Η κουβέντα στην καφετέρια «Με έπιασε η µέση µου και δεν µπορώ να ασχοληθώ µε το κήπο µου» παραπονέθηκε φίλος. «Να τη φροντίσεις επειγόντως. Τα κέρδη από την κηπουρική είναι πολλά σε ποικίλα επίπεδα» τον συµβουλεύσαµε.
Γνωρίζουµε ότι η ύπαρξη πράσινου στον αστικό ιστό µειώνει την βαρετή πολυπλοκότητα του τοπίου. Το πράσινο προκαλεί αυξηµένα εγκεφαλικά κύµατα Α συχνότητας που σχετίζονται µε έντονη εστίαση και αίσθηµα ηρεµίας. Στο σηµείωµα παρουσιάζω τα οφέλη του πράσινου, της ερασιτεχνικής ενασχόλησης µε την κηπουρική και Χανιώτικες εµπειρίες.
Οφέλη για την υγεία µας
Όταν εισπνέουµε ένα άρωµα φυτού, µόρια του περνάνε στο αίµα µας µέσω των πνευµόνων.
Αποδεικνύεται σήµερα ότι πολλές µυρωδιές επηρεάζουν τις βιοχηµικές µας οδούς, όπως ένα κανονικό φάρµακο. Για παράδειγµα, η λεβάντα µας ηρεµεί αφού περιέχει µια πτητική χηµική ουσία που έχει αντί-αγχωτική δράση, όπως και η µυρωδιά του πεύκου. Επίσης, αν µυρίζουµε εσπεριδοειδή, κέδρους και αρκεύθους, χαλαρώνουµε και ενισχύουµε το ανοσοποιητικό µας σύστηµα.
Οι ήχοι της φύσης µας ηρεµούν. Μεγάλη έρευνα διαπίστωσε ότι το κελάηδισµα των πουλιών µειώνει τα φυσιολογικά συµπτώµατα του στρες, ενώ οι ήχοι του νερού βελτιώνουν την διάθεση και τη γνωστική µας απόδοση. Επιστήµονες στην Ιαπωνία έδειξαν ότι ασθενείς που άκουγαν ήχους της φύσης ενώ έκαναν επέµβαση µε επισκληρίδιο αναισθησία είχαν χαµηλότερα επίπεδα ενός ενζύµου που σχετίζεται µε το στρες.
Έρευνα δείχνει ότι όταν αγγίζουµε ξύλο µειώνεται η αρτηριακή µας πίεση σε σύγκριση µε το αν αγγίζουµε άλλα υλικά.
Εάν τα πόδια µας αγγίζουν το ξύλο, αυτό ηρεµεί κάποιους.
∆ιαφορετικοί τύποι ξύλου προκαλούν διαφορετικές αποκρίσεις.
Το αόρατο πλούσιο περιβαλλοντικό µικροβιώµα, δηλαδή όλα τα βακτήρια, οι ιοί και τα ζωντανά πράγµατα στην γύρω ατµόσφαιρα µας επηρεάζει θετικά.
Όσο περισσότερη βιοποι-κιλότητα έχει η γειτονιά µας, τόσο υψηλότερο είναι το επίπεδο ποικιλότητας του περιβαλλοντικού µικροβιώµατος.
Είκοσι λεπτά κηπουρικής!
Οι ερασιτέχνες κηπουροί µεγιστοποιούν τα οφέλη τους, αν αφιερώνουν 20+ λεπτά τη φορά στη φύση και τουλάχιστον 120 λεπτά την εβδοµάδα. Η κηπουρική διεγείρει τις αισθήσεις µας. Αγγίζοντας το έδαφος, µεταφέρουµε το περιβαλλοντικό µικροβίωµα στο σώµα µας.
Οφέλη έχουµε αν περπατάµε σε πάρκο µε πουλιά παρά σε πολύβουους δρόµους. Αν στο πάρκο υπάρχουν αρωµατικά φυτά όπως λεβάντα, δεντρολίβανο και κωνοφόρα τα οφέλη µας µεγεθύνονται.
