Τα συναισθήματα που καταπνίγουμε

Τι συμβαίνει στα θέλω μας, στα συναισθήματά μας, που δεν τολμάμε να εκφράσουμε;
Η απάντηση είναι κοινή: βυθίζονται στα βάθη του Είναι μας, στις αποθήκες του ψυχισμού μας. Όταν αυτές οι αποθήκες γεμίσουν ασφυκτικά τότε τα καταπιεσμένα συναισθήματα, οι επιθυμίες μας, σπάνε τις πόρτες αυτών των αποθηκών και ξεχύνονται είτε στον ψυχολογικό μας κόσμο είτε στο σώμα μας. Θυμάστε τότε που σας είχαν πιάσει νευρικά γέλια και που με κόπο καταφέρατε να τα καταπνίξετε; Μπορείτε να ανακαλέσετε στη μνήμη σας τις φορές που είχατε κατακλυστεί από πανικό και που μόλις μπορέσατε να κρατήσετε την ψυχραιμία σας και να συγκρατήσετε τις κραυγές σας; Κι εκείνες τις στιγμές που το κλάμα σας ανέβηκε σαν κόμπος στο λαιμό αλλά καταφέρατε να καταπιείτε τα δάκρυά σας ή τις διαμαρτυρίες σας;
Όλοι έχουμε παρόμοιες στιγμές να θυμηθούμε. Τι έγιναν όμως τα ξεσπάσματα γέλιου που συγκρατήθηκαν, τα δάκρυα που δεν κύλησαν, οι κραυγές που δεν ακούστηκαν; Κι αν το προχωρήσουμε ακόμα περισσότερο, τι να έγιναν άραγε οι βρισιές που δεν ξεστομίστηκαν, οι πόθοι που δεν εκφράστηκαν, τα παράπονα που δεν ειπώθηκαν; Χάθηκαν;
Για την ψυχολογία η απάντηση είναι, όχι. Η φυσική σπεύδει να συνηγορήσει επισημαίνοντας πως τίποτα μα τίποτα δεν χάνεται στη φύση κι άσχετα αν εμείς το ονομάζουμε δάκρυ, γέλιο, σκέψη ή επιθυμία, φως, θερμότητα ή ηλεκτρομαγνητισμό, όλα μπορούν να θεωρηθούν ενέργεια. Και η ενέργεια ποτέ δεν χάνεται. Μπορεί όμως να μεταλλαχθεί.
Υπάρχουν σκέψεις που μπορούν να προκαλέσουν πραγματική  θύελλα στον οργανισμό μας. Το βέβαιο είναι πως όσο πιο έντονα είναι τα συναισθήματα, οι ανάγκες και οι επιθυμίες, ιδίως όταν παραμείνουν ανέκφραστες, τόσο βαθύτερα τα σημάδια που αφήνουν μέσα μας. Κι αν αυτό κρατήσει καιρό,τότε, αργά ή γρήγορα θα βρουν μια χαραμάδα να ξεγλιστρήσουν, να εκδηλωθούν είτε ως νεύρωση, είτε ως σωματική ασθένεια. Ο Ντήπακ Τσόπρα στο βιβλίο του «Κβαντική Θεραπεία» μιλάει για χαρούμενο και λυπημένο στομάχι, για θυμωμένα νεφρά και φοβισμένο αυχένα, εξηγώντας πως τα συναισθήματά μας διαποτίζουν κάθε όργανο, μόριο και κύτταρο του σώματός μας.
Συχνά αρνούμαστε να παραδεχθούμε ότι θέλουμε αγάπη και φροντίδα. Τότε αναλαμβάνει ο οργανισμός να «εκδηλώσει» την ανάγκη μας και μας στέλνει στο κρεβάτι και στην αναγκαστική φροντίδα των άλλων που δεν μπορούμε πλέον να αρνηθούμε. Δεν έχει σημασία αν αυτή τη φροντίδα την προσφέρει ένα αγαπημένο πρόσωπο ή ένας άγνωστος γιατρός και κάποιες νοσοκόμες.
