Tα Μυστικά του Κήπου…

H μάνα μου μεγάλωσε στην Αμπεριά και λέει ότι ήταν γεμάτη από δέντρα με αρωματικά κίτρινα άνθη. Τι δέντρα ήταν αυτά;

Η συνοικία τσ’ Αμπεριάς,
γεμάτη από γαζίες,
στους δρόμους της γραφτήκανε
ωραίες ιστορίες.

Η Αμπεριά είναι μια από τις πιο όμορφες παλιές γειτονιές των Χανίων, πήρε το όνομά της από τις γαζίες, ένα είδος ακακίας που υπήρχε στους δρόμους της και  στην τούρκικη διάλεκτο λέγεται αμπεριά ή  αμπέρι. Αλλωστε η συγκεκριμένη  συνοικία που εκτείνεται από τον Άγιο Παντελεήμονα μέχρι την περιοχή Μπόλαρη (οδός Ηρώων Πολυτεχνείου) περιλαμβάνει αρκετά κτίσματα που ανήκουν στην όψιμη τουρκοκρατία και ήταν ιδιοκτησίες ευκατάστατων μουσουλμάνων. Η γαζία είναι φυλλοβόλο ακανθώδες δέντρο που κατάγεται από την Κεντρική Αμερική και το Μεξικό, αλλά είναι πολύ διαδεδομένη και στην Αυστραλία. Είναι σχετικά μικρό φυλλοβόλο δένδρο το οποίο έχει χαρακτηριστικό τα κίτρινα αρωματικά άνθη που μοιάζουν με κίτρινες σφαίρες. Ανθίζει τέλη του χειμώνα. Προσοχή στα αγκάθια που υπάρχουν στα κλαδιά. Τα φύλλα μοιάζουν με φτερά. Είναι αρκετά ανθεκτικό φυτό και αντέχει στην ξηρασία, αφού και με 1 φορά τον μήνα πότισμα ακόμα και το καλοκαίρι θα αντέξει αν και καλύτερα είναι μια φορά στις 10 μέρες. Χρειάζεται ηλιόλουστα σημεία. Αντέχει σε κάθε είδος χώματος αρκεί να μην κρατά νερό. Κάτω από τους 0 βαθμούς κελσίου υπάρχει περίπτωση να παγώσει. Φυτεύεται σε αυλές σπιτιών και σε δρόμους για το άρωμα τους και μεμονωμένο σε χλοοτάπητες. Εχει εξυμνηθεί και από τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο στο Επιτάφιο: «κι εκεί στ’ αφτί σου σπίθιζε η γαζία τ’ Αποσπερίτη».’

Η πεθερά μου μού ζήτησε να της φτιάξω έναν θεματικό κήπο. Βοηθήστε με σας παρακαλώ

Φτιάξε τον κήπο σου καλά
και βρες ωραίο θέμα,
να μη σου ρίξει η πεθερά,
θανατηφόρο βλέμμα.

Οι καλομαθημένες πεθερές φαίνεται ότι προτιμούν να έχει ο κήπος τους ένα συγκεκριμένο θέμα και σύμφωνα με αυτό επιλέγουν τα φυτά τους. Παραθέτουμε μερικές ιδέες παρακάτω αν και οι εφικτές επιλογές θέματος περιορίζονται μόνο από τη φαντασία σας. Για παράδειγμα, ένας κήπος κουζίνας φυτεμένος με είδη όπως το θυμάρι, φασκόμηλο, βασιλικό, άνηθο, μαϊντανό και ρίγανη. Ένας κήπος φαρμακοποιού, με σπαθόχορτο, δενδρολίβανο, βαλεριάνα, σκόρδο, αλόη. Ένας ανθόκηπος με τριανταφυλλιές νάνες, μεγανθείς, αναρριχώμενες. Ένας κήπος εσπεριδοειδών, με λεμονιές, πορτοκαλιές, μανταρινιές, κουμ κουάτ, περγαμόντο, κίτρο. Ένας κήπος αφιερωμένος στον βασιλιά των λαχανικών την τομάτα, που να περιέχει τομάτες μεγαλόκαρπες, τομάτες αμπουρνελάτες, τομάτες βελανίδια, τομάτες τσέρι στρογγυλές, μαύρες τομάτες, μαύρες τομάτες βελανίδια. Ένας κήπος με άνθη σε μορφή μαργαρίτας, με αργυράνθεμα, ζέρμπερες, καλεντούλες, διμορφοθήκες, χρυσάνθεμα, γκαζάνιες.

Τι λουλούδι να φυτέψω αυτή την εποχή στις ζαρντινιέρες μου;

Φύτεψε τις πρίμουλες που ανθίζουν με αγώνα
σε ζαρντινιέρες χαμηλές στη μέση του χειμώνα.

Το όνομα της πρίμουλα που προέρχεται από τα λατινικά και χαρακτηρίζει την πρώιμη  ανθοφορία της.  Αυτή την εποχή, θα τη βρείτε  ανθισμένη σε όλα τα φυτώρια σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων: άσπρο, κόκκινο, μωβ, κίτρινο, ροζ, πορτοκαλί, μπλε. Μεταφυτέψετε τη σε χαμηλές γλάστρες και ζαρντινιέρες, αλλά και στον κήπο για να δημιουργήσετε εντυπωσιακές  χρωματικές συνθέσεις. Η πρίμουλα είναι πολυετές ποώδες φυτό που ανθίζει από τέλη Δεκέμβρη έως Μάιο, αν κι οι περισσότεροι το θεωρούν ετήσιο καλλωπιστικό καθώς μόλις έρχεται το καλοκαίρι ρίχνει το φύλλωμά της και πέφτει σε λήθαργο. Στα περισσότερα είδη, το ύψος και η διάμετρός της κυμαίνεται μέχρι 30 εκατοστά, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί και αρκετές δίχρωμες ποικιλίες. Η πρίμουλα πολλαπλασιάζεται με σπόρο από  τα τέλη της άνοιξης έως το τέλος του καλοκαιριού. Πέραν της καλλωπιστικής της αξίας, τα άνθη της είναι εδώδιμα σε σαλάτες, ενώ χρησιμοποιούνται και για την παρασκευή μαρμελάδας και ποτών.

Αξίζει να ασχοληθώ με παραδοσιακές ντόπιες ποικιλίες.Τι ποικιλία ντομάτας αξίζει για να βρω;

Ψάξε για σπόρο αυθεντικό, ντομάτα Σαντορίνης
κι απ’ την ωραία γεύση της κατάπληκτος θα μείνεις.

Ψάξτε για ντόπιες ποικιλίες για να μπορέσετε να κρατήσετε σπόρο και να ξαναφυτεύσετε. Άλλωστε, η διάσωση και διάδοση των ντόπιων ποικιλιών, με άλλα λόγια της διατροφικής μας κληρονομιάς, είναι ζήτημα αυτάρκειας, ελευθερίας, μα και αξιοπρέπειας. Υπενθυμίζουμε ότι σήμερα, το 50% του εμπορίου του σπόρου ελέγχεται μόνο από έξι πολυεθνικές σποροπαραγωγικές εταιρείες, όπου κυριαρχούν τα υβρίδια όπου ο παραγωγός δεν μπορεί να κρατήσει σπόρο για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο και καθίσταται οικονομικά δέσμιος τους. Στην αντίπερα όχθη, αρκετές παραδοσιακές ποικιλίες έχουν μεγάλη φήμη και αξία καθώς είναι προσαρμοσμένες στο ελληνικό περιβάλλον στο οποίο δημιουργήθηκαν και ικανοποιούν σύγχρονες καταναλωτικές απαιτήσεις λόγω της νόστιμης γεύσης, της υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας. Ενδεικτικά, σας προτείνω την Κερασοτομάτα Σαντορίνης, μια ποικιλία τομάτας με καρπούς πολύ καλής ποιότητας, στρογγυλούς με λαμπερό κόκκινο χρώμα βάρους 15-20 γρ. Είναι κατάλληλη για υπαίθρια καλλιέργεια  με φυτό χαμηλό, μαζεμένο με μέτρια κάλυψη καρπού. Χαρακτηρίζεται ως παραγωγική ποικιλία με καρπούς εύγευστους, πολύ καλή καρπόδεση σε υψηλές θερμοκρασίες και γενικότερα κατάλληλη για καλλιέργεια σε ξηροθερμικές συνθήκες.