Το πάρκο Φίλη στο Πολυτεχνείο
Το µόνο πάρκο που προσφέρει ησυχία, πράσινο και µυρωδιές αρωµατικών φυτών στα Χανιά είναι το Πάρκο του Πολυτεχνείου (δηµιουργία του Ι.Φίλη) στον Προφήτη Ηλία. Όλα αυτά το κάνουν ιδανικό προορισµό περιπάτου των σχολείων µας. Αν δεν µπορούµε να πάµε µέχρι εκεί, οι ειδικοί προτείνουν να κάνουµε ψυχικά µίνι διαλείµµατα. ∆ηλαδή, να κοιτάζουµε από το παράθυρο µας την πρασινάδα του µπαλκονιού ή του δρόµου…
Το Σχολείο της Φύσης και των Χρωµάτων
Υπάρχει βελτίωση στην γνωστική ανάπτυξη των µαθητών όταν υπάρχουν πράσινοι τοίχοι µε κισσούς, και φυτά στις αίθουσες διδασκαλίας. Οι καλλιέργειες στην αυλή και τα δενδρύλλια στις αίθουσες του ∆ηµοτικού Σχολείου των Χρωµάτων και της Φύσης στο Φουρφουρά Ρεθύµνου είναι ένα κλασσικό παράδειγµα. Αυτό διαπιστώσαµε όταν το επισκεφθήκαµε σε εκδροµή της Εκπαιδευτικής Εταιρίας Χανίων. Ρώτησα τον ιερέα του χωριού που µας συνόδευε ‘‘∆ιαφωνούν οι εκπαιδευτικοί;’’.
«Τι λέτε κύριε µου! Αυτοί µιλούνε µε τα µάθια. Είναι αγαπηµένοι και τα παιδιά µας είναι ευτυχισµένα!». Μελέτες συγκρίναν ένα παιχνίδι µε φύτευση φυτών σε εφαρµογή κινητού τηλέφωνο και την πραγµατική φύτευση φυτών στην τάξη. Τα παιδιά είχαν καλύτερη ακαδηµαϊκή απόδοση όταν άγγιξαν τα αληθινά φυτά και δήλωσαν ότι ένιωθαν πιο ήρεµα και χαρούµενα. Έρευνες έδειξαν ότι µετά από 14 ηµέρες παιχνιδιού σε παιδική χαρά µε χώµα, νήπια είχαν υιοθετήσει τα στοιχεία του µικροβιώµατος του εδάφους στο δέρµα και στο έντερο τους. Και είχαν λιγότερους δείκτες φλεγµονής στο αίµα τους, ένδειξη ενισχυµένου ανοσοποιητικού συστήµατος.
«Χαθήκαµε στο χρόνο»
Αυτό ήταν το σχόλιο φίλου ερασιτέχνη κηπουρού όταν τον ρωτήσαµε πως πέρασε µε το εγγονό του. ‘Αφήσαµε ρολόι και τηλέφωνο στο αυτοκίνητο, παίξαµε και κάναµε µικρό-εργασίες στον κήπο για ώρες. Περάσαµε υπέροχα’.
Συµπερασµατικά
Οι ερασιτέχνες κηπουροί των Χανίων ενεργοποιούν τις αισθήσεις τους και µεταφέρουν το περιβαλλοντικό µικροβίωµα στο σώµα τους.
Τα οφέλη από τις καταστάσεις ελεγχόµενης χαλάρωσης διαρκούν όλο το χρόνο, αφού µπορούµε να φυτεύουµε ποικιλία φυτών.
Ένας µικρός κήπος στην πόλη προσφέρει κηπευτικά και ευκαιρίες για κτίσιµο γεφυρών µε τα εγγόνια µας.
Στα Χανιά συνεχίζουν να υπάρχουν 100δες κενές θέσεις πρασίνου. Μια θέαση από ψηλά αποκαλύπτει ποιες γειτονιές µας έχουν ένδεια πρασίνου…
Αν ενθαρρύναµε ερασιτέχνες κηπουρούς να φροντίζουν το πράσινο της γειτονιάς τους…
*Ο Κυρ. Βασιλομανωλάκης είναι Πτυχ. Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στη ∆ιά Βίου Μάθηση. Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr
Τα βιβλία ‘In the search of mythical Talos’, ‘Μαθαίνω εύκολα΄ ‘Θυµάµαι εύκολα’ ‘Μελετώ αποτελεσµατικά’ διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία Libraire και ΚΥΒΟΣ.
