Kύριε διευθυντά, αν ισχύει ο νεοελληνικός κανόνας, τότε, οι πολιτικοί είναι επικίνδυνοι για την πολιτική, οι οικονομολόγοι για την οικονομία, οι γιατροί για την υγεία και κατά συνέπεια και οι αρχιτέκτονες είναι επικίνδυνοι για τις προσόψεις των κτηρίων.
Είδα τις προάλλες (και ανατρίχιασα) τα σχέδια από τα οποία θα επιλεγεί το ένα και μοναδικό που θα εφαρμοστεί για τα σκιάδια στο λιμάνι. Εδώ είμαστε! Είπα.
Η πλήρης εφαρμογή του νεοελληνικού κανόνα! Είναι δυνατόν έξω από μιά σειρά πολύμορφων και πολύχρωμων κτηρίων να τραβήξεις έναν χάρακα και να εφαρμόσεις σε όλα την ίδια εξωτερική κατασκευή; Γίνεται να προσαρμόσεις την ίδια ακριβώς τέντα έξω από κτήρια που το καθένα χτίστηκε σε διαφορετικό αιώνα, για διαφορετική χρήση και λειτουργία; Στον κόσμο των εργολαβιών, όλα γίνονται! Μου απάντησα.
Για να ξέρουμε τι λέμε, θέλει πολλή μαγκιά και γνώση προκειμένου να εφαρμόσεις μια σύγχρονη αντίληψη πάνω σε παλιά κτήρια ή σε μιά παλιά πόλη. Το κατάφεραν οι Γάλλοι στο Παρίσι με το σύγχρονο εργοστάσιο του Beaubourg στην καρδιά της παλιάς πόλης. Το ίδιο και με τη γυάλινη πυραμίδα έξω από το Λούβρο.
Απέτυχαν οι Αγγλοι με την τεράστια ρόδα έξω από το Κοινοβούλιο. Ετσι και στα δικά μας εδώ. Αλλο είναι να αναθέτεις σε αρχιτεκτονικά γραφεία τη μελέτη (copy-paste) στα σκιάδια «για αισθητική και πολεοδομική αναβάθμιση του λιμένα» και άλλο είναι να δώσεις σε 5-10 καλλιτέχνες (σκηνογράφους – ζωγράφους – γλύπτες) να δουν το θέμα εικαστικά, χρωματικά, αισθητικά, για κάθε κτήριο χωριστά, (όπου μετά, και σε συνεργασία με μηχανικούς, θα υλοποιούνταν οι προτάσεις τους).
Το παλιό λιμάνι είναι πρώτα απ’ όλα Αίσθηση και Ιστορία. Οι ομοιόμορφες λευκές τέντες που στήνονται για το παζάρι κάθε «Αγροτικό Αύγουστο», ευτυχώς έρχονται για λίγο και φεύγουν. Τα σκιάδια στο λιμάνι θα μείνουν μόνιμα. Κοιτάξτε τα σχέδια που δημοσιεύτηκαν και ρωτήστε νοερά, τα ίδια τα κτήρια (όχι τους μαγαζάτορες και τους ιδιοκτήτες) αν θα ήθελαν μπροστά τους κάτι τέτοιο…
Εκείνα ξέρουν καλύτερα!
o δρομος προς την καταστροφη ειναι στρωμμενος με τις καλυτερες προθεσεις…
Δεν θα διαφωνήσω με τον γράφοντα αλλά επειδή οι εκάστοτε δημοτικές αρχές και οι προύχοντες της πόλης, απλά στερούνται φαντασίας και οράματος, αυτά τα σχέδια φαντάζουν και είναι τέλεια για τα σημερινά δεδομένα. Εδώ κατάφεραν μαγαζάτορες να αναστείλουν την απαγόρευση κυκλοφορίας των οχημάτων στο λιμάνι, πιστεύεις ότι οι ίδιοι οι μαγαζάτορες θα κάτσουν να συζητήσουν για κάτι που θα ομορφήνει το λιμάνι; Θα κάτσει ο οποιοσδήποτε δήμαρχος να ασχοληθεί περισσότερο από όσο ασχολήθηκε ήδη για το συγκεκριμένο θέμα; Θα φύγει η άσφαλτος από το λιμάνι; Θα μπουν ποτέ πλάκες σωστά ώστε να μη φεύγουν με την πρώτη τρικυμία; Θα ομορφήσει ποτέ το λιμάνι που η πρόσοψή του μοιάζει με τέντα λαϊκής και τα σοκάκια του με βομβαρδισμένη πόλη, όπου δεν έχουν αναπαλαιωθεί τα κτίρια από ιδιώτες; Θα σταματήσουν ποτέ να υπάρχουν οι “κράχτες” που τόσο σε πιέζουν να μπεις στο μαγαζί τους; Είναι τόσα πολλά που ασχημίζουν τελικά το λιμάνι που αυτή η αρχιτεκτονική παρέμβαση μοιάζει (ίσως και να είναι) η μόνη πινελιά ομορφιάς από τον δήμο.
