Θέλω να φτιάξω έναν κήπο με αρωματικά φυτά στο μπαλκόνι μου. Τι πρέπει να ξέρω;
Γέμισε με βότανα, όλο σου το μπαλκόνι
για νάχουνε τα φαγητά, αρώματα κανόνι.
Τα αρωματικά φυτά καλλιεργούνται από πολύ παλιά για το άρωμα που σκορπίζουν γύρω τους, τις γεύσεις που δίνουν σε αλμυρές και γλυκές συνταγές, τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες, αλλά και καθαρά για διακοσμητικούς λόγους. Και όλα αυτά τα προσφέρουν χωρίς να έχουν ιδιαίτερες καλλιεργητικές απαιτήσεις ή δυσκολίες. Αξίζει, λοιπόν, ακόμα και αν δεν διαθέτετε πολύ χώρο, να φτιάξετε μια γωνιά με αρωματικά φυτά στο μπαλκόνι σας και, βέβαια, να τους αφιερώσετε λίγα τετραγωνικά μέτρα, αν έχετε κήπο. Τα περισσότερα είδη αρωματικών φυτών αναπτύσσονται καλύτερα σε σημεία με αρκετό ήλιο, προστατευμένα από τους ανέμους και τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Αν πρόκειται να τα φυτέψετε σε γλάστρες, προμηθευτείτε ένα μείγμα χώματος, που περιέχει κόμποστ και είναι πλούσιο σε οργανικές ουσίες. Στον κήπο πάλι, αφού διαλέξετε το σημείο που θα τα φυτέψετε, καθαρίστε το χώμα από πέτρες, ρίζες, ξερά φύλλα και προσθέστε οργανική ουσία και άμμο για καλύτερη στράγγιση. Φυτέψτε μαζί τα είδη που έχουν παρεμφερείς ανάγκες. Βάλτε τα ψηλότερα είδη πιο πίσω και τα χαμηλά πιο μπροστά. • Θυμηθείτε να προσθέτετε σε τακτά χρονικά διαστήματα οργανική ουσία, για να έχουν τα φυτά επάρκεια τροφής και σωστή ανάπτυξη. • Αποφεύγετε τη χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και, αν έχετε τη δυνατότητα επιλογής, τοποθετήστε τα αρωματικά μακριά από δρόμους με έντονη κυκλοφορία, για να μην επιβαρύνονται με ρύπους και να μπορείτε να τα χρησιμοποιείτε άφοβα.
Ανάλογα με τα είδη που θα φυτέψετε στο μπαλκόνι σας, προμηθευτείτε πλαστικές ή πήλινες ζαρντινιέρες με βάθος 25 – 30 εκ. και τις αντίστοιχες βάσεις πάνω στις οποίες θα τις τοποθετήσετε. Μην ξεχάσετε να ανοίξετε τρύπες στον πάτο τους, αν δεν υπάρχουν ήδη. Επιπλέον, χρησιμοποιήστε γλάστρες με διάμετρο περίπου 25 εκ. για κάποια από τα πιο βαθύρριζα αρωματικά, όπως ο μάραθος. Για τα θαμνώδη φυτά, όπως είναι η δάφνη του Απόλλωνος, η λουίζα και το δεντρολίβανο, θα χρειαστείτε πιθανόν και βαθύτερες γλάστρες, ανάλογες πάντα με το μέγεθός τους. Στο μπαλκόνι, επίσης αξίζει να βάλετε μαϊντανό και άνηθο, αρωματικά που συνήθως χρησιμοποιούνται τακτικά και σε μεγάλη ποσότητα στην κουζίνα. Σχετικά με τις ανάγκες των αρωματικών φυτών σε νερό, Μέντα, Μαϊντανός, Σέλινο, Ανηθος, Δυόσμος, Μαντζουράνα απαιτούν συχνό πότισμα (2-3 φορές την εβδομάδα ή και περισσότερο όταν κάνει πολλή ζέστη), ενώ Δεντρολίβανο, Λεβάντα, Κάππαρη, Φασκόμηλο, Δάφνη, Θυμάρι, Ρίγανη, Θρούμπι, Δίκταμο χρειάζονται αραιό πότισμα (1 – 2 φορές την εβδομάδα). Σχετικά με τον χρόνο συγκομιδής, τα φύλλα των αρωματικών μπορείτε να τα κόβετε όλο τον χρόνο, αλλά είναι καλύτερα να αποφεύγετε την εποχή της ανθοφορίας, γιατί τότε χάνουν μέρος των ιδιοτήτων τους. Ενας τρόπος για να εμποδίζετε την ανθοφορία είναι να κορφολογείτε τους βλαστούς με τα μπουμπούκια μόλις εμφανίζονται. Βέβαια, αν θέλετε να μαζέψετε σπόρους για την επόμενη χρονιά, θα πρέπει να αφήσετε κάποια άνθη για να «δέσουν» σπόρο. Κόψτε τα φύλλα με ή χωρίς τμήμα του βλαστού. Αν θέλετε να αποξηράνετε και να φυλάξετε τα αρωματικά, αφήστε τα φύλλα που θα κόψετε να ξεραθούν σε καλά αεριζόμενο, σκοτεινό μέρος και στη συνέχεια βάλτε τα σε γυάλινα δοχεία.
