Μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον καλλιτεχνικό, από παιδί διάβαζε ιστορίες φαντασίας και κόμικ, ξεχώρισε με το έργο της, πειραματίστηκε με διαφορετικά αισθητικά στιλ, ενώ μια τυχαία και προσωπική ιστορία την οδήγησε στη δημιουργία ενός ξεχωριστού είδους κόμικ. Η ιταλίδα Francesca Ghermandi έχει φτιάξει μια σειρά από “σιωπηλά κόμικς”. Ποια είναι όμως η Ghermandi και πώς έφτασε σε αυτό το εικαστικό αποτέλεσμα;
Σπουδές, καλλιτεχνική πορεία και σπουδαίες διακρίσεις
Η Francesca Ghermandi γεννήθηκε στην Μπολόνια της Ιταλίας το 1964 και σπούδασε Αρχιτεκτονική στη Φλωρεντία. Παράλληλα, όμως παρακολούθησε μαθήματα για την τέχνη του κόμικ και σε ηλικία μόλις 20 ετών, συμμετέχει στην πρώτη της έκθεση στην Μπολόνια, αλλά και στη Μεσογειακή Μπιενάλε Νέων στη Θεσσαλονίκη. Από το 1987 και έπειτα, η Ghermandi συμμετέχει σε ποικίλες εκθέσεις τόσο στην Ιταλία, όσο και στο εξωτερικό: Φεστιβάλ Ανγκουλέμ στην Γαλλία, Εθνικό Μουσείο Σκίτσου στο Λονδίνο είναι μερικές από τις πόλεις που θα φιλοξενήσουν τη δουλειά της. Αποσπά πολλά βραβεία για το έργο της, μεταξύ των οποίων το βραβείο καλύτερου συγγραφέα στο μεγαλύτερο φεστιβάλ κόμικ της Ευρώπης, αυτό της Λούκα στην Ιταλία. Το 2004 θα πραγματοποιήσει μια μεγάλη προσωπική έκθεση στο Μουσείο Εικονογράφησης της Φεράρα, ενώ το 2005 θα επιλεχθεί για να δημιουργήσει το animation τραγούδι για την 62η Μπιενάλε Κινηματογράφου της Βενετίας.
Η πρώτη της έκδοση στην αγγλική γλώσσα θα γίνει το 1993 στην ανθολογία κόμικ με τίτλο «Rubber Blanket», την οποία θα ακολουθήσει η συμμετοχή της στην επίσης ανθολογία «Zero Zero», τέσσερα χρόνια αργότερα. Εκείνη την περίοδο, θα δημιουργήσει και το «Pop.666», μια ιστορία που η Ghermandi εμπνεύστηκε από τις περιπέτειες του αμερικανού ντετέκτιβ Dick Tracy, τις οποίες διάβαζε σε κόμικ, όταν ήταν μόλις οχτώ ετών. Το «Pop.666» λαμβάνει χώρα σε ένα χωριό στη μέση του πουθενά: ένα ζευγάρι φτάνει καταλάθος σε μια παραγκούπολη, την οποία διοικεί ένας μονόφθαλμος άντρας, ο Ρόκο. Είτε αθώοι είτε ένοχοι, όλοι πληρώνουν για τις αμαρτίες τους. Το σενάριο περιπλέκεται καθώς προκύπτουν αλλόκοτα γεγονότα, ενώ το περιβάλλον διακρίνεται για το γκροτέσκο χαρακτήρα του και καθιστούν το κόμικ ένα cartoon-noir με ένα ιδιαίτερο αισθητικό στυλ, που θα συντροφεύσει την Ghermandi στην καριέρα της.
