Αξιοθαύμαστη προσπάθεια αξιολόγησης και χρονολόγησης στα δέντρα των Λευκών Ορέων από τον Φορέα Σαμαριάς, γιατί υπάρχουν πράγματι στα Λευκά Ορη δέντρα – μνημεία της φύσης, όπως π.χ. τα πλατάνια στο Κισσόνερο, που 25 χρόνια πριν, είχα προτείνει την ανακήρυξή των ως τέτοια, όπως και το αρχαιότερο όλων ελαιόδεντρο στον Φοίνικα (Λουτρό) Σφακίων που δεν γνωρίζω αν υπάρχει ακόμη, μιας και στα Σφακιά, παρά τις επανειλημμένες δημοσιεύσεις, δεν κατάλαβαν την αξία τoυ.
Oσο για την αρχαία ιστορία, κάποια επιφανειακή έρευνα είχε πραγματοποιηθεί, νομίζω πριν 30 χρόνια, από την αρχαιολόγο, από την Αγγλία, κα Νίξον, που μου είχε αφήσει μια κασέτα απ’ αυτήν, και συχνά ορειβάτες βρίσκουν σε υψόμετρο 2.000μ., σιδερένιες ακίδες βελών από αρχαίους κυνηγούς.
Ξένος ερευνητής αναφέρεται στο κυπαρισσόδασος κοντά στα Αμμουτσερά Ανώπολης, χαρακτηρίζοντάς το σαν το αρχαιότερο της Ευρώπης, και άλλοι στο θαυμαστό πευκόδασος από Αγιο Ιωάννη Σφακίων προς Κορμοκόπο κλπ. Στα Αμμουτσερά, τα τελευταία σε υψόμετρο κυπαρίσσια, έχουν καταντήσει σαν θάμνοι λυγισμένα αντίθετα από την φορά του ανέμου και της χιονοθύελλας.
Από τη συλλογή μου, σχετικών φωτογραφιών, παραθέτω λίγες.
«Οσο για τα κυπαρίσσια, δεν μεγαλώνουν σε δασότοπο όπως πολλοί υποθέτουν: και αυτό διότι μεγαλώνουν διάσπαρτα, ένα εδώ και ένα εκεί, σε διάφορες περιοχές των βουνών… αναζητούν πάντοτε τη νότια πλευρά και έχουν την ιδιότητα να ξαναβλασταίνουν πολλές φορές από τον κορμό, όταν κάποιος τα κόψει στη βάση. Τα κυπαρίσσια σε αυτό το μέρος δεν μεγαλώνουν σε ύψος, αλλά αποκτούν πολύ χονδρούς κορμούς. Ετσι μπορεί κανείς να δει πολύ πλατιές κασέλες από κυπαρισσόξυλο»,
Pierre Belon, 1555.
«Τα μεγαλύτερα κυπαρίσσια της Ευρώπης είναι καμιά δεκαριά δέντρα γύρω από το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, στο φαράγγι της Σαμαριάς. Το 1989, ένα από αυτά είχε ύψος 35 μ., και ένα άλλο περιφέρεια 7,11 μ., με διάμετρο 2,3 μ. Θεωρούνται ιερά δέντρα, όμως πριν από αρκετά χρόνια κάποιος βέβηλος έκοψε ένα· οι ετήσιοι δακτύλιοί του δείχνουν ότι έχουν ηλικία τουλάχιστον 500 ετών», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, “Η Δημιουργία του Κρητικού τοπίου”.
Καλή επιτυχία!