Γείτονας ψέκασε τις ελιές του με μια λευκή σκόνη, τον καολίνη για τον δάκο. Είναι βιολογικό;
Ψέκασε βιολογικά
και ρίξε καολίνη,
κι έτσι δάκος στις ελιές,
τ’ αβγά του δεν θ’ αφήνει.
Ο καολίνης, γνωστός και ως Κινεζική άργιλος με το βασικό ορυκτό του είναι ο καολινίτης, είναι ένα αδρανές λευκό υλικό που χρησιμοποιείται αποτελεσματικά για τη βιολογική καταπολέμηση του δάκου. Δημιουργεί ένα λεπτό άσπρο στρώμα που όταν ψεκαστούν οι ελιές με αυτό, γίνονται άσπρες από την κορφή μέχρι τη ρίζα. Εκδηλώνει εντομοαπωθητική και ακαρεοαπωθητική δράση, αφού οι κόκκοι καολίνης που κολλούν στο εξωτερικό του σώματος του ζωικού εχθρού έχει ως αποτέλεσμα να τα απομακρύνει. Επίσης, καθίσταται δυσχερής η διατροφή τους και η ωοθεσία τους σε ψεκασμένο από καολίνη φυτικό ιστό, ενώ προστατεύει την καλλιέργεια αρχικά από ηλιακά εγκαύματα και θερμικές καταπονήσεις. Πετυχαίνει περιορισμό του θερμικού στρες (τα ανοιχτά στομάτια επιτρέπουν τη συνεχή διαπνοή και ψύξη του φυτού). Όταν οι υψηλές θερμοκρασίες συνδυάζονται και με υψηλές εντάσεις ακτινοβολίας, η καταπόνηση των φυτικών ιστών είναι πολύ πιο σοβαρή. Ο καολίνης αντανακλά την υπεριώδη και την υπέρυθρη ακτινοβολία συμβάλλοντας στην σημαντική μείωση της καταπόνησης διατηρώντας έτσι υψηλό τον φωτοσυνθετικό ρυθμό. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά τον ψεκασμό απαιτείται καλή και συνεχής ανακάδευση του ψεκαστικού διαλύματος. Συνήθως, απαιτούνται δυο εφαρμογές κατά την περίοδο της καλλιεργητικής περιόδου, καθώς η ανάπτυξη του μεγέθους του ελαιοκάρπου μετά τον πρώτο ψεκασμό, ίσως δημιουργήσει κενά στην επιφάνεια του ελαιοκάρπου, δεκτικά στην ωοθεσία του δάκου. Εκτός από τον δάκο, πολύ καλά αποτελέσματα έχουμε ενάντια και σε πολλά άλλα έντομα, όπως η μύγα της μεσογείου, η ψύλλα της αχλαδιάς, η καρπόκαψας κ.α.
Οι τριανταφυλλιές μου όλο αρρωσταίνουν. Τι πρέπει να κάνω;
Αν έχεις τριανταφυλλιές κι έχουν μεγάλο πόνο,
πάρε το φυλλαράκι τους και ρώτα γεωπόνο.
Ενα πρόβλημα που κάποιος, όταν φροντίζει έναν τριανταφυλλόκηπο, θα βρεθεί αναπόφευκτα αντιμέτωπος, είναι οι εχθροί και οι ασθένειες των φυτών που μπορούν απλώς να αποδυναμώσουν ή μέχρι και να ξεράνουν τελείως τα φυτά. Για τον λόγο αυτό θεωρήσαμε χρήσιμο να προτείνουμε οικολογικούς τρόπους αντιμετώπισης κάποιων συχνά εμφανιζόμενων εχθρών και ασθενειών. Γενικά για να είναι οι τριανταφυλλιές το λιγότερο δυνατό άρρωστες είναι καλό να κλαδεύονται κάθε χρόνο για το σωστό αερισμό τους, όπως και να λιπαίνονται ικανοποιητικά ώστε να είναι πάντα εύρωστες. Ολοι οι οικολογικοί τρόποι αντιμετώπισης που προτείνουμε, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έχουν επιτυχία, σε κάποιες άλλες και ειδικά αν η προσβολή είναι εκτεταμένη δεν επαρκούν. Αν παρατηρείτε ότι δεν αντιμετωπίζεται κάποιος εχθρός ή ασθένεια με αυτούς τους τρόπους είμαστε αναγκασμένοι να καταφύγουμε σε κάποιο χημικό σκεύασμα.
