Κύριε διευθυντά,
ο Επίκουρος δίδασκε πως η ευτυχία του ατόμου είναι το νόημα της ζωής.
Ο Σωκράτης είχε αντίθετη άποψη και έλεγε πως το νόημα της ζωής δεν είναι το κυνήγι για ευτυχία αλλά η ηθικά σωστή ζωή.
Ποιος είχε δίκιο;
Ποιο είναι το νόημα της ζωής;
Νόημα με την πρακτική έννοια του πώς πρέπει να ζούμε -όχι γιατί μας το ζητάει ο θεός ή κάποια κοσμοθεωρία, αλλά γιατί το βρίσκουμε όλοι μέσα μας ως άνθρωποι.
Όλοι οι άνθρωποι προσπαθούμε:
Πρώτον: Πάνω από όλα να επιβιώσουμε.
Δεύτερον: Να μη χάσουμε τον έλεγχο και να μείνουμε όρθιοι και κανονικοί -υπό την έννοια να μην γίνουμε εγκληματίες, εθισμένοι σε ναρκωτικές ουσίες, επαίτες, καταθλιπτικοί, παθητικοί, γραφικοί και άλλα κοινά αποδεκτώς αρνητικά. Όλοι προσανατολιζόμαστε σε μια κανονικότητα, χωρίς αυτό θα χανόμασταν στις άπειρες επιλογές.
Τρίτον: Να εκπληρώσουμε αυτό που αισθανόμαστε ως ευθύνη απέναντι σε αγαπημένα άτομα και κοινωνία.
Τέταρτον: Να ευτυχίσουμε ο καθένας με τον δικό του τρόπο, μένοντας πιστοί στον εαυτό μας.
Η ζωή δεν έχει λοιπόν μόνο ένα νόημα, η ζωή έχει πολλά νοήματα.
Τα νοήματα έρχονται συχνά σε αντίθεση μεταξύ τους. Ο κάθε άνθρωπος αποφασίζει κατά περίπτωση από ποιο νόημα θυσιάζει πόσο ,για να υπηρετήσει ένα άλλο νόημα.
Γιώργος Κιαγιάς
Αξιότιμε κύριε Καγιά,είχα καιρό να διαβάσω μία άποψη που να εξυψώνει στην σωστή του διάσταση τον άνθρωπο ως αυτοτελή προσωπικότητα βγάζοντας τον από την θεωρία του κοπαδιού,του αφισοκολλητή και της μαριονέτας χειροκροτητή.Για να σας αποδείξω πόσο συμφωνώ με το γραπτό σας ,παραθέτω ένα κομμάτι από ένα κείμενο του Νίκου Δήμου ,που γράτηκε στο ΒΗΜΑ στα μέσα της δεκαετίας του 70 και επειδή με εκπροσωπούσε απόλυτα το κράτησα:”Που ανήκω λοιπόν;Μα,σε ότι αγαπάω!(Τι ν΄αγαπήσεις σ΄ένα κόμμα-είναι ένα οργανο εξουσίας!)Ανήκω στα βιβλία που διάβασα,στις γυναίκες που ερωτεύτηκα,στα τοπία που θαύμασα.Ανήκω στα κουϊντέτα του Schubert,στα ποιήματα του Ελύτη,στην οδική διαδρομή Ιτέα-Ναύπακτος,στο χαμόγελο του Αντίνοου,στην θέα της ΄Υδρας από το καράβι,στον αισθησιασμό του Παπαδιαμάντη,στον ανοιξιάτικο “Αμλέτο” της Κέρκυρας,στα συντριβάνια της Αλάμπρα,στο ταξίμι του Μπαγιαντέρα.Ανήκω στα πράγματα που με συντρόφεψαν.Ετερόκλητα και αντιφατικά-από έναν καθαρόαιμο κινητήρα αυτοκινήτου(μπόξερ εξακύλινδρος,δύο εκκεντροφόροι επί κεφαλής-γυρίσαμε το κόσμο!)ως την Παλατινή Ανθολογία που την ξαναδιαβάζω κάθε τόσο.Από την παλιά Φ026Νίκον Φ,με την οποία φωτογράφισα την μισή μου ζωή,ως τον Σέξτο,τον Montaigne και τον Hume,που με έμαθαν να δυσπιστώ στις ιδέες και ν΄αγαπώ την ζωή.Ανήκω στα πιστά μάτια ενός ζώου ,σε ένα χαμόγελο και σε ένα χέρι που κρατάει το δικό μου.Κι επειδή τα πράγματα στα οποία ανήκω,τα πράγματα που αγαπώ,έχουν γίνει εγώ -γι αυτό και μόνο ανήκω στον εαυτό μου “. Από την μία πλευρά η αποκορύφωση της ελευθεριας του ανθρώπινου πνεύματος και από την άλλη το ανέκφραστο μπετόν-αρμέ πρόσωπο του Μπρέσνιεφ .Τι επιλέγεις;….Με εκτίμηση
Γιώργο σε χαιρετώ,ενδιαφέρον το σημερινό κείμενο σου!Ένα μικρό σχόλιο:
Στον τρίτο λόγο που αναφέρεις να πω ότι η έννοια του καθήκοντος εξαρτάται από την κοινωνική πραγματικότητα που πολλές φορές είναι τόσο επιτακτική που υπερισχύει παντός άλλου!
Πχ περίοδοι φυσικών καταστροφών, κοινωνικής ρευστότητας η και πολέμου!
Γιώργο γεννηθήκαμε μετά τον πόλεμο και ζήσαμε σε εποχή κοινωνικής ανόρθωσης και ευημερίας!
Έτσι η ζωή μας παρείχε την δυνατότητα και των τεσσάρων επιλογών που αναφέρεις σε αντίθεση με την δυστυχία προηγούμενων γενεών.
Όπως το λες είναι Μιχάλη, είμαστε πολύ τυχεροί που ζούμε μια ολοκληρωμένη ανθρώπινη πραγματικότητα, προϋπόθεση αυτής είναι η ειρήνη και η δημοκρατία.
Αξιότιμε κύριε Καγιά,είχα καιρό να διαβάσω μία άποψη που να εξυψώνει στην σωστή του διάσταση τον άνθρωπο ως αυτοτελή προσωπικότητα βγάζοντας τον από την θεωρία του κοπαδιού,του αφισοκολλητή και της μαριονέτας χειροκροτητή.Για να σας αποδείξω πόσο συμφωνώ με το γραπτό σας ,παραθέτω ένα κομμάτι από ένα κείμενο του Νίκου Δήμου ,που γράτηκε στο ΒΗΜΑ στα μέσα της δεκαετίας του 70 και επειδή με εκπροσωπούσε απόλυτα το κράτησα:”Που ανήκω λοιπόν;Μα,σε ότι αγαπάω!(Τι ν΄αγαπήσεις σ΄ένα κόμμα-είναι ένα οργανο εξουσίας!)Ανήκω στα βιβλία που διάβασα,στις γυναίκες που ερωτεύτηκα,στα τοπία που θαύμασα.Ανήκω στα κουϊντέτα του Schubert,στα ποιήματα του Ελύτη,στην οδική διαδρομή Ιτέα-Ναύπακτος,στο χαμόγελο του Αντίνοου,στην θέα της ΄Υδρας από το καράβι,στον αισθησιασμό του Παπαδιαμάντη,στον ανοιξιάτικο “Αμλέτο” της Κέρκυρας,στα συντριβάνια της Αλάμπρα,στο ταξίμι του Μπαγιαντέρα.Ανήκω στα πράγματα που με συντρόφεψαν.Ετερόκλητα και αντιφατικά-από έναν καθαρόαιμο κινητήρα αυτοκινήτου(μπόξερ εξακύλινδρος,δύο εκκεντροφόροι επί κεφαλής-γυρίσαμε το κόσμο!)ως την Παλατινή Ανθολογία που την ξαναδιαβάζω κάθε τόσο.Από την παλιά Φ026Νίκον Φ,με την οποία φωτογράφισα την μισή μου ζωή,ως τον Σέξτο,τον Montaigne και τον Hume,που με έμαθαν να δυσπιστώ στις ιδέες και ν΄αγαπώ την ζωή.Ανήκω στα πιστά μάτια ενός ζώου ,σε ένα χαμόγελο και σε ένα χέρι που κρατάει το δικό μου.Κι επειδή τα πράγματα στα οποία ανήκω,τα πράγματα που αγαπώ,έχουν γίνει εγώ -γι αυτό και μόνο ανήκω στον εαυτό μου “. Από την μία πλευρά η αποκορύφωση της ελευθεριας του ανθρώπινου πνεύματος και από την άλλη το ανέκφραστο μπετόν-αρμέ πρόσωπο του Μπρέσνιεφ .Τι επιλέγεις;….Με εκτίμηση
Με την συνείδηση της ελευθερίας τους ζουν όλοι οι άνθρωποι, ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποκτά η υπόθεση εκεί που κάνουν χρήση της ελευθερίας τους για να κάνουν υπερβάσεις, για να απελευθερωθούν από μακροχρόνια δεσμά ή για να γίνουν δημιουργικοί ή για να πάνε βήματα μπροστά στη ζωή τους.