Έχεις απόλυτο δίκιο σχεδόν σε όλα, αλλά ακριβώς διότι επικρατεί χάος και αποσύνθεση οι ομοιόμορφες, νεοτεριστικές και κάπως κομπιουτερίστικες σκιάδες θα αποτελούσαν μια παραφωνία. Για να σωθεί η παλιά πόλη θα έπρεπε όσα κτίρια δεν μπορούν να συντηρηθούν από τους ιδιοκτήτες να μπαίνουν υποχρεωτικά σε πλειστηριασμό.
Ρώτησα φίλους μου από το εξωτερικό που έρχονται εδώ και πολλά χρόνια στα Χανιά τι σκέφτονται για ομοιόμορφα σκιάδια στο λιμάνι. Όλοι φρίκαραν και μόνο με την σκέψη. Η γοητεία της παλιάς πόλης και του λιμανιού της είναι η απλότητα και η πολυμορφία και πως το ένα χτίριο δεν είναι “δεμένο” με το άλλο με συνεχιζόμενες κατασκευές. Έτσι, δύο είναι οι τρόποι που μπορεί κατά τη γνώμη μου να αντιμετωπιστεί το θέμα. Ο ένας είναι να ασχοληθούν διάφοροι καλλιτέχνες και να διαλέξουν διάφορα σκιάδια για τα διάφορα κτίρια, όπως λέει και ο κ. Παγιαυλάς. Ό άλλος είναι να παραμείνει στο χέρι τον ιδιοκτητών και μαγαζατόρων η επιλογή, αλλά να δεσμεύονται για κάποιες διαστάσεις και να δεσμεύονται επίσης να διατηρούν τα σκιάδια καθαρά και σε καλή κατάσταση. Προσωπικά θα προτιμούσα την δεύτερη εκδοχή, γιατί την θεωρώ την πιο αυθεντική, πιο οργανική, πιο φυσική- η αυθεντικότητα μέσα από πράξεις και επιλογές των πολιτών της είναι άλλωστε η ιδιαίτερη γοητεία της Ελλάδας ως τουριστικού προορισμού. Αυτό που βλέπω πάνω στην εικόνα είναι εφιαλτικό- τόσο δυνατά και σκούρα δοκάρια μπροστά από τα γραφικά κτίρια της παλιάς πόλης καταστρέφουν την λεπτή ομορφιά των κτιρίων, των οποίων η παλαιότητα και φθορά από τα χρόνια ακουμπά θετικά τις αισθήσεις μας, αν όμως κτιστεί κάτι καινούριο, μεγάλο, ευθύγραμμο και επιβλητικό μπροστά από αυτά, τα ίδια θα δείχνουν μίζερα και η κατασκευή αυθάδης και επιθετική. Για όνομα του Θεού λοιπόν, όχι υπερβολές, απλά και διακριτικά πράγματα που να αφήνουν τα κτίρια, που είναι και πρωταγωνιστές του σκηνικού, ζωντανά.
Όπως είχε τονιστεί στο βήμα διαλόγου για τον εξωραϊσμό και αναβάθμιση του ενετικού λιμένα Χανίων που είχε γίνει στο ΚΑΜ το Μάρτιο του 2015 και συμμετείχαν ο Δήμος Χανίων, Αρχιτέκτονες και μηχανικοί, ο σύλλογος καταστηματαρχών ενετικού λιμένα και πολίτες, είχε τονιστεί ότι δεν θα υπάρχει μοναδική πρόταση για τα σκιάδια, αλλά εγκεκριμένες προτάσεις από τις οποίες θα επιλέγουν προς εφαρμογή οι επιχειρήσεις. Πιστεύω ότι πάνω σε αυτό το πνεύμα θα υλοποιηθεί και η εφαρμοστική μελέτη που έχει αναλάβει η Αρχιτεκτονική Σχολή του ΑΠΘ βασιζόμενη στις εξαγορές τριών σχεδίων προτάσεων από τον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό του 2014.