Kορνήλιος Καστοριάδης Εκδόσεις ΥΨΙΛΟΝ βιβλία διαπρεπής Ελληνας φιλόσοφος
Μετάφραση από τα γαλλικά: Ζήσης Σαρίκας
Σ’ αυτό το σύγχρονο, εφιαλτικό Λαβύρινθο βρίσκονται εδώ και χρόνια Ελλάδα, Ευρώπη, ο κόσμος ολόκληρος. Ιδιαίτερα σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται μέσα εγκλωβισμένη στο Μυθικό Λαβύρινθο του Μινωταύρου, που συνεχώς κατασπαράζει το σώμα της Ελευθερίας της.
Για να μένει όμως ακέραιο το αγωνιστικό πνεύμα της ελευθερίας της από τον φόβο του βρυχηθμού του τερατόμορφου ταύρου.
Τώρα, όμως, φαίνεται πως αυτός ο τερατώδης βρυχηθμός έχει κατορθώσει να απειλεί με αφανισμό το πνεύμα της ελευθερίας, που μόνο αυτή σηματοδοτεί τη δυνατότητα εξόδου -έστω με ένα νήμα Αριάδνης- από τα δαιδαλώδη σταυροδρόμια του σύγχρονου υπερτερατώδους ελληνικού ευρωπαϊκού παγκόσμιου νεο-Λαβυρίνθου.
Με τους επιστήμονες κατά χιλιάδες να ερευνούν μέσω πενταγωνιακών δαπανών για μηχανές και μηχανισμούς νεότερων αυτόματων ενσκλαβώσεων ανελευθερίας.
Για να τελειοποιούνται όπλα και αυτοματισμοί πολέμων αλλά και για να γεμίζουν την πόλιν (όπως έλεγε ο Πλάτων «με όλες εκείνες τις ματαιότητες»), δηλαδή τα τείχη και τους ναυστάθμους και να μετατρέπουν την αναγκαία ανταλλαγή σε μη αναγκαία χρηματιστική δραστηριότητα απεριόριστης απόκτησης που διέπεται από έναν πόθο “χωρίς τέλος”. Με διαπράξεις σπουδαίων και τέλειων πράξεων που ονομάζονται πατροκτονία, αδελφοκτονία, αιμομιξία, σφαγή αθώων κατά αιχμαλώτων… Με το σύνολο των πολιτισμών και την εξέλιξή τους να βρίσκονται μέσα στα αρχετυπικά σταυροδρόμια του Λαβυρίνθου. Οπως τώρα που έχουμε φτάσει στα εφιαλτικά αδιέξοδά του.
Στο μεθεπόμενο θα συνεχίσουμε για όλες τις λαβυρινθικές διαπιστώσεις.
ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ
Η Ελλάδα απροστάτευτη πλέον και από τα ανώτατα δικαστήριά της βασανίζεται ιδιαίτερα από το 2000 και μετά. Με κατά φάση, κυρίως, ξένους σχεδιασμούς. Για να έχει φυλακιστεί πια στα “Αδιέξοδα σταυροδρόμια” του μυθικού Μινωικού Λαβυρίνθου που τον κατασκεύασε ο μέγας Δαίδαλος.
Για να φυλακίσει εκεί τον Μινώταυρο που κάθε χρόνο κατασπάραζε εφτά νέους και τις εφτά παρθένες ως θυσία υποτέλειας της Αθήνας στην Μινωική υπερκυριαρχία της.
Αλλά στην πορεία – εξέλιξη της ανθρωπότητας οι εκάστοτε κυριαρχίες και υπερκυριαρχίες συνεχίστηκαν “μινωταυρικά”.
Μέσα στις Λαβυρινθικές καταστάσεις εγκλεισμού ως την ώρα της άγριας ιερουργικής ανθρωποθυσίας μέσα σε βόρειες και νότιες λαβυρινθικές πολιτείες και συμπολιτείες.
