Κοινή παραδοχή
Τι κι αν συμφωνούμε ότι τα παιδιά πρέπει να παίζουν, το πραγματικό ομαδικό παιχνίδι είναι είδος σε ανεπάρκεια. Τα αίτια ποικίλα. Δεν μπορούμε να ενοχοποιήσουμε ένα παράγοντα ή ένα άτομο.
Αν εμβαθύνουμε στο θέμα θα ανακαλύψουμε ότι υπάρχει έλλειμμα και στον αριθμό των διαθέσιμων παιχνιδιών. Κι αν προσπαθήσουμε να αξιολογήσουμε την ποιότητα των σημερινών παιχνιδιών- δραστηριοτήτων, έ τότε μετράμε κι άλλα ελλείμματα.
Στο σημείωμα προσπαθώ να δώσω το περίγραμμα θεωρητικά και πρακτικά ενός στοχευόμενου ομαδικού παιχνιδιού που ικανοποιεί τους παίκτες και τις ανάγκες τους
Τι ανάγκες;
Το κάθε παιχνίδι οφείλει να ενισχύει και να αναπτύσσει συγκεκριμένα γνωστικά, συναισθηματικά, επικοινωνιακά πεδία των παιδιών. Μα καλά θα ισχυριστούν οι πολλοί «Παιχνίδι σημαίνει ξενοιασιά και διασκέδαση». Συμφωνώ και επαυξάνω.
Φανταστείτε όμως πόσο πιο απολαυστικό θα είναι, αν αυτό είναι στημένο, ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες όλων των παιδιών.
Αν για παράδειγμα παίζεται σε χώρο σχετικά οικείο, ασφαλή και με πρόβλεψη για το αναπάντεχο. Αν οι γονείς μπορούν να γνωρίζουν πληροφορίες για το παιχνίδι, για τους συμπαίχτες και για την στόχευσή του.
Η ανάγκη της συμμετοχής σε μια ομάδα είναι επιτακτική για όλα τα παιδιά, ιδιαίτερα όταν παίζουν σε εξωτερικό χώρο. Τι ομάδα; Πόσο μεγάλη;
Εδώ τα Δημόσια Σχολεία έχουν ένα πλεονέκτημα. Ο αριθμός των μαθητών των τμημάτων τους, που είναι γύρω στους 20, είναι ιδανικός για το στήσιμο 4 ομάδων των 4-6 παιδιών.
Κάθε παιδί αισθάνεται ασφαλές σε μικρές οικείες ομάδες που έχουν την πολυτέλεια να καλύπτουν όλα τα ενδιαφέροντα και τα ταλέντα.
Ποιοτικός χρόνος
«Ας τα να παίζουν αντέχουν» λένε κάποιοι, όμως «οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ, ἀλλ᾿ ἐν τῷ εὖ τὸ πολύ» έλεγαν οι πρόγονοι μας.
Κατ’ αρχήν, οι πολύωρες δραστηριότητες έχουν μηδενικά αποτελέσματα. Οι αντοχές των παιδιών έχουν όρια. Κάποια δεν αντέχουν τις υπερβολικές σωματικές δραστηριότητες, άλλα κουράζονται νοητικά κι άλλα δεν απολαμβάνουν την υπερβολική κοινωνική έκθεση.
Αν εμείς ως παρατηρητές απολαμβάνουμε την παρέα μας, μπορεί να μη συμβαίνει το ίδιο με τα παιδιά. Οι αντοχές τους -που ανέφερα πιο πάνω- κτίζονται σταδιακά με προσοχή και σχέδιο.
Λαβαίνουμε υπόψη μας τη διαφορετικότητά τους σε σωματική αντοχή, σε ικανότητα συγκέντρωσης, παρατήρησης και προσανατολισμού.
Σύγχρονες θεωρίες της Ψυχολογίας μας λένε, ότι όλοι μας, μικροί και μεγάλοι απολαμβάνουμε μια εργασία, μια δραστηριότητα, ένα άθλημα όσο είμαστε σε κατάσταση ροής.
