Δεν θα υπήρχε λόγος να απασχολήσω τις πολύτιμες στήλες των “Χ.Ν.” για ένα θέμα που μετά την κατατοπιστική ενημέρωση του Δασαρχείου νομίζω ότι δόθηκαν οι διευκρινίσεις που, όσοι το ανακίνησαν, τις αγνοούσαν παντελώς.
Θα επιθυμούσα όμως να καταθέσω κι εγώ κάποια στοιχεία και απόψεις μιας και με το περήφανο αγρίμι της Κρήτης έχω… δεσμούς πάνω από μισό αιώνα.
Πριν από το 1960, όταν ξημερώματα ανεβαίναμε προς τον Γκίγκιλο και στην πηγή Λινοσέλι, αντίκρισα 18 αγρίμια στη σειρά να φεύγουν από το νερό προς το φαράγγι, το ζώο αυτό με μάγεψε. Γι’ αυτό και για πολλά χρόνια προσπάθησα κάτι να του προσφέρω κι εγώ.
Είχα τη χαρά, πριν πολλά χρόνια, να πεζοπορήσω σε όλο το νησί.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά, με αρχή από τα Θοδωρού, που ας σημειωθεί χαρακτηρίζεται πάντα σαν νησί και όχι νησίδα. Εχει έκταση 697 στρεμμάτων, υψόμετρο περίπου 180 μ. και περίμετρο σχεδόν 4 χλμ. Το αρχαίο Ακοίτιον, το Τουρλουρού για του Βενετσιάνους, που στην κορυφή του έχτισαν ένα πολυγωνικό κάστρο και χαμηλότερα ένα μικρότερο. Όταν τον Ιούνιο του 1645 οι Τούρκοι εκπόρθησαν το κάστρο, ο Ενετός διοικητής του το ανατίναξε συμπαρασύροντας στον θάνατο και αρκετούς εισβολείς. Το ερειπωμένο εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων ξαναχτίστηκε από τον Κυνηγετικό Σύλλογο Χανίων και εγκαινιάσθηκε στις 6-7-1952 και από τότε κάθε χρόνο στην πανήγυρη της 8ης Ιουνίου, φθάνουν ως αυτό αρκετοί προσκυνητές.
Τον Σεπτέμβριο του 1935 το Δασαρχείο μετέφερε εδώ ένα ζεύγος αγριμιών, που είχαν προσφέρει οι Σφακιανοί Βίγληδες, ενώ τον Αύγουστο του 1976 η νησίδα κηρύχθηκε σαν εκτροφείο θηραμάτων με Προεδρικό Διάταγμα και το 1978 εξαγοράσθηκε από το Υπουργείο Γεωργίας, από τον ιδιοκτήτη του την κοινότητα Αγ. Μαρίνας. Προηγουμένως, με το Διάταγμα 9040/7-2-1947, η νησίδα είχε ανακηρυχθεί αναδασωτέα περιοχή και στη φύτευση πεύκων είχε συμβάλει καθοριστικά, πάλι, ο Κυνηγετικός Σύλλογος.
Το 1984, η κοινότητα Αγίας Μαρίνας ξεκίνησε προσπάθεια για να της παραχωρηθεί για τουριστική αξιοποίηση, αλλά το Νομαρχιακό Συμβούλιο Χανίων, στις 18-4-84 αποφάσισε αρνητικά, γιατί όμως τότε επιδιωκόταν η ανέγερση ξενοδοχείου σε αυτό από Χανιώτη επιχειρηματία και όχι απλώς η επίσκεψη σε αυτό.
Είναι στ’ αλήθεια απογοητευτικό το γεγονός πόσο εύκολα και χωρίς καμία γνώση ή αίτηση ενημέρωσης να δημιουργείται τόσος θόρυβος μέχρι να ξεσηκώνουν και όψιμους προστάτες του αγριμιού, Συλλόγους εκτός Χανίων και να ενσπείρουν τον πανικό ότι καταστρέφεται το νησί και… εξοντώνεται το αγρίμι, με κάποια μικροέργα που έπρεπε από δεκαετίες να έχουν γίνει για να εξυπηρετούνται ο φύλακας, οι επιστήμονες ερευνητές και μια ημέρα τον χρόνο οι προσκυνητές – επισκέπτες.
Αλλά και μια ήπια προσέλευση επισκεπτών για λίγα στρέμματα από τα 700, σε τίποτα δεν θα επιβάρυνε τη φύση του νησιού ούτε και τη ζωή των αγριμιών. Ούτε με τους χιλιάδες της Σαμαριάς, το αγρίμι εξέλειπε, αλλά κινδυνεύει από το λαθροκυνήγι και το εμπόριο, μέχρι Αθήνα, του κρέατός του, για το οποίο φαίνεται ότι οι διαμαρτυρόμενοι δεν έχουν ακούσει ποτέ τίποτα.
Στα τεράστια εθνικά πάρκα της Τανζανίας, άλλων αφρικανικών χωρών και σε άλλες Ηπείρους, όπου διαβιούν δεκάδες άγρια ζώα, επιτρέπεται με συγκεκριμένες προϋποθέσεις η επίσκεψη και μάλιστα σε περιπτώσεις με ειδικά οχήματα.
