Στεναχωριέμαι γιατί έχω ένα πολύ μικρό λαχανόκηπο. Τι θα μου λέγατε;
Σε θέματα κήπου, το μέγεθος δεν μετράει! Σαν απόδειξη, και όχι σαν παρηγοριά, σας αναφέρω το «Δίκτυο μικρών κήπων», μια καινούργια ομάδα που κάνει τα πρώτα της βήματα και διοργανώνει μια εκδήλωση γνωριμίας για τη «Διαχείριση Μικρών Κήπων» στον πολυχώρο Πολυ-τεχνείο, στη Χατζιμιχάλη Νταλιάνη 40, στα Χανιά, τη Δευτέρα 9/12/13 στις 7μ.μ. Η ομάδα με προσκάλεσε στην εκδήλωση για να μιλήσω και η ομιλία θα έχει τίτλο “Τα Μυστικά του Μικρού Κήπου”. Με τον όρο “μικρό κήπο” η ομάδα θεωρεί τις λίγες γλάστρες στο μπαλκόνι ως το μέγεθος του κήπου, ικανό για να καλύψει τις διατροφικές ανάγκες του ερασιτέχνη καλλιεργητή και της οικογένειας του. Είναι πολύ σημαντική η επικοινωνία, η ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών μεταξύ των μικροκαλλιεργητών για ορθές γεωργικές πρακτικές για τη διάσωση των ντόπιων ποικιλιών, την διατροφική αυτάρκεια και την καθιέρωση ενός θεσμού συνεργασίας και αλληλεγγύης. “Τα Μυστικά του Κήπου” εύχονται ολόψυχα στην ομάδα να προχωρήσει με επιτυχία σε όλες τις δράσεις που επιθυμεί.
Θα ήθελα να μου λέγατε την ιστορία της τουλίπας;
Από τη μυθολογία, ως την Ολλανδία και στης Κρήτης τα χωρία! Ξεκινάμε το ταξίδι μας από το γάμο του Δία με την Ηρα, που η Γαία, προγιαγιά όλων των θεών, διέταξε να φυτρώσουν στον κήπο των Εσπερίδων χιλιάδες αγριολούλουδα, όπου η τουλίπα είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ιστορικά, οι βοτανολόγοι θεωρούν ότι το εντυπωσιακό βολβώδες φυτό κατάγεται από την Κεντρική Ασία (Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Μογγολία). Οι Οθωμανοί είχαν πρώτοι ασχοληθεί με την καλλιέργεια της από τον 15ο αιώνα και κυρίως την εποχή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς και έκαναν διασταυρώσεις για να πετύχουν καινούργια χρώματα και είδη. Πολύ αργότερα, τον 17ο αιώνα, οι Ολλανδοί την “έκλεψαν” και την καλλιέργησαν με πάθος στην πατρίδα τους ώστε να αποτελέσει μια παραγωγική καλλιέργεια που θα τους απέφερε μεγάλο πλούτο και αποτέλεσε μέχρι και εμπόρευμα χρηματιστηριακού ενδιαφέροντος αξίας πολλών χιλιάδων φιορινιών της εποχής. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να αναφέρουμε ότι η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει 11 αυτοφυή είδη, από τα 15 της μεσογειακής λεκάνης και άνω των 100 που υπάρχουν σ’ όλο τον κόσμο. Στη φωτογραφία, η τουλίπα η κρητική! Η πιο διαδεδομένη από τα πέντε αυτοφυή είδη τουλίπας στην Κρήτη.
Από που προέρχεται το ρετσινόλαδο και πώς χρησιμοποιείται;
Ρωτήστε το Μανιαδάκη! Για να μαθαίνουν, λοιπόν οι νεότεροι, ο περίφημος υπουργός Δημόσιας Τάξης του δικτάτορα Μεταξά, μιμούμενος τις φασιστικές μεθόδους του Μπενίτο Μουσολίνι, χρησιμοποιούσε την κατάποση του ρετσινόλαδου ως μέσο πολιτικής τρομοκρατίας και αποκήρυξης του κομμουνισμού. Τα θύματα αυτού του βασανιστηρίου παρουσίαζαν ακατάσχετη διάρροια και αφυδάτωση, που μπορούσε να οδηγήσει και μέχρι το θάνατο. Το ρετσινόλαδο με έντονη καθαρτική δράση προέρχεται από τους σπόρους της ρετσινολαδιάς και χρησιμοποιείται στη φαρμακολογία, στην κοσμετολογία και στην αρωματοποιΐα. Η ρετσινολαδιά μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 2 – 3 μέτρα με φύλλα γυαλιστερά, μήκους 15 – 45 εκ., λοβωτά και οδοντωτά στις άκρες. Το χρώμα τους ποικίλει από σκούρο πράσινο, κάποιες φορές ελαφρά κοκκινωπό, σε σκούρο μωβ – κόκκινο ή χάλκινο. Τα αρσενικά άνθη είναι κιτρινοπράσινα ενώ τα θηλυκά άνθη έχουν κόκκινο στίγμα. Οι καρποί είναι πιο εντυπωσιακοί από τα άνθη, ακανθώδεις κάψουλες με μεγάλους οβάλ, γυαλιστερούς και άκρως δηλητηριώδεις σπόρους, παρόμοιους στην όψη με φασόλια.
