Διαβάζοντας στο φύλλο του περασμένου Σαββάτου ρεπορτάζ σχετικό με τις εικόνες ντροπής που αντίκρισε ο κ. Γιάννης Αγγελάκης στο Μνημείο της Αγιάς, πάνω στον δρόμο Χανιά – Ομαλός, εκεί όπου… νεκροκεφαλές, κόκκαλα στο πάτωμα, σπασμένα τσιμέντα όλα έχουν γίνει μια μάζα, θυμήθηκα την γνωστή μαντινάδα:
Tα κρητικά τα χώματα
με το κουτάλι αν σκάψεις
αίμα παληκαριών θα βρεις,
κόκκαλα θα ξεθάψεις.
Η Κρήτη είναι ένας τόπος που ένιωσε στο πετσί της τη θηριωδία των ναζί και αυτό το καταμαρτυρούν όχι μόνο οι αμέτρητες μαντινάδες, τραγούδια και ριζίτικα που έχουν γραφεί αλλά και τα διάσπαρτα μνημεία για τα θύματα του γερμανικού στρατού που υπάρχουν σε όλο το μήκος και πλάτος του νησιού.
Είναι ένα σημαντικό μέρος από την ιστορία μας την οποία οφείλουμε να διαφυλλάξουμε, να μην τη ξεχάσουμε· να μην απωλέσουμε, δηλαδή, τη μνήμη μας! Η κατάσταση που βρίσκεται το συγκεκριμένο μνημείο είναι απογοητευτική και σε καμία περίπτωση δεν συνάδει με τα όσα σημειώνουμε και παραπάνω!
Ο κ. Γ. Αγγελάκης το είπε απλά: «δεν αξίζει αυτή η συμπεριφορά στους προγόνους μας».
Ποιος τάχα μπορεί να διαφωνήσει με αυτό;
…Γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, βλέπουμε ότι η περίπτωση των «τιμίων οστών» όσων εκτελέστηκαν στην Αγιά είχε απασχολήσει τους Χανιώτες το μακρινό 1946! Μάλιστα είχε ξεκινήσει έρανος και συνελέγησαν χρήματα για την εκταφή και την περισυλλογή των οστών σε κάποιο προστατευόμενο χώρο. Αυτά πληροφορούμαστε από σχετικό δημοσίευμα της εφ. “Βήμα του Λαού” (19 Οκτ. 1946), το οποίο είχε παρουσιάσει ο αείμνηστος Μιχάλης Γρηγοράκης μέσω της στήλης του “Η Κρήτη του χθες”.
Παρότι η ιδέα αυτή έτυχε «ευμενούς υποδοχής» τόσο «παρά του Τύπου και των διαφόρων οργανώσεων» όσο και «παρά του κοινού», «το όλον σχέδιον δεν ετέθη εις πλήρη εφαρμογήν» με αποτέλεσμα να υπάρχει ανησυχία για το όλο εγχείρημα!
Γίνεται εξάλλο λόγος για τον… κίνδυνο «τα τίμια οστά των εθνομαρτύρων της Αγιάς» να μείνουν εγκαταλελειμμένα και «να διέλθουν και νέον χειμώνα κάτω από το υγρόν χώμα χωρίς την στοιχειώδη φροντίδα που θ’ απετέλει εκ μέρους μας εκδήλωσιν σεβασμού προς τους αθανάτους μάρτυρας».
Ομως, μήπως και σήμερα δεν είναι από τα ζητούμενα ο οφειλόμενος σεβασμός μας!
