Τι είναι τα συστήµατα πυκνής και υπέρπυκνης φύτευσης;
Η εξέλιξη στην καλλιέργεια της ελιάς, τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα έχει ενισχύσει σηµαντικά την τάση για συστήµατα πυκνής και υπέρπυκνης φύτευσης ελιάς. Αρκετοί νέοι καλλιεργητές δοκιµάζουν πυκνές και υπέρπυκνες φυτεύσεις για τις ελιές, αντίστοιχες µε αυτές που γίνονται σε άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης όπως στην Ιταλία και στην Ισπανία, καθώς και σε χώρες της βόρειας Αφρικής. Στις παραδοσιακές φυτεύσεις ελιάς, η πυκνότητα φύτευσης είναι 10-20 δέντρα/ στρέµµα, στις πυκνές φυτεύσεις συναντάµε 30-60 δέντρα, ενώ στις υπέρπυκνες η πυκνότητα φύτευσης φτάνει τα 100-200 δέντρα το στρέµµα. Ο βασικός λόγος επιλογής των συστηµάτων πυκνής και υπέρπυκνης φύτευσης θεωρείται η ταχεία είσοδο σε παραγωγή και η αυξηµένη οικονοµική απόδοση της καλλιέργειας της ελιάς. Είναι όµως τόσο απλό; Αξίζει να προχωρήσουµε σε αυτά τα συστήµατα και να εγκαταλείψουµε τα παραδοσιακά συστήµατα καλλιέργειας της ελιάς µε τις µεγαλύτερες αποστάσεις φύτευσης;
Ποια είναι τα πλεονεκτήµατα της πυκνής φύτευσης ελαιοδέντρων;
Οι πυκνές φυτεύσεις διαθέτουν βασικά πλεονεκτήµατα για τους καλλιεργητές της ελιάς που θέλουν να προχωρήσουν σε καλλιέργειες υψηλής έντασης και υψηλής επένδυσης.
Αυξηµένη παραγωγή ανά στρέµµα:Τα συστήµατα πυκνήςφύτευσης επιτρέπουν την αύξηση της παραγωγής ανά στρέµµα, καθώς τα ελαιόδεντρα είναι περισσότερα ανά στρέµµα και αξιοποιούν καλύτερα τον χώρο.
Ταχύτερη είσοδο σε παραγωγή:Η πυκνότερη φύτευση επιτρέπειτα δέντρα να παράγουν καρπούς νωρίτερα από ότι στις παραδοσιακές φυτεύσεις και έτσι µειώνεται ο χρόνος για την έναρξη απόδοσης του ελαιώνα. Τα ελαιόδεντρα ειδικά σε υπέρπυκνα συστήµατα µπαίνουν σε πλήρη παραγωγή από τον 3ο χρόνο αντί για τον 6ο-7ο χρόνο όπως συµβαίνει στις παραδοσιακές φυτεύσεις.
Μείωση κόστους συγκοµιδής:Η συγκοµιδή γίνεται ευκολότερη και πιο αποδοτική, καθώς τα ελαιόδεντρα είναι πιο κοντά και µειώνεται το κόστος εργασίας, κάτι που είναι σηµαντικό για την κερδοφορία των παραγωγών. Η υπέρπυκνη φύτευση είναι σχεδιασµένη για µηχανική συγκοµιδή, η οποία µειώνει δραστικά το κόστος σε σχέση µε τη χειρωνακτική.
Καλύτερη αξιοποίηση εδάφους, νερού και λιπασµάτων:Τα συστήµατα πυκνής φύτευσης επιτρέπουν µια πιο ελεγχόµενη διαχείριση των καλλιεργητικών πρακτικών όπως την άρδευση και στην λίπανση. Η διαχείριση της άρδευσης και της θρέψης γίνεται πιο αποδοτικά µέσω συστηµάτων στάγδην άρδευσης και ακριβείας λίπανσης.κάτι που συµβάλλει στην καλύτερη ποιότητα του παραγόµενου προϊόντος.
Βελτιωµένη ποιότητα ελαιολάδου:Η ταχεία συγκοµιδήσηµαίνει ότι οι ελιές φτάνουν πιο γρήγορα στο ελαιοτριβείο, µειώνοντας την οξείδωση και διατηρώντας υψηλότερη ποιότητα ελαιολάδου. Η δυνατότητα συγκοµιδής σε πρώιµο στάδιο επιτρέπει την παραγωγή ελαιολάδου χαµηλής οξύτητας και υψηλής φαινολικής περιεκτικότητας.
Ποια είναι τα µειονεκτήµατα της πυκνής και υπέρπυκνης φύτευσης;
Η καλλιέργεια της πυκνής και υπέρπυκνης φύτευσης για την ελιά έχει αρκετές απαιτήσεις και ιδιαιτερότητες που θα πρέπει να είναι σε θέση να γνωρίζουν οι ελαιοκαλλιεργητές πριν αποφασίσουν αυτά τα συστήµατα.
Βραχυπρόθεσµος παραγωγικός κύκλος:Τα ελαιόδεντραµπορεί να παράγουν γρήγορα, αλλά η παραγωγή µειώνεται σταδιακά µε τα χρόνια και προφανώς δεν έχουµε την παραγωγή όπως στις αιωνόβιες ελιές στις παραδοσιακές φυτείες. Eιδικά στις υπέρπυκνες φυτεύσεις ελαιόδεντρων, µετά τα 15-20 χρόνια, απαιτείται ανανέωση φυτείας από τον ελαιοκαλλιεργητή για να µπορέσει να επανέλθει σε υψηλές αποδόσεις.
Υψηλό αρχικό κόστος εγκατάστασης:Τα συστήµατα πυκνήςκαι υπέρπυκνης φύτευσης περιλαµβάνουν ειδικά διαµορφωµένα χωράφια, εξελιγµένα συστήµατα ποτίσµατος και λίπανσης καθώς και µηχανικά µέσα συγκοµιδής. Ειδικά στις υπέρπυκνες φυτεύσεις, η συγκοµιδή γίνεται σχεδόν αποκλειστικά µε µηχανές, αυξάνοντας την εξάρτηση από εξοπλισµό και µειώνοντας την ευελιξία.
Υψηλές απαιτήσεις σε λίπανση και άρδευση:Η υπέρπυκνη φύτευση βασίζεται σε έντονα θρεπτικά και υδατικά σχήµατα.Τα δέντρα βρίσκονται κοντά, µε αποτέλεσµα αυξηµένο ανταγωνισµό για τους διαθέσιµους πόρους.
Αυξηµένος κίνδυνος ασθενειών και εντόµων:Η µεγάλη φυλλική µάζα και η εγγύτητα των φυτών µπορεί να ευνοήσει προσβολές από εχθρούς και παθογόνα.
* Για περισσότερα άρθρα επισκεφθείτε το Garden blog που επιμελείται ο Κώστας Λιονουδάκης στο www.mistιkakipou.gr
