ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ*
Φορολογήστε τους Πλούσιους. Αυτό είναι το κεντρικό σύνθηµα της ευρωοµάδας της αριστεράς. Η όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και η επιβάρυνση του κόστους ζωής, κυρίως για τα χαµηλά εισοδηµατικά στρώµατα, αποτελεί βασική αιτία για τη δυσφορία των πολιτών, τον ευρωσκεπτικισµό και την άνοδο της ακροδεξιάς.
Σε όσους συντηρητικούς και λάτρες της «αγοράς» η ιδέα φαίνεται πολύ ριζοσπαστική ή ανεδαφική, πρόσφατη µελέτη από την ευρωοµάδα της Αριστεράς έρχεται να αποδείξει το αντίθετο. Σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα, οι πολύ µεγάλες επιχειρήσεις αποκόµισαν περίπου 2 τρισεκατοµµύρια ευρώ σε υπερβολικά κέρδη παγκοσµίως το 2022, εκ των οποίων τα 310 δισεκατοµµύρια ευρώ προήλθαν από την ΕΕ.
Τα εταιρικά κέρδη έχουν εκτοξευθεί από το 2020, µε την πανδηµία, ειδικά για µεγάλες φαρµακευτικές, τεχνολογικές και εταιρείες υγείας καθώς οι κυβερνήσεις ξόδεψαν πολλά στην προµήθεια εµβολίων και η εργασία µετατοπίστηκε σε µεγάλο βαθµό online. Συνεπώς σύµφωνα µε την έρευνα, µια µόνιµη φορολογία στα υπερβολικά κέρδη των ευρωπαϊκών εταιρειών θα µπορούσε να αποφέρει πάνω από 100 δισεκατοµµύρια ευρώ ετησίως, ώστε να χρησιµοποιηθούν από τις κυβερνήσεις για τη χρηµατοδότηση κοινωνικών πολιτικών και την καταπολέµηση των ανισοτήτων.
Η µελέτη εκτιµά ότι οι εταιρείες ενέργειας και οι κατασκευαστές όπλων επωφελήθηκαν επίσης από την άνοδο των τιµών του πετρελαίου και την αύξηση των παγκόσµιων δαπανών για άµυνα µετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Οι προσπάθειες των κεντρικών τραπεζών να τιθασεύσουν τον υψηλό πληθωρισµό µε αυξήσεις των επιτοκίων, έχουν επίσης οδηγήσει σε άνοδο των κερδών του χρηµατοπιστωτικού τοµέα.
Πιο αναλυτικά η φορολόγηση αυτών των κερδών µε προοδευτικό συντελεστή 20-40% θα αποφέρει 107 δισεκατοµµύρια ευρώ σε δηµόσιους πόρους, όταν ο τρέχων ετήσιος προϋπολογισµός της ΕΕ ανέρχεται σε 160-180 δισεκατοµµύρια ευρώ.Αυτός ο µόνιµος φόρος στα υπερβολικά κέρδη είναι η απάντηση στις προθέσεις της Ευρωπαϊκής ηγεσίας για επιστροφή στην λιτότητα.
«∆εν χρειαζόµαστε περικοπές στην Ευρώπη, ούτε στην κλιµατική προστασία ούτε στις συντάξεις. Αυτό που χρειαζόµαστε είναι φορολογική δικαιοσύνη», λέει ο πρόεδρος της LEFT, Martin Schirdewan. «Με έναν φόρο στα υπερκέρδη ισχυρών εταιρειών όπως η Microsoft, η Pfizer ή η Goldman Sachs, θα µπορούσαµε εύκολα να καλύψουµε τα κενά του προϋπολογισµού. Είναι απλά θέµα πολιτικής βούλησης».
Η µελέτη, έτυχε θερµής υποδοχής από τα εργατικά σωµατεία. «Αποτελεί περαιτέρω απόδειξη ότι τα υπερβολικά εταιρικά κέρδη τροφοδοτούν τον πληθωρισµό και δηµιουργούν περαιτέρω ανισότητα, ενώ θα έπρεπε να φορολογούνται δίκαια και να επανεπενδύονται προς το δηµόσιο συµφέρον», δήλωσε η Esther Lynch, Γενική Γραµµατέας της Ευρωπαϊκής Συνοµοσπονδίας Εργατικών Συνδικάτων.
Οι επιχειρήσεις δεν αισθάνονται άνετα: «Κατά γενικό κανόνα, οποιεσδήποτε αλλαγές στο σύστηµα εταιρικής φορολογίας στα κράτη µέλη της ΕΕ πρέπει να αντικατοπτρίζουν τη σηµασία διατήρησης της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και ενός ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος σε παγκόσµιο πλαίσιο», δήλωσε η Business Europe, ένας συνασπισµός ισχυρών οµάδων λόµπι µε έδρα τις Βρυξέλλες.
Η επιβολή µόνιµης φορολόγησης στα υπερβολικά κέρδη των ευρωπαϊκών εταιρειών αντιµετωπίζεται ως θέµα ταµπού από τις δεξιές κυβερνήσεις και οδηγεί σε µέτρα – ασπιρίνες, σε σποραδικούς ελέγχους από αποψιλωµένες υπηρεσίες και σε πρόστιµα που είναι αµφίβολο αν καταβάλλονται ποτέ από εταιρείες-κολοσσούς. Στην ουσία πολλές συντηρητικές κυβερνήσεις , µε ανάµεσα τους και η ελληνική, ανατρέπουν τις βασικές αρχές πάνω στις οποίες βασίστηκε το οικοδόµηµα της κοινωνικής ευηµερίας της Ευρώπης µεταπολεµικά. Η εκτόξευση της ακρίβειας είναι τοι πιο χαρακτηριστικό παράδειγµα.
Οι αντίπαλοι των προτάσεων της Αριστεράς υποστηρίζουν ότι η φορολόγηση των υπερκερδών αποθαρρύνει τις επενδύσεις και πλήττει την αξιοπιστία των χωρών που την επιβάλλουν. Όµως το βασικό επιχείρηµα αυτού του οικονοµικού µύθου, ότι αν δεν φορολογηθούν τα µεγάλα κέρδη επιστρέφουν στην αγορά και την κοινωνία, ανατρέπεται από την καθηµερινότητα: ούτε ένα ευρώ από τα υπερκέρδη των τελευταίων ετών δεν επενδύθηκε, ενώ αντίθετα σηµειώθηκε µια βίαιη αναδιανοµή εισοδήµατος που µεγάλωσε τις ανισοτητες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ.
Εσχάτως αυτές οι απίθανες θεωρίες φαίνεται να υιοθετούνται από κόµµατα -θεωρητικά- αριστερά στην Ελλάδα. Εκφράζουν όµως τις ελίτ και πολύ συγκεκριµένα καρτέλ, που επιδιώκουν να συνεχίσουν να καταγράφουν υπερκέρδη, καταβάλλοντας αστείους φόρους και εδραιώνοντας τη θέση τους σε βάρος της κοινωνίας. Για την Αριστερά, µόνο η πραγµατική αναδιανοµή του παραγόµενου πλούτου στην Ένωση, θα οδηγήσει στην ενίσχυση των πολιτικών υγείας, παιδείας, στέγασης και πράσινης µετάβασης.
*Ο Στέλιος Κούλογλου είναι δηµοσιογράφος και ευρωβουλευτής. Είναι εκ νέου υποψήφιος µε τη Νέα Αριστερά
