Γράφει ο Σπυρίδων Π. Λιονάκης*
Σήμερα την 11η Ιουνίου που Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του Αγίου Αποστόλου Βαρθολομαίου, ολόκληρη η Ορθόδοξη Οικουμένη είναι στραμμένη στο αείφωτο και μαρτυρικό Φανάριο και στον εορτάζοντα σεπτό Προκαθήμενο της Μητρός Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.
Tον Πατριάρχη που φυλάσσει ανύστακτος και αταλάντευτος τον Ιερό Τόπο του Μαρτυρίου και της μαρτυρίας, το Φανάρι, το οποίο αποτελεί την κιβωτό των τιμαλφών της πίστεως και του Γένους.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, από της αναρρύσεώς του εις τον θρόνον του μαρτυρίου και της μαρτυρίας, έχων βαθυτάτη συναίσθηση των δυσκολιών αφόβως, με περισσή τόλμη και αξιοζήλευτη αυταπάρνηση, με σοφία και σύνεση, με ένθεο ζήλο και σεμνότητα αίρει επ’ ώμων τον σταυρό της διακονίας την οποία του ενεπιστεύθη, θεία χάριτι, η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Βαθύτατος γνώστης της Ορθοδόξου Θεολογίας, με πατερική σοφία, σπάνια οξυδέρκεια και θυσιαστική διάθεση, ανέλαβε πρωτοβουλίες για τη σύσφιξη των σχέσεων των ανά την Οικουμένη Ορθοδόξων Εκκλησιών και την εν «ενί στόματι» μαρτυρία τους, σε φλέγοντα πανανθρώπινα και οικουμενικά ζητήματα, τα οποία απασχολούν τον κόσμο και αναζητούν μία διαφορετική λυτρωτική προσέγγιση.
Ταυτοχρόνως, αναδεικνύεται ταχύτατα, χωρίς να το επιδιώξει, ως μία παγκοσμίου κύρους προσωπικότης, που με σοφία, γενναιότητα και παρρησία, αναλαμβάνει διεθνείς πρωτοβουλίες για τη διαθρησκειακή και διαχριστιανική προσέγγιση και την εξάλειψη των θρησκευτικών παθών και μισαλλοδοξιών, εμπεδώνοντας έτσι ένα κλίμα διαλόγου, αναδειχθείς ούτω και ως ο Οικουμενικός Πατριάρχης της πανανθρώπινης ειρήνης, της αλληλεγγύης και της καταλλαγής. Μέγιστης ουσιαστικής και ιστορικής σημασίας, οι πρωτόγνωρες, στη σύγχρονη παγκόσμια ιστορία, πρωτοβουλίες του για την προστασία του περιβάλλοντος, ως προβλήματος κατ’ εξοχήν οντολογικού και προσωπικού θεωρούμενο μέσα από το πρίσμα της Θεολογίας της Εκκλησίας μας, η οποία θεωρεί τον άνθρωπο συνδημιουργό, συνδιαχειριστή και φύλακα της κτιστής δημιουργίας του προαιώνιου Δημιουργού, που απετέλεσαν την αιτία σε σύντομο χρονικό διάστημα να αποκαλείται παγκοσμίως, ως ο “Πράσινος Πατριάρχης”.
Η συνεχώς επιδεινούμενη και παρατεταμένη σε παγκόσμια κλίμακα οικονομική κρίση, η οποία είναι αποτέλεσμα πρωτίστως της ηθικής και πνευματικής τοιαύτης, δεν ήτο δυνατόν να αφήσει ασυγκίνητο τον μεγάλο Πατριάρχη. Η ευαίσθητη πατριαρχική καρδία δεν ήταν δυνατόν να παραμείνει αδιάφορη μπροστά στην πρωτοφανή κρίση, η οποία οδήγησε στην εξαθλίωση και περιθωριοποίηση εκατομμύρια συνανθρώπους μας. Ο παναγιώτατος, ως γνήσιος εκφραστής των πατερικών παραδόσεων, οργάνωσε και πραγματοποίησε συνέδρια για την αντιμετώπιση της πείνας και της πενίας και την εξάλειψη της κοινωνικής αδικίας. Χαρακτηριστική είναι η επίσκεψή του, συνοδεία του Πάπα Φραγκίσκου και του αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου στους πρόσφυγες που είχαν κατακλύσει τη νήσο Λέσβο, προκειμένου να δηλώσει τη συμπαράστασή του και να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη.
Μνημειώδης και ιστορική υπήρξε η ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με θέμα: “O πολιτισμός της αλληλεγγύης – Επίκαιροι προβληματισμοί”, στην οποία, μεταξύ των άλλων, αναφέρει: «Η νέα τάξις πραγμάτων δεν πρέπει να καθορίζεται αποκλειστικώς από οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά κριτήρια, αλλά πρωτίστως από κοινωνικές παραμέτρους. Βασικό κριτήριο των επιλογών και των εξελίξεων οφείλει να είναι ο σεβασμός του ανθρωπίνου προσώπου, η προστασία των βασικών δικαιωμάτων, η εδραίωση της ειρήνης και η αειφορία του φυσικού περιβάλλοντος». Αυτή είναι η θέση της Εκκλησίας απέναντι στους ισχυρούς της γης, οι οποίοι μετρούν μόνον τα οικονομικά μεγέθη και αγνοούν τον άνθρωπο.