ΑΙΩΝΕΣ ΛΑΒΥΡΙΝΘΙΚΟΙ ΩΣ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΩΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ
Αιώνες Λαβυρινθικοί ως τώρα και κατά την πορεία προς τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα που από τον πρώτο χρόνο, του άνοιξε την είσοδο του τρομερού Λαβύρινθου που από το βάθος του μουγκρίζει το ταυρόμορφο τέρας…
Για να πει (στον πρόλογο του βιβλίου του “Τα σταυροδρόμια του Λαβυρίνθου” εκδόσεις Υψιλον βιβλία, εκδ. 1991) ο Κορνήλιος Καστοριάδης και τα εξής: «Η είσοδος του Λαβύρινθου είναι αμέσως ένα από τα κέντρα του ή μάλλον δεν ξέρουμε πια αν είναι κέντρο, τι είναι κέντρο. Σκοτεινές στοές, εκτείνονται, προς όλες τις κατευθύνσεις, μπερδεύονται με άλλες που έρχονται ποιός ξέρει από πού, και που ίσως δεν οδηγούν πουθενά;»
EΠΟΧΗ ΠΛΑΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΣΗΣ
Ομως, δεν έπρεπε να δρασκελίσουμε το κατώφλι αυτό, έπρεπε να μείνουμε απ’ έξω. Αλλά δεν είμαστε πια καν βέβαιοι αν δεν το έχουμε ανέκαθεν δρασκελίσει, αν οι κίτρινες και λευκές κηλίδες των ασφόδελων, που επανέρχονται κάπου-κάπου να μας ταράξουν, έχουν ποτέ υπάρξει αλλού και όχι μόνο στην εσωτερική πλευρά των βλεφάρων μας; Η μοναδική επιλογή, που μας απομένει είναι να χωθούμε στη μια στοά και όχι στην άλλη. Χωρίς να ξέρουμε πού θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν, ούτε αν μας ξαναφέρνουν, εσαεί στο ίδιο αυτό σταυροδρόμι ή σ’ ένα άλλο εντελώς πανομοιότυπο.
Εποχή πλάνης. Ετσι χαρακτήρισε πριν περίπου 40 χρόνια, ο Κορνήλιος Καστοριάδης σε μια σημαντική προορατική συνέντευξή του (περιοδικό ΦΑΣΤΑ, τεύχος 5) γράφει τα εξής μέσα από την ευρύτερη περιπέτειά του μέσα στα “Σταυροδρόμια του Λαβυρίνθου”.
ΓΙΑΤΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΠΕΘΑΙΝΕΙ ΜΙΑ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ
Ελεγε λοιπόν, σ’ αυτή τη συνέντευξή του και τα εξής στην ερώτηση «πώς εξηγείται η Απάθεια, μετά την αποτυχία των κινημάτων της δεκαετίας του ‘60;».
Κορνήλιος Καστοριάδης: «Τεράστιο ερώτημα που αποτελεί έναν από τους πυρήνες του δεύτερου τόμου του βιβλίου μου “Μπροστά στον πόλεμο”
Γιατί κάποιος πεθαίνει μια κουλτούρα;
Το ίδιο δύσκολο, όπως και το άλλο. Γιατί και πώς δημιουργείται μια κουλτούρα;
Αλλά, μια κουλτούρα δημιουργείται δημιουργώντας καινούργιες φαντασιακές σημασίες που τις ενσαρκώνει στους θεσμούς. Με τον κόσμο να αναπαράγεται με θεούς και νύμφες.
ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΕΧΟΥΝ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΑΥΤΟΕΠΑΝΟΡΘΩΣΗΣ
Ή ακόμα ο κόσμος δεν είναι παρά μια αδρανής ύλη διαμέσου της οποίας μπορούμε να πραγματώσουμε αυτό που δίνει σημασία στην ανθρώπινη ζωή -την απεριόριστη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, ή της κυριαρχίας της ισχύος…
Αυτές είναι οι μοριακές φαντασιακές σημασίες μερικών γνωστών κοινωνιών. Πράγμα που βλέπουν με ευκολία στις κοινωνίες στους θεσμούς οι οποίοι δυναμικά τις έχουν ενσωματώσει, όμως αυτοί οι θεσμοί πέφτουν συχνά σε κρίση. Εν τούτοις οι κοινωνίες έχουν μια τεράστια δυνατότητα αυτοεπανόρθωσης. Κυρίως, με αυτή την ικανότητα να εξαρτάται ουσιαστικά από τη διαρκή ζωτικότητα των φαντασιακών σημασιών που έχουν κυρίως την ικανότητα να μορφοποιούν, να κινητοποιούν, να εμπνέονται και να δίνουν κίνητρα στα άτομα…
Ως εκ τούτου, όμως εδώ είναι όλο το πρόβλημα.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΜΙΑ ΙΔΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΔΕΧΟΜΑΣΤΑΝ ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΜΕ;
Πιστεύουν ακόμα οι δυτικές κοινωνίες σ’ ένα απέραντο μέλλον γεμάτο πάντα όλο και περισσότερο από μια ευμάρεια, τον πλούτο και την τεχνική παντοδυναμία. Πιστεύουν ακόμα ότι ένα τέτοιο μέλλον αξίζει τον κόπο; Υπάρχει για παράδειγμα σ’ αυτό μια ιδέα για την οποία θα δεχόμαστε να πεθάνουμε; Διαμορφώνουν άτομα ικανά για κάτι άλλο από το να ζουν στο σύστημα χωρίς άρνηση της παθητικότητας;
Κατάσταση που σημαίνει ότι η ιστορία έχει σταματήσει ή μάλλον ότι τελείωσε, αφού εδώ και 28 αιώνες (από την ελληνική αρχαιότητα και πριν από αυτή είμαστε στα σταυροδρόμια του Λαβύρινθου… με την Ευρώπη σ’ αυτούς τους 28 αιώνες να καθορίζεται από την πάλη της να τροποποιήσει τη θέληση της κοινωνίας, τους κοινωνικούς ή πολιτικούς της αγώνες να είναι συνεχώς σε λαβυρινθώδη κρίση. Με παράξενους διεξόδους από στοά σε στοά και σταυροδρόμι σε σταυροδρόμι του Λαβυρίνθου. Με συνεχείς παραλλαγές του ταύρου που μουγκρίζει. Για να κατασπαράξει τ’ αμέτρητα κι ανυπεράσπιτα θύματά της.
ΤΟ ΜΟΥΓΚΡηΤΟ ΤΟΥ ΤΕΡΑΤΟΜΟΡΦΟΥ ΘΗΡΙΟΥ ΠΙΟ ΕκΚΩΦΑΝΤΙΚΟ
Κι όμως το μουγκρητό του τερατόμορφου θηρίου έχει γίνει τόσο εκκωφαντικό, τόσο θηριώδες, τόσο απάνθρωπο.
Σε εποχή πλάνης. Με συνεχή πλάνη για όλα τα ανθρώπινα, για όλα τα μετα-ανθρώπινα, τα εγκληματικά.
Μιας τρομοκρατημένης, τρομοκρατούσας διαιώνισης ψευδεπίγραφης αντιπροσωπευτικά, που συνεχώς νομολογεί και κρεουργεί λαούς, πολιτισμούς και εξουθενωμένους όπως τώρα κάνουν στην Ελλάδα. Με νόμους των ανωτάτων δικαστηρίων όπως έγινε πρόσφατα, με νόμους για το προέχον κρατικό συμφέρον ή για το δικαίωμα της χωρίς καμίας προειδοποίησης πλειστηριασμών των χιλιάδων οικιών που οι αγωνιστές μια ζωή κτίσανε με δάνεια για να στεγαστούν τώρα με απόφαση του συμβουλίου επικρατείας χωρίς καν να ειδοποιηθούν θα τους το πλειστηριάζουν οι τράπεζες μισοτιμής. Για να περάσει η Ελλάδα και οι πολίτες της, με τις εκπτωχευμένες οικογένειές της, να χάσουν το σπίτι τους και να χρωστούν δια βίου τα υπόλοιπα χρήματα σε τράπεζες διαμένοντες πια ως ενοικιαστές στο εκπλειστηριασμένο δικό τους σπίτι.
