Τα μνημεία στον λόφο Καστέλι και η σωτηρία τους

Η πρόσφατη απόφαση της Συγκλήτου του Πολυτεχνείου επιχειρεί, στην ουσία, να τοποθετήσει την πόλη προ τετελεσμένων σε σχέση με τον λόφο Καστέλι.
Ούτε λίγο ούτε πολύ αναφέρει -επικαλούμενη τη Νομική Υπηρεσία του Πολυτεχνείου- ότι αφού προηγούμενη Σύγκλητος έλαβε την απόφαση και ήδη η εταιρεία καταβάλλει μισθώματα, δεν θα καταγγείλει μονομερώς τη σύμβαση για να αποφύγει το ενδεχόμενο αγωγών και αποζημιώσεων.
Ωστόσο, το θέμα δεν είναι απλά νομικό αλλά έχει πολλές παραμέτρους.
Το γεγονός ότι το Πολυτεχνείο έχει την πλήρη κυριότητα στα συγκεκριμένα κτήρια, δεν σημαίνει ότι μπορεί έτσι απλά -ηθικά και όχι μόνον- να αγνοεί τις συμβάσεις και τους όρους παραχώρησης προ του 1993 αλλά και το όραμα των πρωτεργατών του Ιδρύματος. Ούτε να αγνοεί την πόλη και την πολιτιστική της κληρονομιά.
Υπενθυμίζουμε ότι και τα τρία κτήρια στο λόφο Καστέλι (Μεραρχία, Φυλακές και Στρατώνες) αποτελούν μνημεία.
Τα κτήρια των Φυλακών και των Στρατώνων (όπου στεγαζόταν παλαιότερα η Πρυτανεία) επειδή είναι προ του 1830 εμπίπτουν στον αρχαιολογικό νόμο ενώ εκείνο της Μεραρχίας που ανεγέρθηκε στο τέλος του 19ου αιώνα χαρακτηρίστηκε το 2017 νεώτερο μνημείο.
Ετσι, για οποιαδήποτε επέμβαση, πόσο μάλλον για ξενοδοχοποίηση απαιτείται η γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) καθώς και του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ).
Επιπλέον, ο λόφος Καστέλι με τα ιστορικά του κτήρια, αποτελεί το τοπόσημο της πόλης των Χανίων.
Γι’ αυτό και κλιμακώνονται οι αντιδράσεις στη ξενοδοχοποίησή τους.
Τόσο από την κοινωνία των Χανίων όσο και από κοινωνικούς και πολιτικούς φορείς.
Γιατί η ιστορία και ο πολιτισμός δεν μετρώνται σε χρήμα.
Και διότι έχουν κατατεθεί προτάσεις (για εκπαιδευτικές – πολιτιστικές δράσεις) η υλοποίηση των οποίων θα διαμόρφωνε ένα δημόσιο χώρο – κόσμημα για την πόλη και όλους τους Χανιώτες και επισκέπτες.
Οσο για το επιχείρημα της Συγκλήτου ότι δεν μπορεί να παρέμβει, ο πρώην υπουργός Οικονομίας, Νίκος Χριστοδουλάκης, στο άρθρο του αντικρούει τη σύγκλητο:
«Οι σημερινές αρχές του Πολυτεχνείου ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να παρέμβουν επειδή η απόφαση είναι προειλημμένη από το 2017 και αν δεν την εφαρμόσουν θα καταβάλλουν ρήτρες στον επενδυτή. Δεν είναι αυτομάτως έτσι τα πράγματα, όταν οι επενδυτές γνωρίζουν ότι η επένδυση τους θα τελεσφορήσει μόνο αν δοθούν όλες οι απαραίτητες εγκρίσεις, περιλαμβανομένης της μετατροπής χρήσης ενός νεώτερου Μνημείου. Εάν αυτό δεν τους έγινε γνωστό στην αρχική απόφαση, τότε αυτή πάσχει και πρέπει να αναθεωρηθεί. Εάν τους έγινε, δεν πρέπει να παραπονούνται και η τωρινή Σύγκλητος έχει κάθε δικαίωμα να λάβει απόφαση για την ανάγκη διατήρησης του κτηρίου ως ιστορικού».
Η σωτηρία του λόφου Καστέλι από τη ξενοδοχοποίηση δεν μπαίνει σε κομματικά – πολιτικά καλούπια. Αποτελεί ένα ακόμα “στοίχημα” για την ποιότητα ζωής στην πόλη. Ενα στοίχημα που μπορεί να κερδηθεί. Οπως είχε κερδηθεί το στοίχημα της σωτηρίας της παραλίας των Αγίων Αποστόλων από την εκποίηση.
Ομως, για να κερδηθεί και αυτό το στοίχημα απαιτείται η συσπείρωση των φορέων της πόλης προς αυτή την κατεύθυνση. Συσπείρωση τώρα. Γιατί μεθαύριο θα είναι… αργά για δάκρυα.