Τα Τ.Ε.Ι., τα Πανεπιστήμια και ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης

Μελέτησα πολύ προσεκτικά τη συνέντευξη του πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Οδυσσέα Ζώρα (Ο.Ζ.) στο ΒΗΜΑ της 3.6.18, για τα κριτήρια και τα επιτεύγματα που αναδεικνύουν το Πανεπιστήμιο Κρήτης σε ακαδημαϊκό ίδρυμα υψηλής επιστημονικής στάθμης, με διεθνή και διακριτή απήχηση.
Στην συνέντευξη αυτή υπάρχουν και κρίσεις που αφορούν την πρόσφατη (νομοθετημένη και ήδη εφαρμοσμένη) μετατροπή κάποιων Τ.Ε.Ι. σε Πανεπιστήμια, μέσω συνοπτικών γραφειοκρατικών διαδικασιών (που όπως αναφέρει) αποτελούν εκλογικό σχεδιασμό πολιτικών ανταλλαγμάτων, ο οποίος σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί φωτεινό δρόμο για το εκπαιδευτικό μας μέλλον (ΤΟ ΒΗΜΑ, 3.6.18).
Γιατί στο μέλλον οι φοιτητές μας (γράφει ο Ο.Ζ., όπως και ο γράφων έχει σημειώσει σε πολλά κείμενα του στα Χ.Ν.) θα αντικρίσουν νέα επαγγέλματα στη θέση παλαιότερων με τα περισσότερα επικεντρωμένα στον τομέα της έρευνας, ενώ θα αλλάζουν συχνά οι εργασιακές θέσεις και σχέσεις, με ταχύτατη πρόσβαση σ’ ένα τεράστιο όγκο πληροφοριών που δεν είναι εφικτό και αναγκαίο να απομνημονεύονται.
Αντί όμως για μια τέτοια ανέφικτη και άχρηστη απομνημόνευση -γράφει- χρειάζεται να αναπτυχθούν (όπως επίσης επανειλημμένως έχω τονίσει σε κείμενά μου στα Χ.Ν.) ικανότητες, δεξιότητες και ταλέντα που σχετίζονται με την πρωτοβουλία, τη συνεργασία, την επικοινωνία, την κριτική σκέψη, την επίλυση προβλημάτων και τον συντονισμό ομάδων εργασίας.
Έτσι -συμπεραίνει- την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, το πανεπιστήμιο ή θα γίνει ένα απρόσωπο πανεπιστήμιο-ρομπότ ή θα προσεγγίσει τις διαστάσεις της εκπαίδευσης που αφήνει ακάλυπτες η ψηφιακή τεχνολογία.
Γι’ αυτό και στο πανεπιστήμιο του σήμερα, αλλά και του αύριο είναι αναγκαίες οι εξατομικευμένες και ομαδικές εργασίες, οι ερευνητικές μεθοδεύσεις, η σύνδεση θεωρίας και πράξης, οι βιωματικές προσεγγίσεις αλλά και πρότυπα ακαδημαϊκής ακεραιότητας, ευθύνης και συνευθύνης που θα διοικούν και θα διδάσκουν.
Όλα αυτά δεν αναφέρονται από τον γράφοντα, για να διαμορφώσει ένα παρόμοιο κείμενο με αυτό του Ο.Ζ., αλλά για να εκφράσει τη βαθύτατη απογοήτευση του από τις εξαγγελίες της πολιτικής ηγεσίας του σημερινού ΥΠΕΠΘ, για τη (δόλια, πολιτικάντικη και λαϊκίστικη) σύνδεση κάποιων Τ.Ε.Ι. με Πανεπιστήμια, που, στο βάθος, καταργεί ουσιαστικά το χώρο της ανώτατης και ανώτερης τεχνολογικής εκπαίδευσης.
Προς τούτω, κλείνω την αναφορά μου για το ζήτημα αυτό, με τα ίδια τα λόγια του Ο.Ζ. στη συγκλονιστική αυτή συνέντευξη:
– Φοβούμαι ότι η μετατροπή των Τ.Ε.Ι. σε Πανεπιστήμια βασίζεται στην βαθύτατη υποτίμηση του ρόλου επαγγελμάτων, ειδικοτήτων, ίσως και κοινωνικών ομάδων. Γιατί ποιός είπε ότι αν δεν έχεις πτυχίο Πανεπιστημίου δεν είσαι κοινωνικά αποδεκτός;
Και πώς επομένως έρχεται η πολιτεία να σου δώσει ένα τίτλο (άνευ ουσιαστικού αντικρίσματος), ως εισιτήριο, δήθεν, κοινωνικής ανόδου; Και γιατί ένας τεχνίτης ή εργοδηγός που θα μπορούσε να είναι και επιτυχημένος (και πολλοί, όντως, είναι επιτυχημένοι) πρέπει να μετατραπούν σε αποτυχημένους φοιτητές που ιδρώνουν μπροστά σε μία διαφορική εξίσωση για να ανεβάσουν -τάχα- το κοινωνικό τους κύρος;