ΜΕΛΙΓΚΡΑ: Οι μελίγκρες (αφίδες) εμφανίζονται συνήθως σε νεαρούς βλαστούς και αναπτύσσουν μεγάλους πληθυσμούς που απομυζούν τους χυμούς των φυτών και συχνά οδηγούν σε παραμορφώσεις των νεαρών βλαστών και φύλλων. Ένας αρκετά αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της ψείρας είναι η χρήση σαπουνόνερου: Σε 1 λίτρο νερού προσθέστε: – 2-3 κουταλιές του γλυκού (10-15 ml) υγρό πιάτων ή τριμμένο πράσινο σαπούνι – 4 κουταλιές της σούπας (40 ml) φωτιστικό οινόπνευμα. Ψεκάστε τα προσβεβλημένα φυτά με το διάλυμα του σαπουνόνερου, αφήστε το διάλυμα πάνω στα φυτά για περίπου 15 λεπτά και ύστερα ξεπλύνετε με νερό. Καλό είναι ο ψεκασμός να μη γίνεται τις ζεστές ώρες της ημέρας, προτιμήστε να ψεκάσετε τις πρωινές ή τις απογευματινές ώρες. Προσοχή! Μη ξεχάσετε να ξεπλύνετε τα φυτά σας μετά το ψεκασμό γιατί αλλιώς κινδυνεύουν να καούν τα φύλλα.
ΩΙΔΙΟ: Το ωίδιο είναι μια κλασσική μυκητολογική ασθένεια της τριανταφυλλιάς. Προσβάλλει συνήθως τους νεαρούς βλαστού και φύλλα των φυτών και δίνει μια όψη σαν το σημείο που έχει προσβληθεί να είναι καλυμμένο από ένα λευκό χνούδι. Ένας γνωστός οικολογικός τρόπος αντιμετώπισης του ωιδίου είναι η χρήση του θειαφιού (θείο). Για να το εφαρμόσετε στα φυτά σας μπορείτε είτε να χρησιμοποιήσετε θειαφιστήρι χειρός, είτε να το τοποθετήσετε μέσα σε μία παλιά κάλτσα ή σε πολύ λεπτό κόσκινο και να το τινάξετε πάνω από τα φυτά. Εφαρμόστε θειάφι μέχρις ότου η επιφάνεια των φύλλων των τριανταφυλλιών να φαίνεται σκονισμένη όπως η επιφάνεια ενός παλιού επίπλου. Η εφαρμογή θα πρέπει να αποφεύγεται τις ζεστές ώρες της ημέρας γιατί υπάρχει κίνδυνος σε συνδυασμό με τον ήλιο να καούν τα φύλλα όπου εφαρμόστηκε. Να προτιμάτε το πρωί ή το απόγευμα για την εφαρμογή του και να την αποφύγετε αν η θερμοκρασία ξεπερνά τους 32 οC.
ΜΑΥΡΗ ΚΗΛΙΔΩΣΗ: Σε αυτή την ασθένεια τα φύλλα της βάσης, μετά από βροχερό καιρό με πολύ υγρασία, αρχίζουν να εμφανίζουν μαύρες στρόγγυλες κηλίδες και ύστερα κιτρινίζουν και πέφτουν. Πρώτος και σημαντικότερος τρόπος οικολογικής αντιμετώπισης είναι η αφαίρεση των προσβεβλημένων φύλλων και η απομάκρυνσή τους από τον κήπο σας. Επιπλέον, ένα διάλυμα που θεωρείται γενικό μυκητοκτόνο και χρησιμοποιείται στην προσβολή απο Μαύρη κηλίδα είναι διάλυμα μαγειρικής σόδας: Σε 1 λίτρο νερού προσθέστε: – 1 κουταλιά του γλυκού (5 gr) μαγειρική σόδα (όξινο ανθρακικό νάτριο) – 1 κουταλιά του γλυκού (5 gr) ελαιόλαδο ή οποιοδήποτε φυτικό λάδι. Ανακινήστε καλά το διάλυμα πριν ψεκάσετε. Μπορείτε να επαναλάβετε το ψεκασμό μια φορά την εβδομάδα ή μετά από το πότισμα. Το ποσοστό σόδας δεν πρέπει να ξεπερνά το 0,5% στο διάλυμα (δηλαδή 5gr στο λίτρο) ειδάλλως κινδυνεύουν να καούν τα φύλλα.
ΤΕΤΡΑΝΥΧΟΣ: Πρόκειται για ένα άκαρι (μικροσκοπικές αράχνες) που προσβάλλει τα φύλλα ξεκινώντας από το κάτω μέρος τους. Στα προσβεβλημένα φύλλα παρατηρούνται μικροί ιστοί και με τη πάροδο του χρόνου αρχίζουν να φαίνονται κιτρινίσματα των φύλλων σε μορφή μικρών κηλίδων. Για το τετράνυχο μπορείτε να ψεκάσετε με σαπουνόνερο (βλ. Ψείρες), δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο ψεκασμό της κάτω επιφάνειας των φύλλων. Τέλος το θειάφισμα (που χρησιμοποιείται για το Ωίδιο) μπορεί να τον απωθήσει και να σταματήσει την εξάπλωσή του.
