Μπορεί κάποιος με λίγα λόγια να εξηγήσει ποιο είναι το βασικό συμπέρασμα των εκλογών; Η απάντηση είναι «όχι». Αυτή άλλωστε είναι και μία από τις αγαπημένες συνήθειες τούτης της χώρας: Χρειάζεται να πει πολλά λόγια για κάτι που υποθετικά θα γίνει ή αποφασίζει να μην πει απολύτως τίποτα για καθετί σοβαρό που συμβαίνει. Μπορεί κάποιος να χαρακτηρίζει την ψήφο για το Ευρωκοινοβούλιο ως «χαλαρή»; Όχι! Ας σταματήσει πια αυτή η τσίχλα που φέρει τη γεύση γραφείων κομματικού σχεδιασμού και μαρκετίστικων τσιτάτων. Ξεχνάμε τη βασική έννοια της δημοκρατίας: Ψηφίζουμε κάποιον όχι για να τιμωρήσουμε έναν άλλο, αλλά γιατί πιστεύουμε ότι αυτός ο κάποιος φέρει τη δεδομένη στιγμή, ενέργεια και δύναμη να κινηθεί πολιτικά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Η ψήφος έχει ειδικό βάρος και δεν είναι φραπεδάκι μιας ακόμη ανέμελης Κυριακής. Ο ψηφοφόρος που για χρόνια στήριζε ΝΔ ή ΠΑΣΟΚ, δεν αποφασίζει ξαφνικά και αβίαστα να στηρίξει ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί ακόμα κι όταν απομακρύνεται από την κάλπη να μην πιστεύει ούτε ο ίδιος την επιλογή του. Αλλά αυτή είναι η επιλογή που θα οδηγήσει τις εξελίξεις με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Ο ψηφοφόρος της ΝΔ, που κυρίως είναι αυτός που δυναμώνει τη Χρυσή Αυγή, δεν είναι ούτε ναζιστής ούτε παραπλανημένος. Είναι ο ψηφοφόρος που δικαιώνεται από τον μακρύ κατάλογο των «κατηγορώ» που εκτοξεύει η ακροδεξιά. Ακούει τις λαϊκές του σκέψεις να επαναλαμβάνονται λαϊκότροπα και απλά αυτοεπιβεβαιώνεται. Βλέπει τον θυμωμένο Κασιδιάρη και χαμογελά, γιατί κάποιος άλλος θυμώνει καλύτερα και πιο αποτελεσματικά από τον ίδιο. Βλέπει τους πολιτικούς, που καιρό τώρα δεν συμπαθεί, να βάλλουν εναντίον της Χρυσής Αυγής.
Βλέπει και το δημοσιογραφικό κατεστημένο που για χρόνια χρησιμοποιούσε την ακροδεξιά για σφαλιάρες υψηλής τηλεθέασης να ανησυχεί για την ενδυνάμωση του εθνικιστικού ρεύματος και συνεπώς ολοένα και περισσότερο μεγαλώνει μέσα του η διάθεση να στηρίξει ό,τι απορρίπτεται από εκείνους που θεωρεί βασικές αιτίες της τετραετούς κρίσης. Ετσι η Χρυσή Αυγή έφτασε να γίνει τρίτο κόμμα. Κι αυτό δεν αποδεικνύει ύπαρξη χαλαρής ψήφου. Το ΠΑΣΟΚ κρύφτηκε πίσω από τα φυλλώματα της Ελιάς, αλλά κατάφερε να συσπειρώσει αυτό που αποκαλείται σκληρός πυρήνας της «μεγάλης, δημοκρατικής παράταξης». Κι αυτό δεν αποδεικνύει ύπαρξη χαλαρής ψήφου. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να συντηρήσει ένα υψηλό ποσοστό εμπιστοσύνης δύο χρόνια μετά τις εκλογές του ’12. Ποσοστό που δείχνει ότι η ξαφνική μετατροπή του από κόμμα του 4% σε κόμμα με σαφείς επιδιώξεις διακυβέρνησης, δεν ήταν τυχαία και πρόσκαιρη.
Κι αυτό το ποσοστό δεν αποδεικνύει την ύπαρξη χαλαρής ψήφου. Ο καταποντισμός της Δημοκρατικής Αριστεράς, του κόμματος που διαθέτει για πρόεδρο έναν από τους πιο δημοφιλείς πολιτικούς αρχηγούς, δείχνει ότι οι ψηφοφόροι επιλέγουν την αριστερά ως ρυθμιστή και όχι ως μπαλαντέρ. Το Ποτάμι από την άλλη κατάφερε πιθανά να πείσει κάποιους που σε διαφορετική περίπτωση θα στήριζαν τον ΣΥΡΙΖΑ, την ΝΔ, την Ελιά ή τη Δημοκρατική Αριστερά. Κι αυτό είναι το στοιχείο που δείχνει την έλλειψη καθαρού πολιτικού προσανατολισμού. Γιατί τα κόμματα, δεν αποτελούνται μόνον από πολιτικούς, αλλά και από τους ανθρώπους που τα στηρίζουν. Το Ποτάμι μπορεί να κατέβασε πολύ νερό, αλλά ακόμα δεν έχει ξεκαθαριστεί προς τα πού πηγαίνει όλο αυτό το νερό. Ο αρχηγός του δήλωσε ότι το 6% είναι εξαιρετικό για ένα κόμμα που υπάρχει μόνον εδώ και 88 ημέρες. Πράγμα που σημαίνει ότι βασιζόμενοι σε απλούς μαθηματικούς υπολογισμούς, αν οι εκλογές γίνουν μετά από 300 μέρες, όσο χρειαζόμαστε μέχρι να φτάσουμε τον Μάρτη της εκλογής νέου Προέδρου Δημοκρατίας, τότε το Ποτάμι θα συγκεντρώσει κάτι παραπάνω από 20%!
Και τελικά, έστειλε μήνυμα ο ελληνικός λαός; Έστειλε! Και το έκανε γιατί τα κόμματα από την πλευρά τους δεν έστειλαν κανένα. Ο Αλέξης Τσίπρας ζητούσε ανατροπή. Η λέξη «αλλαγή» του έπεφτε βαριά. Ο Αντώνης Σαμαράς ζητούσε σταθερότητα. Η λέξη συγγνώμη του είναι άγνωστη. Το ΚΚΕ ζητούσε σύγκρουση. Οι λέξεις «αριστερή συνεργασία» ούτε καν ψιθυρίζονται στον Περισσό. Γι’ αυτό κι οι ψηφοφόροι είπαν ένα απλό «τα ξαναλέμε», που συντηρεί τις ισορροπίες όσο χρειάζεται για να σφίξουν χαλαρά κομματικά οπίσθια. Το μόνο χαλαρό πράγμα που απόμεινε στις μέρες μας.