Και εδώ θα ήταν δυνατή η περιορισμένη και προσεγμένη επίσκεψη μέχρι και το κάστρο. Θα ήταν δυνατόν να κατασκευασθεί μικρή εξέδρα από ξύλο σαν χώρος παρατήρησης των αγριμιών, όπως υπάρχει μια παρόμοια για την πανίδα του Πάρκου Διάσωσης Χλωρίδας – Πανίδας του Πολυτεχνείου και όπως προβλεπόταν στο περίπτερο παρατήρησης του αγριμιού στη Γρε Λέσκα Ομαλού (Σελινιώτικος Γύρος) όπου κατασπαταλήθηκαν κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες δραχμές, τότε, για να μετατραπεί το περίπτερο, τουλάχιστον μέχρι πέρυσι, ως συνήθως, σε στάβλο ερειπωμένο.
Κατά τους ειδικούς ερευνητές, στο νησί μπορούν να διαβιούν 70 έως 100 το πολύ αγρίμια και πέρα απ’ αυτόν τον αριθμό μεταφέρονται αλλού. Πριν αρκετά χρόνια, που είχε αποβιώσει ο τότε φύλακας, από αμέλεια της τότε Υπηρεσίας, δεν υπήρχε πότισμά των, με αποτέλεσμα να πίνουν θάλασσα και να ψοφήσουν αρκετά, ενώ κάποιοι οργανωμένοι, δήθεν, ψαροντουφεκάδες, άλλη περίοδο παραφύλαγαν κάτω από τα γκρεμνά και όταν κατέβαιναν στο σκιανιό, τα ζώα τα μπαλώταραν και τα μάζευαν.
Οταν υπάρχει κάποια κίνηση επισκεπτών, η προστασία θα είναι μεγαλύτερη, γιατί δεν θα αποτολμούνται τέτοια φαινόμενα. Στα γραφτά αυτών των ημερών, διαβάσαμε πράγματα και φαντασιώσεις πέρα από κάθε λογική για μια… πανέμορφη βραχονησίδα, με κρυστάλλινα νερά και φυσικό καταφύγιο του αίγαγρου!! Αυτό φυσικά δείχνει το πόσο γνωρίζουν και τον τόπο και το αγρίμι και ποια συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα έχουν υπ’ όψιν τους.
Τα… κρυστάλλινα νερά είναι τα μπιτόνια που έφερναν για να ποτίζονται τα αγρίμια, μέχρι που έγινε ο υποθαλάσσιος αγωγός από Αγία Μαρίνα, ενώ “η πανέμορφη φύση” είναι ένα τοπίο ορεινό, άγριο, συμπαθητικό, χωρίς καμία ιδιαιτερότητα και το φυσικό καταφύγιο του αγριμιού δεν είναι το φυσικό, αλλά το αναγκαστικό γι’ αυτό.
Ο μεγάλος ερευνητής του αίγαγρου S. Westrum, πριν αρκετά χρόνια, είχε γράψει ότι τα Θοδωρού οπωσδήποτε αποτελούν λύση ανάγκης και όχι τον ιδεώδη βιότοπό των, αφού ποτίζονται και ταΐζονται τεχνητά.
Νομίζω λοιπόν ότι δεν νοείται σε οποιαδήποτε περίπτωση η αντίδραση για την αντίδραση και ούτε ο ξεσηκωμός και η μάχη ενός εναντίον… ανεμόμυλων και η παντελής αδράνεια στα πραγματικά γεγονότα όπως: Η εξόντωση του αγριμιού από οργανωμένες ομάδες και εκεί πράγματι συμφέροντα, σε συγκεκριμένες περιοχές της Μαδάρας. Η εξόντωση περιόδους με χιόνια, ιδίως του λαγού και επίσης της πέρδικας, ακόμη και αυτών των αρπακτικών, που έχουν απομείνει ελάχιστα από τη μανία των ταριχεύσεων.
Χειμώνα άκουσα κάτοικο ορεινού χωριού να αναφέρει ότι από Αθήνα, για βάφτιση, του έχουν παραγγείλει παρακαλώ εξήντα λαγούς. Στην απορία μου πού θα τους βρει απάντησε ότι και περισσότερους θα βρει. Προφανώς στο χιόνι. Η πρόταση επίσης για δημιουργία νέου φορέα δεν ευσταθεί γιατί: Για μια περιορισμένη περιοχή της νησίδας θα έχουμε μια ακόμη γραφειοκρατική υπηρεσία να αποφασίζει τι; Αν θα γίνουν τουαλέτες εκεί ή ποιος θα είναι ο φύλακας. Καταργήθηκαν δεκάδες φορείς που δεν είχαν ουσιαστικό αντικείμενο. Για τον φορέα Λευκών Ορέων υπάρχει μεγάλο πεδίο δράσης για προσωπικό, φύλακες, έργα αποκατάστασης μονοπατιών από τις χειμωνικές ζημιές, πυρασφάλεια, κέντρα πληροφόρησης και πάλι μεγάλη ευθύνη γι’ αυτά έχει και η Δασική Υπηρεσία.
*Διορισμένος από το 1969 άμισθος επόπτης πρασίνου από το Υπουργείο Γεωργίας τιμής ένεκεν
Υ.Γ. Δεν αποτελεί διαφήμιση: Για περισσότερες πληροφορίες υπάρχει στη Δημοτική Βιβλιοθήκη το βιβλίο “Το Αγρίμι της Κρήτης” 264 σελίδων και 185 φωτογραφίες, έκδοσης του 2001, το μοναδικό που έχει εκδοθεί μέχρι σήμερα και όπου έχω συγκεντρώσει ό,τι αφορά το ζώο, τις ιστορίες, προσπάθεια προστασίας κ.λπ. κ.λπ.