Εχω μια λεμονιά σε μια γλάστρα και πέφτουν τα φύλλα της. Τι φταίει;
Ηρθε βαρυχειμωνιά, στην ωραία λεμονιά! Πιθανότατα, η γλάστρα που έχετε τη λεμονιά σας να είναι μικρή και οι ρίζες να ασφυκτιούν και να μην μπορούν να απορροφήσουν θρεπτικά συστατικά και νερό. Σ’αυτήν την περίπτωση απαιτείται μεταφύτευση σε μεγαλύτερη γλάστρα, όμως καλό είναι να περιμένετε μέχρι το Μάρτη αφού περάσουν οι παγετοί του χειμώνα. Επίσης, η λεμονιά μπορεί να χρειάζεται κλάδεμα. Και σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να περιμένετε μέχρι το Μάρτη, για να την κλαδέψετε. Το κλάδεμα της λεμονιάς, ειδικά σε γλάστρα, πρέπει να είναι ελαφρύ. Θα πρέπει να αφαιρέσετε ξερά και προσβεβλημένα κλαδιά καθώς και τους “λαίμαργους”. Τέλος, υπερβολικό πότισμα και λίπανση μπορεί να επιφέρει φυλλόπτωση και καχεξία αντίστοιχη με την απουσία ποτίσματος. Ποτίζουμε δυο φορές τη βδομάδα τη θερμή περίοδο του καλοκαιριού και μια φορά τον υπόλοιπο χρόνο. Λιπαίνουμε με σύνθετο βιολογικό λίπασμα μια φορά το μήνα εκτός από την περίοδο του χειμώνα.
Εχω ένα εντυπωσιακό φυτό που το λένε Ζαμιόκουλκα. Τι πρέπει να προσέξω;
Με τέτοιο όνομα Ζαμιόκουλκα, πως να μην εντυπωσιάσεις! Φανταστείτε εντύπωση που θα έκανα κι εγώ, αν με λέγανε Κωσταντινόκουλκα! Αφήνω στην άκρη τις ονοματοπλασίες, για να σας πω ότι την τελευταία δεκαπενταετία, ο ζαμιόκουλκας ξεχωρίζει για τα βαθυπράσινα γυαλιστερά φύλλα του σε γραφεία, ιατρεία αλλά και σε μοντέρνα σαλόνια. Εχει για ξαδέλφια το ανθούριο και το σπαθίφυλλο. Θέλει φωτεινό χώρο που να μην το κτυπά απευθείας ο ήλιος αν και μπορεί να προσαρμοστεί σε πιο σκοτεινά σημεία. Αναπτύσσεται καλύτερα σε θερμοκρασίες από 18 – 26οC και τοποθετήστε το σε απόσταση ασφαλείας από τζάκι ή καλοριφέρ. Ποτίζετε μόνο μια φορά το μήνα και δυο φορές το μήνα το καλοκαίρι. Μην το ποτίζετε συχνότερα, γιατί τα ριζώματα του θα σαπίσουν και θα το χάσετε. Κάθε δυο μήνες, από την άνοιξη ως το φθινόπωρο, προσθέσετε υγρό λίπασμα για πράσινα φυτά για να ζωντανέψει το πράσινο χρώμα και η στιλπνότητα των φύλλων του. Για να το πολλαπλασιάσετε, την περίοδο της άνοιξης μπορείτε να διαιρέσετε τα ριζώματα μου και να το μεταφυτέψετε. Καθαρίζετε τα φύλλα σε τακτά διαστήματα με ένα πανάκι για να αναπνέει καλύτερα.
Για περισσότερα άρθρα επισκεφθείτε το Garden blog που επιμελείται ο Κώστας Λιονουδάκης στο www.mistιkakipou.gr