ΑΠΕΡΑΝΤΟΣ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ – ΑΥΡΙΑΝΗ ΕΛΛΑΔΑ
Κι αυτοί έγκλειστοι στα σταυροδρόμια του Λαβυρίνθου να αγωνίζονται να βγουν από τα λαγούμια της λαβυρινθιακής του εγκλεισμού (ο εγκλεισμός και οι φαντασιώσεις μας θα χαθούν ανεπανόρθωτα).
Παρόλα αυτά οι σύγχρονοι Λαβύρινθοι είναι ολοκληρωτικά καταστροφικοί με ατέλειωτες και άδικες εξουθενώσεις των εγκλεισμένων. Γιατί ο σημερινός τερατόμορφος ταύρος διψά για περισσότερο αίμα πλανηθέντων και δια νόμων γενικών “εγκλειομένων”.
Ετσι η Ελλάδα όλη ένας απέραντος Λαβύρινθος “φυλακισμένων ανελεύθερων” αντικειμένων όχι ανθρώπινων υποκειμένων, με αριθμό φορολογικού μητρώου κρεμασμένου στο λαιμό.
Αλλά ούτε η κοινωνία μας, ούτε η χώρα μας έχουν τώρα ίχνος ελευθερίας. Στο σύγχρονο ελληνικό, απόλυτα υποταγμένο κράτος, στα κελεύσματα της τρόικας που διαχειρίζεται την οικονομία, πολιτική και κοινωνική μας ζωή. Με ψευδο-ελευθεριακή ΑΝΕΛΕΥΘΕΡΙΑ… Μέσα στα σταυροδρόμια του Λαβύρινθου.
ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΣ: Η ΧΟΥΝΤΑ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΙ
Ομως μέσα από αυτή τη λαβυρινθιακή φυλακή ποια Αριάδνη θα βρεθεί να βγάλει μέσα από τις σκοτεινές στοές της σημερινής δυστυχισμένης πραγματικότητας το Θησέα- λαό που σκότωσε το τερατόμορφο τέρας κι έσωσε τα 7 παλληκάρια και τις 7 παρθένες της Αθήνας από τον άγριό τους κατασπαραγμό;
Μια θυσία τραγική που είναι πάλι προσόμοια με τόσες άλλες τραγικές περιστάσεις, για την Ελλάδα και την Κρήτη, που τις επιβάλλανε οι δανειστές οι εκμεταλλευτές δανειστές που καθορίζουν με διάφορες μορφές καταναγκασμών, τη μοίρα του λαού και της χώρας μας.
Μια από τις πιο τραγικές ώρες μετά από το 1821 για τον ελληνικό λαό και την Ελλάδα είναι τώρα που η χώρα έχει κατακυριευθεί οικονομικά με παράδοσή της σε ξένα, δήθεν, χέρια φιλικά που όμως στάζουν αίμα.
Θυμούμαι πάντα το Μιχάλη Γρηγοράκη που τη ζωντανή ανάμνησή του τιμούν τα “Χανιώτικα νέα” με ειδική πνευματική εκδήλωση στο Μουσείο Τυπογραφίας τούτο το Σαββατοκύριακο. Ναι, τον θυμούμαι μαζί με τον καθηγητή Παν/μίου Μιχάλη Μακράκη που και τους τρεις μας ένωνε μια κοινή πνευματική αγωνία. Μια αγωνία που είχε φθάσει στα όρια ασφυξίας Ανελευθερίας στην περίοδο της Χούντας. Τότε ο αείμνηστος Μιχάλης με το ξεχωριστό θυμοσοφικό του ύφος, είπε: «Η Χούντα θα περάσει. Η Δημοκρατία θ’ αποκατασταθεί. Αλλά η Ελληνική τραγωδία, χωρίς κάθαρση θα συνεχιστεί στα νέα σταυροδρόμια του απέραντου Λαβύρινθου μιας νέας τάξης πραγμάτων. Με τον λαό μας πλανώμενο και περιπλανώμενο στα αβυσσαλέα Σταυροδρόμια της Παγκόσμιας Κρίσης και Υπερεκμετάλλευσης».
