρχη Χανίων Απόστολου Βουλγαράκη, του δημάρχου Πλατανιά Ιωάννη Μαλανδράκη, καθώς και εκπροσώπων των τοπικών εκκλησιαστικών, εκπαιδευτικών, δημοτικών, κοινοτικών αρχών, αλλά και πολιτιστικών φορέων της περιοχής.
Mετά την επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη όσων συμμετείχαν στα γεγονότα της 1/1/1944 και οι οποίοι είτε εκτελέστηκαν από τους Σουμπερίτες είτε άφησαν την τελευταία τους πνοή στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου μεταφέρθηκαν, ακολούθησαν σύντομοι χαιρετισμοί, από το βουλευτή Χανίων κ. Αντώνη Μπαλωμενάκη, τον δήμαρχο Πλατανιά κ. Ι. Μαλανδράκη και τον αντιπεριφεριάρχη Χανίων κ. Απ. Βουλγαράκη, ο οποίος μεταξύ των άλλων σημείωσε την αξία της μνήμης για την ιστορική συνέχεια ενός τόπου, διαχωρίζοντάς την από τη λήθη.
Στη συνέχεια ο καθηγητής του 2ου Γυμνασίου Χανίων κ. Γ. Φίλης με τη βοήθεια των μαρτυριών, που είχε συλλέξει ο Στρατής Μπατάκης, μας ταξίδεψε 75 χρόνια πίσω στην ημέρα εκείνη που στα Μεσκλά εισέρχονταν με δόλο ένα απόσπασμα στρατιωτών του Σούμπερτ, για να δεχθεί όμως την αντίσταση των ανδρών της 1η Εφεδρικής Ομάδας του ΕΛΑΣ, που βρισκόταν στο χωριό. Αποτέλεσμα της σθεναρής εκείνης αντίστασης ήταν οχτώ μέλη της ομάδας του Σούμπερτ να σκοτωθούν και λίγες μέρες αργότερα (11/1/1944) η γερμανική διοίκηση να διατάξει τη διάλυση της καταδιωκτικής Ομάδας Σούμπερτ (Jagdkommando Schubert), που τόσα δεινά είχε σκορπίσει στον τόπο.
Ακολούθησε η μαρτυρία του κ. Παπουτσάκη του μόνου σήμερα εν ζωή ανθρώπου που συμμετείχε στα γεγονότα εκείνης της ημέρας και εξ αιτίας εκείνης της συμμετοχής του οδηγήθηκε στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Συγκινητική, όμως υπήρξε και η παριστάμενη χορωδία, αποτελούμενη κυρίως από Μεσκλιανούς μαθητές του Γυμνασίου & Λυκείου Αλικιανού, η οποία καθοδηγούμενη από τον πρόεδρο του Μορφωτικού & Εκπολιτιστικού Συλλόγου Μεσκλών & Ζούρβας κ. Ιωάννη Δημητρουλάκη, τραγούδησαν πρωτότυπα ριζίτικα. που συνέθεσαν ειδικά για την περίσταση, όπως το ακόλουθο:
«Παιδιά κι’ ήταν’ οι μπαλότες, η στα Μεσκλά στη Ρίζα,
θωρώ και κατεβαίνουνε, οι Μεσκλιανοί γι΄ αντάρτες,
Εμάθανε πως έρχουνται, προδότες Σουμπερίτες,
μπροσκάδα των εστέσανε, κι όλους τσοι καταλύσαν
τον Σούμπερτ ρεζηλέψανε»
Ή συνέθεσαν μαντινάδες, όπως οι ακόλουθες:
Μεσκλά μ’ Ηρωϊκό Χωριό
έγραψες Ιστορία
μ’ αγώνες για την Λευτεριά
και την Δημοκρατία
Αντάρτες και σταυραετοί
αγρίμια και γεράκια
πατούν και φωλεύουνε
στα Μεσκλιανά φαράγγια.
Ακουλούθησε προσκλητήριο πεσόντων από τη μαθήτρια του ΓΕΛ Αλικιανού Μαρία Βουράκη, κατάθεση στεφάνων και η όλη σεμνή τελετή έκλεισε με τον εθνικό ύμνο.
Μετά το πέρας της τελετής ακολούθησε παραδοσιακό κέρασμα στη νεότευκτη αίθουσα του Συνεταιριστικού Συλλόγου Μεσκλών.
Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια σε όλους όσους συνέβαλλαν στην οργάνωση της γιορτή αυτή μνήμης, στην τοπική κοινότητα Μεσκλών, στο Μορφωτικό & Εκπολιτιστικό Σύλλογο Μεσκλών και Ζούρβας, στη Δημοτική Ενότητα Μουσούρων, στο Δήμο Πλατανιά, στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και στην Π.Ε.Α.Ε.Α. – Παράρτημα Χανίων.
