Τα σχολεία ανοίγουν

«Καινούργια σχολική χρονιά προβάλλει
κι οι δάσκαλοι καινούργια ανοίγουν πύλη
στ’ ανάκτορα της μάθησης και πάλι
κι είν’ έτοιμα τ’ ακούραστά τους χείλη»

Ετσι αρχίζει ένα ποίημά του ο αείμνηστος Χανιώτης ποιητής Νίκος Μαραγκουδάκης με τίτλο “Το νέο ξεκίνημα”.
Με την ευκαιρία αυτή θέλω κι εγώ να κάμω κοινωνούς, ιδιαίτερα τους νέους συναδέλφους, σε μερικές σκέψεις που είναι καταστάλαγμα πείρας πολύχρονης -36 χρονών- σ’ όλους τους τύπους των σχολείων, υπαίθρου και πόλης.
Ο δάσκαλος, αγαπητοί μου φίλοι, σ’ οποιοδήποτε σχολείο κι αν υπηρετεί, από το πιο απομακρυσμένο 1/θέσιο μέχρι το πολυθέσιο της πόλης, δεν πρέπει να ξεχνά πως ασκεί αγωγή όχι μόνο πάνω στους άλλους, παιδιά και ενηλίκους, μα και στον ίδιο τον εαυτό του.
Σταθερό και αμετακίνητο σκοπό του πρέπει να έχει το πώς θα επισύρει την κοινή εκτίμηση και τον κοινό σεβασμό.
Δε πρέπει να ξεχνά, πως αγωγή είναι η αδιάλειπτη βελτίωση και μεταβίβαση από ανθρώπου σε άνθρωπο και από γενιά σε γενιά ενός παραδεγμένου τρόπου ζωής, δηλαδή μιας συμπεριφοράς, μιας διαγωγής.
Πρέπει να προσπαθεί καθημερινά να αποβαίνει η ζωντανή διδαχή για τους μαθητές του και την κοινωνία των συνανθρώπων του, διδαχή και πρότυπο έντιμου βίου και απροσωπόληπτης εκτέλεσης του καθήκοντός του.
Να μην κουράζεται να θέτει σε καθημερινό κριτήριο τον ίδιο τον εαυτό του και τη σταδιοδρομία του, υποβάλλοντας καθημερινά στον εαυτό του το ερώτημα των Πυθαγορείων: «Πῆι παρέβην; τί δ’ ἔρεξα; τί μοι δέον οὐκ ἐτελέσθη;».
Συνεχώς θα πρέπει να νιώθει μέσα του τη συγκίνηση του δημιουργού, που θα δώσει κάτι από την ψυχή του, κάτι από την καρδιά του, για να διαμορφώσει την ασχημάτιστη και εύπλαστη ψυχοσωματική ολότητα που είναι το παιδί.
Την αγάπη του αυτή πρέπει να τη δίνει απλόχερα στις παιδικές υπάρξεις τις ασχημάτιστες, τις ανοιχτές σε κάθε είδους επίδραση, που τρέφουν απεριόριστη εμπιστοσύνη στη δύναμη και στην καλοσύνη του ενήλικου και πολύ περισσότερο του δασκάλου τους.
Αν η ελαφρότητα και η παιδική αφέλεια των μαθητών σας, αν η απήθειά τους σας ερεθίζει, αν δεν κατορθώσετε να αναγνωρίσετε μέσα στα παραπτώματά τους, τα παραπτώματα ανθρώπων, τότε νά ’στε βέβαιοι πως αποτύχατε.
Τα παιδιά, οι μαθητές σας, δεν είναι τα κακοποιά δημιουργήματα που σας έτυχε να δαμάσετε, μα τα ατελή όντα που με υπομονή πρέπει να βελτιώσετε την υπόστασή τους.
Στα πρόσωπά τους δεν πρέπει να βλέπετε εχθρούς γιατί τότε είστε δεσμοφύλακες κι όχι δάσκαλοι.
Πρέπει όλοι σας να συνειδητοποιήσετε πως η δουλειά σας, που δυστυχώς φαίνεται τόσο εύκολη στον κοινωνικό σας περίγυρο, απαιτεί να ενεργοποιήσετε όλες τις δυνάμεις σας, πνευματικές και σωματικές και δεν πρέπει ποτέ να μαγευτείτε από τη φωνή των σειρήνων που σας υπόσχονται την ευκολία και τη ραστώνη, που θέλουν να σας κάμουν οπαδούς της αρχής «της ελάσσονος προσπάθειας και της μείζονος αμοιβής».
Εσείς να μείνετε ατάραχοι κι αμετακίνητοι στις θέσεις σας, θεωρώντας καθ’ ένας σας τον εαυτό του έναν από τους καλότυχους του Καβάφη που «στη ζωή τους όρισαν, να φυλάγουν Θερμοπύλες, ποτέ από το χρέος μη κινούντες…».
*συνταξιούχος δάσκαλος