Συχνά μια ασθένεια έρχεται ως τιμωρία του εαυτού μας ή κάποιου άλλου προς τον οποίο απευθύνουμε το μήνυμα, «κοίτα σε τι κατάσταση με έφερες».
Ταυτόχρονα ο ασθενής, μέσα στην ανημποριά του αποκτά ένα είδος εξουσίας που επιτέλους μπορεί να ασκεί προς εκείνους που τον φροντίζουν. Με λίγα λόγια η ασθένεια είναι ένας τρόπος να εξασφαλίζουμε την συχνότερη παρουσία των άλλων κοντά μας. Δεν είναι ίσως ο πιο σοφός, αλλά είναι μια διέξοδος. Όπως το συνάχι που συχνά ξεσπάει επειδή πνίξαμε τόσα δάκρυα μέσα μας που στο τέλος ξεχειλίζουν από τη μύτη!
Φρόντισέ με, Αγάπα με! Αν αυτές οι απαιτήσεις του ψυχισμού που καταπιέστηκαν και απωθήθηκαν σε σημείο που συχνά να μη γίνονται αντιληπτές, δεν αναγνωριστούν και δεν τιμηθούν, τότε θα γλιστρήσουν στο σώμα και με τη μορφή μιας σοβαρής ασθένειας θα απαιτήσουν αυτό που το ίδιο το άτομο δεν τολμούσε να κάνει: να φερθεί άκρως εγωιστικά. Όπως επισημαίνει ο Ρύντιγκερ Ντάλκε στο βιβλίο του «Η ασθένεια ως γλώσσα της ψυχής», με την έκρηξη της ασθένειας φανερώνεται ένα μεγάλο μέρος της κρυφής απαίτησης του εγώ.
Βγαίνοντας στην επιφάνεια προκαλεί μεγάλη έκπληξη στο περιβάλλον του ασθενούς γιατί ακόμα και τα ειρηνικότερα άτομα απαιτούν ξαφνικά να περιστρέφεται το παν γύρω τους και γύρω από την ασθένειά τους. Ό,τι μέχρι τώρα δεν τολμούσε ο ασθενής να το εκφράσει ως δική του γνώμη έρχεται τώρα από τη σκιά με έμμεσο τρόπο και ζητά την ικανοποίησή του».
Παρόμοιοι εσωτερικοί ψυχικοί μηχανισμοί υπαγορεύουν την εμφάνιση διαφόρων μορφών ασθενειών κάθε μια από τις οποίες αποκαλύπτει βαθύτερες απωθημένες καταστάσεις. Ας δούμε μερικές.
Κρυολόγημα: αν κάποια στιγμή θέλατε έντονα να κλάψετε και συγκρατήσατε τα δάκρυά σας καταπιέζοντας τα συναισθήματά σας είναι πολύ πιθανό μερικές μέρες αργότερα αυτή η εσωτερική κατάσταση να βρήκε διέξοδο σε ένα γερό κρυολόγημα όπου τα μάτια δάκρυζαν και η μύτη έτρεχε σαν βρύση –όπως θα ήθελαν να τρέχουν τα δάκρυα αν είχατε επιτρέψει στη λύπη σας να εκφραστεί.
Βήχας: Κάτω του κρύβονται λόγια, γνώμες, διαμαρτυρίες, βρισιές ή δηλώσεις που δεν τολμήσαμε να ξεστομίσουμε. Προτιμήσαμε να τις καταπιούμε. Αλλά μας κάθησαν στο λαιμό. Έτσι μας «έπνιξαν» όπως ο αποπνικτικός βήχας.
Πόνοι στα γόνατα: εμφανίζονται όταν κάτι μέσα μας νιώθει να έχει γονατίσει από τις πιέσεις της ζωής αλλά επαναστατεί. Δεν θέλει πια να υποτάσσεται και να χαμηλώνει τον εαυτό του προς χάριν των άλλων ή μιας κατάστασης. Δεν θέλει να γονατίζει μπροστά σε κάτι ή κάποιον ισχυρότερο.