Μια “αναγκαστική” μαθητεία στη σιωπή
Η Ghermandi από μικρή ηλικία δημιουργούσε ιστορίες και αναζητούσε σεναριακές δομές και τις ξεχωριστές φωνές των χαρακτήρων της. Σαν μια μικρή ηθοποιός δραματοποιούσε και έψαχνε τον διαφορετικό τρόπο που ο καθένας θα αντιδρούσε στα γεγονότα. Αρχικά το στιλ της ήταν επηρεασμένο από εικονογράφους που θαύμαζε, ενώ στην πορεία της ζωής της απέκτησε μεγάλη εμπειρία στον σχεδιασμό χαρακτήρων (character design), στους οποίους προσθέτει μεγάλη λεπτομέρεια. Καθώς είναι κόρη γλύπτη, το τρισδιάστατο στοιχείο της είναι πολύ οικείο. Έτσι έχει ασχοληθεί και με την τρισδιάστατη δημιουργία αντικειμένων για ταινίες animation με την τεχνική του stop-motion. Αλλά είτε σε τρεις είτε σε δύο διαστάσεις, την ενδιαφέρει πολύ περισσότερο η δραματοποίηση του χαρακτήρα.
Μία ιδιαίτερη εμπειρία όμως άλλαξε ακόμα περισσότερο τον τρόπο που αντιλαμβανόταν την τέχνη και τη δημιουργία εν γένει. Ήταν το 2006, όταν συμμετείχε σε ένα πρόγραμμα για τη βελτίωση της ακοής της, καθώς πάσχει από μια μορφή κώφωσης. Το πρόγραμμα αυτό εφάρμοσε μία μέθοδο κατά την οποία οι συμμετέχοντες άκουγαν κυρίως Μότσαρτ και γρηγοριανούς ρυθμούς, λόγω της ποικιλίας τους στις συχνότητες- το οποίο θα μπορούσε να αυξήσει το φάσμα της ακοής τους. Στο τέλος του προγράμματος, οι συμμετέχοντες θα έπρεπε για ένα διάστημα δύο εβδομάδων να απέχουν από δραστηριότητες ανάγνωσης, γραφής αλλά και ομιλίας. Επιτρεπόταν μόνο να ζωγραφίσουν ή να φτιάχνουν παζλ.
H Ghermandi δεν ήθελε να ζωγραφίσει, οπότε αρχικά έλυνε παζλ. Ωστόσο, αυτή η μαθητεία στη σιωπή αύξησε τη συγκέντρωσή της, ενώ αφύπνισε μέσα της την ξεχασμένη της παιδικότητα, ενεργοποιώντας μια πιο αυθόρμητη και αρχέγονη δημιουργικότητα. Την έκανε να νιώσει σαν παιδί που θα γεμίσει ελεύθερα μια λευκή κόλλα χαρτί, χωρίς να ξέρει από πριν τι είναι αυτό που θα σχεδιάσει. Κατά τη διάρκεια αυτού του προγράμματος απομακρύνθηκε από τα δομημένα σκίτσα και δημιούργησε πολλούς διαφορετικούς χαρακτήρες, ενώ την περίοδο αυτή θα δημιουργήσει και μια σειρά από “σιωπηλά κόμικς”. Πρόκειται για κόμικ που δεν εμπεριέχουν καθόλου διάλογο ή αφήγηση, ενώ η ιστορία “διαβάζεται” αποκλειστικά και μόνο μέσα από τις εικόνες. Ο αναγνώστης καλείται έτσι να κατανοήσει πιο προσεχτικά τους χαρακτήρες μέσα από τις εκφράσεις τους και τη γλώσσα του σώματος. Κατά κάποιο τρόπο, μέσω των “σιωπηλών κόμικ” ο αναγνώστης επιστρέφει για λίγο στην παιδική ηλικία, όταν δεν ήξερε ανάγνωση και τα παιδικά βιβλία δεν είχαν λόγια.
H Francesca Ghermandi και το 7ο Φεστιβάλ Chaniartoon
Σε συνεργασία με το φεστιβάλ κόμικ της Δράμας αλλά και το Ιταλικό Iνστιτούτο, η Francesca Ghermandi, θα επισκεφτεί φέτος τα Χανιά, για να παρευρεθεί στο 7o φεστιβάλ Chaniartoon, με αφορμή ένα τμήμα της έκθεσης που είναι αφιερωμένο στην Ιταλίδα καλλιτέχνιδα. To κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει από κοντά την ίδια αλλά και τα έργα της, τον πρωτότυπο σχεδιασμό των χαρακτήρων της και ασφαλώς τα «σιωπηλά κόμικς».
ΓΡΑΜΜΟΣΚΙΑΣΕΙΣ Zgur