Τι είναι αυτή η κατάσταση;
Είναι η αίσθηση της απόλυτης ικανοποίησης, το χάσιμο στο χρόνο, της ηδονής της συμμετοχής και τόσα άλλα. Πόσο διαρκεί;
Μπορεί να ξεπεράσει τη μία ώρα αν υπάρχει ποικιλία, πρόκληση, άμεση ανταμοιβή, χιούμορ, συντροφικότητα και ασφάλεια.
Είμαι ένας μικρός εξερευνητής
Το ρόλο μικρών εξερευνητών θα παίξουν τα παιδιά 8-12 ετών που θα λάβουν μέρος στο 32ο Παιχνίδι της Άνοιξης του Κέντρου Αγγλικής Γλώσσας ΠΟΛΥΓΝΩΣΗ.
Το Παιχνίδι μας της Άνοιξης γεννήθηκε το 1986 κι είναι μια μικρή περιπέτεια σε ένα παράλληλο κόσμο που μοιράζεται τα χαρακτηριστικά του δικού μας με μια ειδοποιό διαφορά. Είναι ένας κόσμος στον οποίο τα παιδιά χάνουν την αίσθηση του χρόνου, ζουν την παιδικότητα τους και λειτουργούν αυτόνομα. Κάθε αληθινό παιχνίδι σημαίνει βουτιά στο ξεχωριστό, τήρηση διαφορετικών κανόνων, άμεση ανταμοιβή, χαρά της ανακάλυψης… Στο Παιχνίδι της Άνοιξης τηρούμε την ισορροπία στα ερωτήματα και στις δραστηριότητές του, έτσι κάθε παιδί απολαμβάνει τη χαρά της συμμετοχής, είναι σε κατάσταση ροής και νοιώθει ευτυχισμένο.
Η ασφάλεια των παιδιών είναι εξίσου σημαντική όπως κι η ίση αντιμετώπισή τους από έμπειρους συντονιστές.
Το παιχνίδι μας έχει επιστημονικό υπόβαθρο, έτσι κάθε χρόνο εστιάζουμε στην ανάπτυξη διαφορετικών γνωστικών δεξιοτήτων.
Φέτος, ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη της ικανότητας λύσης προβλημάτων, της μεταγνώσης και της φαντασίας των μαθητών μας.
Οι παρατηρητές
Μια άγνωστη πλευρά των παιχνιδιών εξωτερικού χώρου, είναι η δυνατότητα γονιών, παππούδων και γιαγιάδων να παρακολουθούν από μακριά. Οι παρατηρητές δεν συμμετέχουν, αλλά “ζουν” το παιχνίδι, αγωνιούν κι ανιστορούν τα δικά τους παιχνίδια.
Στο τέλος του παιχνιδιού μας είναι ιδιαίτερη απόλαυσή μου να παρατηρώ τα παιδιά να περιγράφουν με κόρες διεσταλμένες τις εμπειρίες τους. Και τους παρατηρητές να ακούν, να αγκαλιάζουν και να επιβραβεύουν λεκτικά ή μη.
Συμπερασματικά
• Η έλλειψη παιγνιωδών δραστηριοτήτων βλάπτει τη σωματική, κοινωνική και γνωστική ανάπτυξη των παιδιών.
• Τα παιδιά κερδίζουν σε εμπειρίες, δέσιμο σχέσεων και γνώσεις συμμετέχοντας σε στοχευόμενες δραστηριότητες σε εξωτερικό χώρο.
• Ανεκτίμητα οφέλη είναι η ανάπτυξη της ικανότητάς τους να βλέπουν και με τα μάτια των συμπαικτών τους, να βλέπουν τα μη ορατά και να μάθουν να αξιολογούν και να αυτο-αξιολογούνται.
• Πτυχ.Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στην Δια Βίου Μάθηση, συγγραφέας “Μαθαίνω εύκολα”, “Θυμάμαι εύκολα”.
• Μέλος Γ.Σ. Ελληνικής Επιτροπής UNICEF.
• Επικοινωνία pοlygnοsi@οtenet.gr facebοοk pοlygnοsi
