Τα “παίγνια” – θεωρία και πράξη

Καλώς μας ήρθαν τα παιδιά! Για τη δεύτερη αξιολόγηση λέω, που άρχισαν να εκβιάζουν πριν φθάσουμε στις διαπραγματεύσεις, για να μας δώσουν το υπόλοιπο εκ 2,8 δισ. ευρώ της πρώτης δόσης των 7,2 δισ. ευρώ απ’ τα 83 δισ. ευρώ του 3ου μνημονίου. Και ο κ. Τσίπρας τ’ ακούει μέσω του κ. Τσακαλώτου από τον Ντομπρόβσκις με την παρέα του να μην πειράξουμε τον κ. Γεωργίου και από τους Γερμανούς ότι «δεν υπάρχει θέμα πολεμικών αποζημιώσεων», να συνεχίζουμε δε να πληρώνουμε!
Αν για την κυβέρνηση η υποδόση είναι παρεμπίπτον θέμα, το μείζον είναι να διαπραγματευθεί το χρέος, ώστε ν’ απαλλαγεί το κράτος από μέρους της ζημιάς που του προξένησαν εσωγενείς και εξωγενείς παράγοντες, κάτι που δεν συμφέρει τους δανειστές. Διαδίδεται από πηγές του Μαξίμου ότι «σημεία τριβής εν όψει της δεύτερης αξιολόγησης δεν αναμένονται». Οι πιθανότητες επιτεύξεως μεγάλων… πραγμάτων είναι ελάχιστες όταν ο ένας απ’ τους δύο διαπραγματευτές είναι ισχυρός και ο άλλος αδύναμος.
Εδώ έχει θέση η πολυσυζητημένη “θεωρία των παιγνίων”, η αγαπημένη στρατηγική των οικονομολόγων, που την εφάρμοσε και ο Βαρουφάκης, αλλά δεν του βγήκε όπως ήθελε κι έτσι έβλαψε τη χώρα του και τον εαυτό του. Η κυβέρνηση νιώθοντας ταπεινωμένη αποτόλμησε, προτάσσοντας τη δυστυχία των Ελλήνων, να εκβιάσει τους εταίρους, αλλά και τους Ελληνες, επιρρίπτοντας τις ευθύνες στους Ευρωπαίους. Πείσθηκε απ’ τον Βαρουφάκη, τον αυθεντικό στη “θεωρία των παιγνίων” και ειδικό στη “δημιουργική λογιστική”, να παίζουν σκληρό παιχνίδι με τους δανειστές, παρά την ύπαρξη υποψίας δημιουργίας αμοιβαίας καχυποψίας.
Η περίπτωση μοιάζει με ένα απ’ τα παραδείγματα που περιγράφουν τη “θεωρία των παιγνίων” των οδηγών δύο αυτοκινήτων, οι οποίοι ξεκινούν από αντίθετες κατευθύνσεις, αναπτύσσοντας μεγάλες ταχύτητες. Οποιος αποφασίσει να στρίψει πρώτος, για ν’ αποφύγει τη σύγκρουση, είναι ο χαμένος, επειδή ο άλλος θα συνεχίσει την πορεία του. Αν δεν φυλαχθεί ο ένας, θα γίνει η σύγκρουση και μεγαλύτερη ζημιά θα πάθει το “σαραβαλάκι”. Την κατάλληλη στιγμή αντί να στρίψουν, γκάζωσαν, στρίμωξαν το πεντάλ μ’ έναν ογκόλιθο και πετάχθηκαν έξω να σωθούν με το δημοψήφισμα. Η συνέχεια τον Αύγουστο του ’15.
Σύνθετη και μη πλήρως κατανοητή επιστημονικά και λογικά είναι η θεωρία. Η Ελλάδα στις διαπραγματεύσεις, που έχει τα “κόκκινα δάνεια”, βάζει και κόκκινες γραμμές. Μονομαχεί με τους εταίρους, που εκτός του ότι έχουν τον πρώτο και τελευταίο λόγο, έχουν και κόκκινους μαρκαδόρους, που σβήνουν τις κόκκινες γραμμές κι έτσι αυτός που τις έβαλε υποχωρεί.
Η “θεωρία των παιγνίων” δεν είναι εφεύρεση των συγχρόνων οικονομολόγων. Παραπλήσια περίπτωση αναφέρεται απ’ τον Θουκυδίδη στην ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου όταν οι Αθηναίοι προσπαθούσαν να αναγκάσουν τους Μηλίους να ενταχθούν στην “Αθηναϊκή Συμμαχία”: «ὅτι ὑμῖν μὲν πρὸ τοῦ τὰ δεινότατα παθεῖν ὑπακοῦσαι ἂν γένοιτο, ἡμεῖς δὲ μὴ διαφθείραντες ὑμᾶς κερδαίνοιμεν ἄν» (Θουκ. Ε’ 93). Δηλαδή «εσείς μεν, αν υπακούσετε, δεν θα πάθετε τα φοβερότατα κακά, ημείς δε, αν δεν σας καταστρέψουμε, θα έχουμε κέρδος».
Βάλτε σε παράλληλη θέση τη σημερινή Γερμανία με την ισχυρή “Αθηναϊκή Συμμαχία” τότε και την αδύναμη σημερινή Ελλάδα με τη μικρή Μήλο και θα δείτε πόσο συμπυκνωμένη σε δύο φράσεις είναι η “θεωρία των παιγνίων”. Τη χρησιμοποίησαν οι κυρίαρχοι τότε, την εφαρμόζουν οι δυνατοί και οι αλαζόνες σήμερα, δείχνοντας την ισχύ τους στους αδυνάμους.