Θα ήθελα χρήσιμες πληροφορίες για την Tuta, τον μεγάλο εχθρό της ντομάτας
Tου κήπου σου τα μυστικά, τις ρίμες σου διαβάζω, γελώ και γνώσεις χρήσιμες, στην κεφαλή μου βάζω.
Ξεκίνησα την απάντησή μου παραθέτοντας μια κολακευτική μαντινάδα που μου έστειλε ο πατήρ Μάξιμος, φανατικός αναγνώστης της στήλης και τον ευχαριστώ. Σχετικά με την Τuta absoluta, είναι ένα μικρό σταχτο-καφέ πεταλουδάκι της Λατινικής Αμερικής που προσβάλλει καλλιέργειες ντομάτας, μελιτζάνας, πατάτας και πιπεριάς. Γεννά αβγά που γίνονται κάμπιες που προσβάλλουν κυρίως τα φύλλα σχηματίζοντας στοές, ενώ μόνο στους καρπούς της ντομάτας δημιουργεί τρύπες κυρίως κοντά στον ποδίσκο. Για τη βιολογική καταπολέμηση του εντόμου, καταστρέφουμε τα υπολείμματα προηγούμενων καλλιεργειών ντομάτας πιπεριάς, μελιτζάνας, πατάτας καθώς και τα ζιζάνια του στίφνου και του τάτουλα που φιλοξενούν επίσης την tuta. Επίσης, χρησιμοποιούμε αυτοσχέδιες φερομονικές παγίδες (κρεμάμε τη φερομόνη είκοσι εκατοστά πάνω από έναν κουβά με νερό που περιέχει λίγες κουταλιές ελαιολάδου) για να συλλαμβάνουν μαζικά τα αρσενικά έντομα Τuta, ενώ σκονίζουμε και με βιολογικό σκεύασμα Βάκιλου Θουριγγίας τα φυτά κάθε 15 – 20 μέρες για να καταπολεμήσουμε τις κάμπιες σε φύλλα και καρπό.
Υπάρχει κίνδυνος περονόσπορου αυτή την περίοδο στα αμπέλια. Χρειάζεται να ψεκάσω;
Σημάδια περονόσπορου, φανήκανε στ’ αμπέλια,
τις ψεκαστήρες πιάσανε, τα φρόνιμα κοπέλια
Το ψιλόβροχο που έπεσε τις προηγούμενες μέρες και η ηλιοφάνεια μετά δημιούργησε εστίες περονόσπορου στα αμπέλια. Ο περονόσπορος της αμπέλου (Plasmopara viticola), θεωρείται η σπουδαιότερη ασθένεια του αμπελιού, ιδιαίτερα σε περιοχές με συχνές βροχοπτώσεις την άνοιξη. Σε πολλές περιοχές εμφανίζεται απειλητικός και ορισμένα χρόνια με ισχυρή προσβολή αποκαλούνται «χρονιές περονοσπόρου» όπως η χρόνια του 2011 που κατέστρεψε τα 2/3 της ελληνικής οινοπαραγωγής. Η ασθένεια προσβάλλει όλα τα πράσινα αναπτυσσόμενα μέρη της αμπέλου όπου εμφανίζονται χαρακτηριστικές κιτρινοπράσινες κηλίδες που μοιάζουν με λαδιές. Με υγρό καιρό στην κάτω επιφάνεια των φύλλων εμφανίζεται λευκό επίχρισμα που είναι οι καρποφορίες του παράσιτου οι οποίες θα δώσουν τα μολύσματα για δευτερογενείς μολύνσεις. Οι άριστες συνθήκες διασποράς των μολύνσεων είναι θερμοκρασία 20 – 25οC και υγρασίας μεγαλύτερης των 95%. Η βιολογική καταπολέμησή του γίνεται με ψεκασμούς με χαλκούχα σκευάσματα, ενώ σημαντική είναι και η δημιουργία συνθηκών αερισμού στο αμπέλι με καταπολέμηση των ζιζανίων και αραίωση φύλλων.
Η πεθερά μου νευρίασε γιατί δεν της έχω μαζέψει χαμομήλι για να το κάνω βραστάρι. Τι θα λέγατε;
Κέρασε την πεθερά, βραστάρι χαμομήλι,
να ηρεμήσει μια σταλιά, μην πιάσει καριοφίλι.
Σήμερα δίνουμε οδηγίες σε πεθερόπληκτους γαμπρούς για τη συγκομιδή του χαμομηλιού που γίνεται αμέσως μετά την ολοκλήρωση της άνθησης, γύρω στα μέσα – τέλη Μαΐου. Η συγκομιδή δεν πρέπει να γίνεται νωρίς το πρωί παρά μόνο όταν φύγει η πρωινή η υγρασία, ενώ η ξήρανση πρέπει να γίνεται πάντα υπό σκιά σε δικτυωτά πλαίσια ή σε ξηραντήρια ελεγχόμενης θερμοκρασίας. Το χαμομήλι είναι μονοετής πόα που ανήκει στην οικογένεια των Αστεροειδών και προτιμά περιοχές με ήπιο κλίμα και εδάφη μέτριας γονιμότητας με pH 7. Όλο τον χειμώνα μένει χαμηλά στο έδαφος και εκμεταλλεύεται άριστα την εδαφική υγρασία, γι’ αυτό και καλλιεργείται χωρίς άρδευση. Το χαμομήλι πολλαπλασιάζεται με σπόρο και μπορεί να σπέρνεται από αρχές Οκτωβρίου μέχρι αρχές Μαρτίου σε καλά προετοιμασμένο χωράφι. Το μείγμα σπέρνεται με το χέρι στα πεταχτά ή με κοινή σπαρτική. Τέλος, το χαμομήλι δεν παρουσιάζει ευαισθησία σε εχθρούς και ασθένειες.
Ο κουμπάρος μου από την Αθήνα είδε τα σφακάκια που αγόρασα και τα έλεγε βίγκα. Τι ακριβώς συμβαίνει;
Βίγκα, δαφνούλα λέγεται, μα στα Χανιά σφακάκι,
κι οι κηπουροί το προτιμούν, αυτό το λουλουδάκι.
Η βίγκα ή δαφνούλα ή σφακάκι είναι ένα ανθόφυτο με εντυπωσιακά χρώματα που ανθίζει από τα μέσα της άνοιξης μέχρι και τα μέσα φθινοπώρου έχοντας πλούσια ανθοφορία σε εντυπωσιακά χρώματα. Το ύψος της κυμαίνεται από 25-50 cm και φυτεύεται στους κήπους σε ηλιόλουστα σημεία, αφού είναι ιδαίτερα ανθεκτική σε υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού και στην ξηρασία. Είναι ευαίσθητο φυτό στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα γι’ αυτόν τον λόγο και το φυτεύουμε περισσότερο σαν ετήσιο. Προτιμούνται εδάφη που είναι αμμοπηλώδη, για καλύτερη ανθοφορία, και εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία. Τους καλοκαιρινούς μήνες κάνουμε συχνά ποτίσματα, αλλά προσέχουμε να μην βρέχουμε τα φύλλα τους και κυρίως τα άνθη. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα με σπόρο. Προσθέτουμε υδατοδιαλυτό βιολογικό πλήρες λίπασμα, δυο φορές τον μήνα για την περίοδο από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο.
Ο άντρας μου κοκορεύεται όλη την ώρα για τα κατορθώματά του. Καμιά καλή ιδέα για να τον συνετίσω;
Λειρί του κόκορα – φυτό, στον άντρα σου να δώσεις,
κι από τα κοκορέματα, για πάντα να γλυτώσεις.
Επειδή το χιούμορ είναι ένα μεγάλο όπλο, αξιοποιείστε το χρησιμοποιώντας τη σελόσια ή λειρί του κόκορα ένα ανθόφυτο υψηλής, μέσης και χαμηλής ανάπτυξης, που το ύψος κυμαίνεται από 20-120εκ. Τα φύλλα είναι μεγάλα, καρδιόσχημα έως ωοειδή – λογχοειδή, με έντονες και χαρακτηριστικές ραβδώσεις, πράσινα ή κόκκινα. Τα άνθη είναι μεγάλα, μήκους μέχρι 30 εκ, πλατιά όπως και τα ανθικά στελέχη, σκληρά σαν βούρτσα, πολύ θεαματικά, που μοιάζουν με το λειρί του κόκορα και έχουν βελούδινη υφή. Το χρώμα τους είναι βαθύ κόκκινο ή πορφυρό, σπανιότερα δε κίτρινο, χρυσό, πορτοκαλί ή ρόδινο. Ανθίζει σχεδόν όλο το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Είναι ανθεκτικό φυτό στις υψηλές θερμοκρασίες και στα ξηρά και πορώδη εδάφη. Οι υψηλές ποικιλίες μπορούν να σκεπάσουν αντιαισθητικές επιφάνειες του κήπου ή νάνες ποικιλίες είναι πολύ κατάλληλες για την δημιουργία ανθικών πλαισίων ενώ οι μέσου ύψους ποικιλίες είναι άριστο φυτικό υλικό για φυτοδοχεία εξωτερικών και ηλιαζόμενων εσωτερικών χώρων.