Αυτιά: βόμβος, πόνος, βούλωμα των αυτιών, περιορισμός της ακοής σηματοδοτούν την αντίστασή μας σε ορισμένες εντολές ή την άρνησή μας να ακούσουμε και να δεχθούμε κάποια πράγματα. Δεν θέλουμε πια ούτε να ακούμε ούτε να υπακούμε. Το ποτήρι έχει ξεχειλίσει.
Καρδιά: τα προβλήματα σ’ αυτό το ζωτικό όργανο υποδηλώνουν έντονες συναισθηματικές εντάσεις. Ερωτικές απογοητεύσεις, άρνηση συγχώρεσης, ενοχή και μομφή, μεγάλη συναισθηματική εξάρτηση ή αντίθετα αποξένωση και «κλείσιμο της καρδιάς» έχουν άμεση σχέση με τη δυσλειτουργία της. Εκτεταμένες μελέτες έχουν αποδείξει πως η ροή της αγάπης και της συγχώρεσης αποτρέπουν τα ισχαιμικά επεισόδια ενώ αντίθετα διευκολύνεται η εμφάνισή τους όταν η έκφραση της αγάπης είναι προβληματική.
Πόνοι στους ώμους και τον αυχένα: υποδηλώνουν συχνά πως έχουμε αναλάβει μεγάλα βάρη, περισσότερα από όσα αντέχουμε να σηκώσουμε ή ότι έχουμε αυτοπεριοριστεί και έχουμε δεχθεί να υποταχθούμε. Δηλώνουν ένα είδος υποδούλωσης, το οποίο έχει φτάσει πια σε οριακό επίπεδο. Οι πόνοι στους ώμους δεν μας αφήνουν να υψώσουμε τα χέρια και το αυχενικό μπλοκάρει μια ευρύτερη περιοχή δείχνοντας ένα είδος ακαμψίας που έχει επέλθει με τον καιρό.
Από τον πονοκέφαλο και την ημικρανία ως τις σοβαρές παθήσεις που εκδηλώνονται στην περιοχή του κεφαλιού φανερώνεται η στάση μας απέναντι σ’ αυτά που μας απασχολούν.  Αυτός είναι ο τρόπος που το σώμα μας στέλνει ένα μήνυμα ότι έχουμε φορτωθεί με πολλές σκοτούρες ή ότι έχουμε υπερφορτώσει τα κυκλώματα με κάτι που μας ζητάει πολλή ενέργεια.
Όποιο κι αν είναι το σύμπτωμα που εμφανίζεται στο σώμα είναι σίγουρα ένα μήνυμα από την ψυχή μας. Αν το ακούσουμε και ανταποκριθούμε ανάλογα τότε η ένταση του συμπτώματος θα μειωθεί ή και θα υποχωρήσει εντελώς.
Οι ακόλουθες ερωτήσεις προς τον εαυτό μας είναι πολύ βοηθητικές ώστε να κατανοήσουμε αυτό το μήνυμα:
Τι συμβαίνει στη ζωή μου την περίοδο που εμφανίζεται το σύμπτωμα ή η ασθένεια;
Μου προσφέρει ένα άλλοθι για να ξεκουραστώ; Ή μήπως για να αποφύγω κάτι; Μήπως χρειάζομαι μια παύση; Ή μήπως μια αθώωση; Υπάρχει κάποιος που θέλω να «τιμωρήσω» με την διαταραχή της υγείας μου; (έστω κι ο εαυτός μου). Ποιος προσελκύεται κοντά μου όταν αρρωσταίνω; Ποιος απομακρύνεται; Αν η ασθένεια είχε ένα μήνυμα να μου δώσει ποιο θα ήταν αυτό;
Όσο πιο βαθύ είναι το επίπεδο από το οποίο θα προέλθουν οι απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα, τόσο βαθύτερη θα είναι και η επαφή που θα έχετε κάνει με τον εαυτό σας.
Επειδή η υγεία, ψυχική και σωματική, προέχει, αξίζει να προσπαθήσουμε.