Ο Ιμβριος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Άρχων Διδάσκαλος του Γένους, Κων/νος Δεληκωνσταντής, στο πόνημά του “Ο Πατριάρχης της Αλληλεγγύης”, προσφυώς αναφέρει: «Ο Πατριάρχης δεν εσιώπησε και δεν σιωπά απέναντι στα φλέγοντα προβλήματα, απέναντι στη μισαλλοδοξία, την αδικία και την απανθρωπιά της βίας. Παραμένει άνθρωπος της παράδοσης και της πρωτοπορίας της πράξης και του λόγου, της πραότητας και της αγωνιστικότητας, της προσευχής και της ακαταπόνητης στράτευσης για τον άνθρωπο και τον κόσμο του, άνθρωπος όχι μόνο των μεγάλων οραμάτων, αλλά και των ρεαλιστικών επιλογών. Ξέρει να ακούει, σε μία εποχή, που η ακοή είναι η χαμένη αίσθηση. Παραμένει θυσιαστικός και αυθυπερβασιακός στην εποχή του συμφεροντισμού και του ατομοκεντρισμού. Δρα ως γεφυροποιός, λειτουργεί συμφιλιωτικά εκεί που η σκληρή αντιπαράθεση μοιάζει αναπόφευκτη, αγωνίζεται για τη συνάντηση και σύγκλιση των πολιτισμών, αντιμέτωπος με λανθάνουσες ή ανοικτές συγκρούσεις των πολιτισμών. Φυλάσσει τον τόπον, το μαρτυρικό Φανάρι, αγιάζει του πιστούς, εμψυχώνει το ποίμνιό του με ιδιαίτερη μέριμνα για τη νεολαία σε δύσκολους καιρούς. Υπερασπίζεται τα δίκαια της Ρωμιοσύνης, αναλώνεται για τη διάσωση της χριστιανικής κληρονομιάς στη Μικρά Ασία και παράλληλα ταξιδεύει στα πέρατα της γης, δίνοντας την καλή μαρτυρία της αγάπης, του σεβασμού, της διαφορετικότητας και του οικουμενικού πνεύματος, με αξιοθαύμαστη απήχηση. Διαλέγεται για την ειρήνη και τη δικαιοσύνη με πολιτικούς, με τη διανόηση, με εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών. Συζητά με τους νέους και τους καθημερινούς ανθρώπους για την αλληλεγγύη με τον συνάνθρωπο και για την προστασία του περιβάλλοντος…».
Η σημερινή ημέρα, κατ’ ευτυχή συγκυρία, συμπίπτει με την επί θύραις σύγκλιση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου στο Κολυμπάρι Χανίων, που θα αποτελέσει το μεγαλύτερο ιστορικό εκκλησιαστικό γεγονός των τελευταίων 1300 ετών. Παρά τα ενσκύψαντα, ως μη έδει, προβλήματα, αποτέλεσμα πολιτικών και εθνοφυλετικών μικροσυμφερόντων, ευχόμαστε και προσευχόμαστε το Πανάγιο Πνεύμα να φωτίσει τους προκαθημένους των Ορθοδόξων Εκκλησιών, ώστε από τη Σύνοδο αυτή η Ορθοδοξία να εξέλθει ενωμένη και το μήνυμά της να αποτελέσει τον οδοδείκτη της σημερινής βαρέως νοσούσης ανθρωπότητας. Είναι εκκλησιολογικά και ιστορικά αδιανόητο, σε μία ιστορική για την Ορθοδοξία στιγμή, στον βωμό προσωπικών επιδιώξεων κάποιοι να προβάλουν εμπόδια και αβάσιμες αιτιάσεις, προκειμένου να μην προσέλθουν, παρά το γεγονός ότι από διετίας και πλέον έχουν συμφωνήσει και συνυπογράψει τόσο τη σύγκληση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, όσο και τον Κανονισμό Λειτουργίας της καθώς και τα θέματα της ημερησίας διατάξεως. Παρά τα πάσης φύσεως ηθελημένα ή αθέλητα εμπόδια, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, όπως πάντοτε πράττει, συνεχίζει με αγάπη, αταλάντευτα, την ιστορική και ενωτική πορεία, στην οποία η Εκκλησία τον έταξε.
Με αφορμή την εόρτιο ημέρα, ο ανθρώπινος λόγος αποδεικνύεται φτωχός και ελλιπής να εκφράσει με ευχές αυτά που ο νους και η καρδία επιθυμεί να καταθέσει. Δοξολογική, λοιπόν, ευχαριστία αναπέμπουμε στον Αρχιποίμενα Χριστό και συνάμα εκφράζουμε ταπεινά τις ολόθερμες υικές ευχές, να χαρίζει σώον, έντιμον, υγιειά, μακροημερεύοντα και ορθοτομούντα τον λόγον της αληθείας, για να συνεχίσει για χρόνια πολλά να πηδαλιουχεί το σκάφος της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, επ’ ωφελεία του σύμπαντος κόσμου.
Βαρθολομαίου, του Παναγιώτατου και Οικουμενικού Πατριάρχου πολλά τα έτη.
* Αρχων Νομοφύλαξ
Της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας
