Ταξίδι στη φωτεινή πορεία της ζωής του

22 Απριλίου 2017. Ημέρα Σάββατο. Ώρα δωδεκάτη ακριβώς. Απόλυτη μεσημβρία.  Ο ήλιος λάμπει στο ημερήσιο μέγιστο του φωτός του. Τα λατρεμένα σου χέρια μέσα στα δικά μας… σφιχτά… Άξαφνα μα και ήρεμα, η ανάσα σου γίνεται απαλή. Πρωτόγνωρη αίσθηση. Πάντα, η κάθε ανάσα της ζωής σου δυνατή, αποπνέοντας ένταση, σηματοδοτεί για σένα το ισχυρό αίσθημα της ευθύνης που νιώθεις ότι φέρεις ως άνθρωπος στη ζωή, να προσφέρεις, να δημιουργήσεις, να μη μείνει καμία στιγμή, καμία ανάσα ζωής αναξιοποίητη.
Αργά αργά, οι ανάσες γίνονται όλο και πιο απαλές! Συνάμα μία ανείπωτη αίσθηση απόκοσμης γαλήνης στην ατμόσφαιρα μας καθηλώνει.  Αύρα θεία. Τη νιώθω… Μας πλημμυρίζει… Αργά και απαλά, το σφιχτό μας αγκάλιασμα των χεριών γίνεται βελούδινο. Όλα γύρω σου ανάλαφρα. Νιώθουμε να γλυστράς τρυφερά μέσα από τα χέρια μας μέσα στη Θεία αγκαλιά…

ΚΑΤΑΓΩΓΗ, ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΕΣ
Το ταξίδι μας αρχίζει στην καρδιά του τόπου μας, με σένα ως γέννημα – θρέμμα των Χανίων μας και την οικογένειά σου που είναι γνωστή για την αγωνιστική συμβολή της στο όραμα της Ελευθερίας. Ο παππούς Παύλος Παυλάκης, όπως μας περιέγραφες στις διηγήσεις σου, δείχνοντας και το Τιμητικό του Πιστοποιητικό, ήταν ένας από τους σημαντικότερους συνεργάτες του Χατζημιχάλη Γιάνναρη στους Κρητικούς Αγώνες (1878). Ο πατέρας Γεώργιος Παυλάκης, ήταν αγωνιστής στην επανάσταση του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1905 στο Θέρισο, αλλά και εθελοντής στο Σώμα Κρητών Εθελοντών που αγωνίστηκαν υπό τον Κων. Μάνο στο Βαλκανοτουρκικό πόλεμο του 1912 για την απελευθέρωση της Ηπείρου.
Γεννήθηκες ευλογημένος με ένα σπάνιο πλούτο αρετών, σε ένα από τα το ωραιότερα μέρη του κόσμου, όπως πάντα αποκαλούσες το λιμάνι των Χανίων μας! Στη γειτονιά του Τοπανά, την τραγουδισμένη στους στίχους του καλού σου φίλου, Κώστα Χιωτάκη «Βγήκε το φεγγάρι και φιλά τη γειτονιά με το καλντερίμι, τα στενά του Τοπανά γέμισαν ασήμι. Ζωντανεύουνε ξανά οι καημοί κι οι θρύλοι, όνειρο είναι τα Χανιά τις νυχτιές τ’ Απρίλη»!.
Μεγάλωσες σε καιρούς χαλεπούς. Με τα αδέλφια σου Μανώλη και Αχιλλέα, βίωσες την εφηβεία σου μέσα στην περίοδο του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου, με τη σκιά του φόβου και της αγωνίας να απλώνεται παντού. Όμως είχες την ευλογία να έχεις γονείς, τον Γεώργιο και την Κατίνα Παυλάκη, που ήταν άνθρωποι πλούσιοι σε άυλες αξίες. Με αγάπη και σεβασμό στον άνθρωπο, στη φύση, στην τέχνη και με θαυμασμό για το ανθρώπινο πνεύμα. Η μητέρα σου γέμιζε το σπίτι με τις ζωγραφιές της και τα κάδρα με τις πεταλούδες.
Και έρχεται ο καιρός για να πάρεις τη μεγάλη απόφαση και να επιλέξεις το δρόμο της ζωής που θα ακολουθήσεις. “Είναι μία από τις δυσκολότερες φάσεις στη ζωή του ανθρώπου”, μας έλεγες χαρακτηριστικά και εμείς διδασκόμαστε από τη σοφή συμβουλή σου: “Το δύσκολο στάδιο είναι εκείνο της διερεύνησης της ορθότερης δυνατής επιλογής μας. Όταν φτάσουμε στο σημείο να πάρουμε την απόφαση, τότε αυτή καθεαυτή η δύναμη της απόφασης μας δίνει φτερά”.
Το μεγάλο σου όνειρο, ήταν να γίνεις πιλότος και να  πετάς στους αιθέρες. Όμως, η μητέρα σου, ίσως παρακινούμενη από κάποιο ένστικτο, σε παρότρυνε να ξανασκεφτείς. Μετά από προβληματισμούς, ζώντας στην μεταπολεμική εποχή της ελπίδας και έχοντας ως βαθιά σου επιθυμία τη συμβολή σου στην ανάπτυξη του τόπου μας και πίστη στη δύναμη της γνώσης, οδηγείσαι πλέον με αποφασιστικότητα στην επιλογή σου, εκείνης του Πολιτικού Μηχανικού.
Το ταξίδι μας συνεχίζει στην Αθήνα, το 1946, όπου σε βλέπουμε σε καιρούς δύσκολους να πετυχαίνεις την εισαγωγή σου στη σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Σπουδάζεις παράλληλα με τον αγαπημένο σου εξάδελφο Παύλο Κακούρη, εκείνος στη σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών.
Μία αξιοσημείωτη περίοδος για σένα, αποτελεί εκείνη του θέρους του 1948, όπου ως φοιτητής  Γ΄ έτους, προσλαμβάνεσαι στην αποστολή του ιδρύματος Rockefeller Foundation στη μεγάλη έρευνά του: “Κρήτη: Η περίπτωση μελέτης μίας υπό ανάπτυξη περιοχής“, από το οποίο απεκόμισες ένα τιμητικό πιστοποιητικό για τις ικανότητές σου και τις υπηρεσίες σου, οι οποίες  χαρακτηρίζονται μεταξύ των άλλων “ιδιαίτερα πολύτιμες”. Όμως, το σημαντικότερο από όλα ήταν η μεγάλη εμπειρία την οποία απεκόμισες και η οποία έμελε να επιδράσει καταλυτικά στην επιστημονική σου πορεία, γι αυτό συχνά μας τόνιζες: “Πάντα, κατά την επαγγελματική σας πορεία, να δίνετε προτεραιότητα, στην απόκτηση γνώσης και εμπειρίας και να αντέχετε τις οικονομικές δυσκολίες για να τις αποκτήσετε, μην λησμονώντας ποτέ να εκτιμάτε και να ευγνωμονείτε εκείνους οι οποίοι σας τις διδάσκουν και σας τις προσφέρουν!» Ύψιστη η διδαχή σου πατέρα μας!
Αργότερα, στη δύσκολη εποχή του εμφυλίου και με την επιστράτευσή σου το 1949, διακόπτονται οι σπουδές σου και εκπαιδεύεσαι στη Σχολή Αξ. Μηχ/κού, όπου εξέρχεσαι 1ος, αρχηγός της τάξης. Σε βλέπουμε με περηφάνια να υπηρετείς στη μονάδα εκστρατείας του Μηχ/κού και στη συνέχεια στη Σχολή Αξιωματικών Μηχανικού ως Υπασπιστής Σχολής και Εκπαιδευτής  στη Διεύθυνση Σπουδών, από όπου  απολύεσαι μετά από 3 χρόνια το 1952. Την περίοδο εκείνη, το πρώτο σου έργο, η μεγάλη Γέφυρα Σαρπούνι στα σύνορα με την Αλβανία.
Αμέσως μετά, σε μία ξεχωριστή στιγμή για σένα, το 1954, ολοκληρώνεις τις “μετ΄ εμποδίων” σπουδές σου στο ΕΜΠ και  παίρνεις το Πτυχίο του Πολιτικού Μηχανικού!

ΑΡΧΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
Ταξιδεύοντας στο χρόνο και μετά την μακρά περίοδο των επίπονων δυσκολιών, μπαίνουμε σε μία νέα, ευχάριστη και δημιουργική εποχή, η οποία αρχίζει μετά τις σπουδές σου, με την επιστροφή σου στη γενέτειρά σου, τα Χανιά! Το 1954 προσλαμβάνεσαι ως Πολιτικός Μηχανικός στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, όπου και υπηρέτησες 14 χρόνια, με αντικείμενο μελέτες και επιβλέψεις για την κατασκευή έργων υποδομής στη Ναυτική Βάση της Σούδας, του Ναυτικού Νοσοκομείου Κρήτης και του οικισμού των Αξιωματικών Σούδας. Με την εφαρμογή ενός πρωτοποριακού προγράμματος γεωτεχνικών ερευνών, συμβάλλεις  στον ασφαλή σχεδιασμό και κατασκευή των τεχνικών έργων.
Και τώρα ταξιδεύουμε στην πιο όμορφη περίοδο όπου σε βλέπουμε ευτυχισμένο, μέσα στη χαρά που φέρνει η γνωριμία, η αγάπη και ο γάμος με την αγαπημένη σου Ρεβέκκα! Κόρη της Νίκης και του Γιώργου Γαλάνη, γνωστούς για το ήθος τους, την αξιοπρέπειά τους και την καλοσύνη τους προς όλους, στάθηκαν όπως πάντα μας έλεγες, αλλά και όπως βιώσαμε, αληθινοί γονείς στη ζωή σου και από τους σημαντικότερους ανθρώπους που σε στήριζαν και σε ενθάρρυναν.
Η Ρεβέκκα, η αγαπημένη σου! Ένας εκλεπτυσμένος και πολιτισμένος άνθρωπος, με ξεχωριστή καλαισθησία και δημιουργικότητα. Ο γάμος σας, μία ευλογημένη επιλογή σας, όπως χαρακτηριστικά μας έλεγες!. Η Ρεβέκκα, γίνεται η πολύτιμη σύντροφος της ζωής σου και ο βράχος της οικογένειας. Αντλώντας δύναμη από το Θεό, αγωνίζεται πάντα, σε ενθαρρύνει, σε στηρίζει σε όλες τις δοκιμασίες και αναλαμβάνει τα πάντα ώστε να μπορείς να αφοσιωθείς πλέον στην επιστήμη και στην ανάπτυξη του τόπου που αγαπάς.
Παράλληλα, η ίδρυση του “Τεχνικού Γραφείου Μελετών Παύλου Παυλάκη και Παύλου Κακούρη”, στα Χανιά, το 1954,  σηματοδοτεί και την απαρχή της πορείας εκπόνησης των μελετών μεγάλων αναπτυξιακών έργων της Κρήτης.
Τότε, γεμάτοι διάθεση και φιλοδοξίες, διερευνάτε τις αναγκαιότητες στην πόλη των Χανίων, μία πόλη με πλούσια πολιτισμική ιστορία.. Επιδίδεστε με ζήλο και οραματίζεστε έργα τα οποία να μπορούν να συμβάλουν στην προοδευτική μετάβαση των Χανίων σε μία καλαίσθητη και τεχνικά οργανωμένη πόλη του μέλλοντος.  Οι προσπάθειες καρποφορούν και η συμβολή σας αναδεικνύεται και από τη συγκριτική αξιολόγηση εικόνων του “πριν” και του “μετά” την κατασκευή των έργων σας.. Μεταξύ αυτών, η αποκατάσταση της πατρικής οικίας του Ελ. Βενιζέλου στις Μουρνιές,  η αποκατάσταση του ΒΔ τμήματος του Ενετικού τείχους Χανίων (κυρίως από τον Παύλο Κακούρη), ενώ το 1964, προσφέρετε δωρεάν στο Δήμο Χανίων τη Μελέτη διαμόρφωσης της Πλατείας Ελευθερίας – Δικαστηρίων. Επίσης μετά από πολλές προσπάθειες, εξασφαλίσατε τη  χρηματοδότηση  για την κατασκευή της από τα Υπουργεία, χωρίς οικονομική επιβάρυνση του Δήμου.
Η συμβολή στο Κυκλοφοριακό των Χανίων συνεχίζεται και αρκετά χρόνια αργότερα, με τις μελέτες της περιόδου 1974 – 1977. Εκπονείται η Γενική Κυκλοφοριακή Μελέτη της πόλης Χανίων (Π. Παυλάκης & Απ. Γιώτης, Καθηγητής ΕΜΠ), η οποία προσφέρεται επίσης δωρεάν στο δήμο. Ακολούθησαν οι μελέτες κυκλοφοριακών διαμορφώσεων και ανακατασκευών και με την εξασφάλιση χρηματοδοτήσεων από τα αρμόδια Υπουργεία, κατασκευάστηκαν οι νέες διαμορφώσεις: η Ηρώων Πολυτεχνείου με τέσσερεις λωρίδες κυκλοφορίας, η Α. Παπανδρέου, η κεντρική πλατεία Αγοράς με τα parking της, η οποία αποτέλεσε και ένα ιδιαίτερα δύσκολο τεχνικά έργο, η συνεχόμενη οδός Νικ. Φωκά με τέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας, οι οδοί Χ’Μιχάλη Γιάνναρη – Σκαλίδη – Κισάμου – Κλαδισσός μετά των ενδιάμεσων πλατειών Χορτατζών και 1866 και οι οδοί  Κυδωνίας – Πλαστήρα – Αποκορώνου.
Στις αντιπροσωπευτικές μελέτες και έργα της περιόδου αυτής, περιλαμβάνονται επίσης ο Ιερός Ναός Πέτρου & Παύλου,  το μεγάλο Ξενοδοχείο “Κύδων”, τα Νοσοκομεία Χανίων και Αγίου Νικολάου κλπ. Επίσης, το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Χανίων (Ψ.Ν.Χ.) δυναμικότητας 500 κλινών, μία πρωτοποριακή μελέτη, βασισμένη στα πλέον επίκαιρα για την εποχή ευρωπαϊκά δεδομένα, με ιδιαίτερη έμφαση στο σεβασμό και στην προστασία του περιβάλλοντος, αρχές οι οποίες ακόμη και σήμερα θεωρούνται σύγχρονες. Κατασκευάσθηκε υπό την επίβλεψή χωρίς υπέρβαση του προϋπολογισμού της μελέτης τους, γεγονός πρωτοφανές για τα Ελληνικά δεδομένα.

ΑΦΟΣΙΩΣΗ ΣΤΟΥΣ ΥΔΑΤΙΝΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ
Διανύοντας τη δεκαετία του 1970, μετά την τραγική απώλεια του Παύλου Κακούρη, με την απόλυτη συμπαράσταση και ενθάρρυνση της Ρεβέκκας, αφοσιώνεσαι στην Μελέτη αξιοποίησης του Υδάτινου Δυναμικού Δυτικής Κρήτης όπου μετέχεις ως ένας εκ των κύριων μελετητών.
Τότε, οι επικρατούσες επιστημονικές απόψεις για τη διαμόρφωση των υδρογεωλογικών της συνθηκών, ήταν δυσμενείς, γεγονός το οποίο θα επιδρούσε αρνητικά και στην περαιτέρω αξιοποίηση αλλά και στις αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής. Αντίθετα εσύ, με βάση την επεξεργασία ορισμένων επιστημονικών στοιχείων, αξιολογείς διαφορετικά τις συνθήκες και εκτιμάς τη δυνατότητα ύπαρξης ενός εκτεταμένου υπόγειου υδροφορέα, των Λευκών Ορέων. Αν αποδεικνυόταν οι εκτιμήσεις σου με τη βοήθεια διεξαγωγής ενδεδειγμένων  επιστημονικών ερευνών, θα επηρέαζαν καταλυτικά το μέλλον της ανάπτυξης της περιοχής. Τότε αρχίζει και ένας τεράστιος αγώνας εν μέσω ισχυρών αντιδράσεων από τους έχοντες αντικρουόμενες απόψεις.
Σε θυμάμαι να ατενίζεις ελπιδοφόρα το θεαματικό ορεινό συγκρότημα των Λευκών Ορέων και να οραματίζεσαι το μέλλον του τόπου μας με τους υπόγειους υδάτινους θησαυρούς του. Με τη γνωστή σε όλους μας επιστημονική σου πεποίθηση και τη ρήση ότι “για την αξιόπιστη επιστημονική μας αξιολόγηση πρέπει να βασιζόμαστε στα αποτελέσματα επιστημονικών μετρήσεων και όχι εκτιμήσεων”, αφοσιώνεσαι με πάθος στην προώθηση των διαδικασιών διενέργειας πρωτοποριακών επιστημονικών ερευνών. Η μεγάλη σου αγάπη για τον τόπο, τη φύση και την επιστήμη σε οδηγεί στη συνεχή μελέτη και αναζήτηση της φυσικής νομοτέλειας που διέπει τα φυσικά φαινόμενα. Ειδικότερα δε, στις δυνατότητες εφαρμογής του φαινομένου του φάσματος του φωτός, με καταγραφές της ανακλώμενης ηλιακής ακτινοβολίας και της εγγύς υπέρυθρης, οι οποίες είχαν αρχίσει ήδη να εξελίσσονται σε προηγμένες επιστημονικά χώρες,. Από τότε ξεκινάει ένα επίπονο αλλά και πρωτοποριακό ταξίδι στο μαγικό κόσμο της Τηλεδιερεύνησης, όπως την ονόμασες αρχικά.
Τα αποτελέσματα των ερευνών ήταν πολύ ενθαρρυντικά και αποδίδονται μεταξύ άλλων στο Θερμογραφικό χάρτη Δυτικής Κρήτης, ο οποίος περιλαμβάνει τις κατευθύνσεις των κινήσεων των υπόγειων νερών. Συνέβαλαν δε, στον προσδιορισμό των θέσεων εκτέλεσης υδρογεωτρήσεων, με παροχή νερού -από τις μεγαλύτερες στον κόσμο- που έφτασαν τα 1400 (m3/h) κυβικά μέτρα ανά ώρα.
Από τη συναξιολόγηση όλων των επί μέρους θεματικών επιστημονικών στοιχείων, ερμηνεύτηκε τότε και διατυπώθηκε επιστημονικά για πρώτη φορά ότι: «Τα νερά της βροχής και της τήξης των χιονιών τα οποία πέφτουν στα Λευκά Όρη και τα οποία χαρακτηρίζονται από μεγάλο μέσο ετήσιο ύψος βροχής, κατεισδύουν μέσα στο ισχυρά καρστικοποιημένο σύστημα των ανθρακικών σχηματισμών, κινούνται υπόγεια και κατά τη διαδρομή τους, όπου συναντήσουν ρήγματα τα οποία λειτουργούν ως υπόγεια διαφράγματα στην κίνηση του νερού, αναβλύζουν κατά ένα ποσοστό τους υπό μορφή πηγών, ενώ κατά το υπόλοιπο κινούνται και εκφορτίζονται στη θάλασσα, υπό μορφή υποθαλάσσιων εκφορτίσεων γλυκού νερού”.
Σύμφωνα με την μελέτη, καταρτίζεται το Σχέδιο Διαχείρισης Υδατικού Δυναμικού Δυτικής Κρήτης, με βάση τη χρήση υπόγειων νερών που χάνονται στη θάλασσα, αλλά και επιφανειακών με την αποθήκευση τους σε ταμιευτήρες. Ανάλογα σχέδια εφαρμόζονται ήδη, στη Νότια Γαλλία (Canale de Provence) και στο Ισραήλ, συμβάλλοντας στην ορθολογική αξιοποίηση των υδατικών τους πόρων και την κάλυψη των υδατικών τους αναγκών.
Το μεγάλο όνειρο ή η μεγάλη Ιδέα (όπως αναφέρεται στη μελέτη) επαληθεύτηκε από τις έρευνες και για την υλοποίηση της Μελέτης προτείνεται από τους Μελετητές η Σύσταση ενός Φορέα Διαχείρισης του Έργου και των διαθέσιμων υδατικών του πόρων κατά το πρότυπο του Οργανισμού του Canale de Provence και του Εθνικού Αγωγού Νερού του Ισραήλ. Πραγματοποιήθηκε με την σύσταση του ΟΑΔΥΚ.  Η μελέτη, παρέχοντας όλες τις επιστημονικές τεκμηριώσεις, εγκρίθηκε από το Υπουργείο, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία δανειοδότησε το έργο, το πρώτο στην Ελλάδα, στα πλαίσια του Β΄ Χρηματοδοτικού Πρωτοκόλλου Ε.Ε. Ελλάδος το 1979. Το επόμενο χρονικό διάστημα ξεκινάει η υλοποίηση του έργου από τον ΟΑΔΥΚ,
Ταξιδεύοντας μαζί σου στην επόμενη περίοδο που ακολουθεί, βλέπουμε να αφοσιώνεσαι με πάθος σε ένα προοδευτικά μεγάλο θεματικό εύρος μελετών, στα πλαίσια σχεδιασμού μεγάλων αναπτυξιακών έργων Κρήτης. Πραγματοποιήθηκαν με ή χωρίς χρηματοδοτήσεις και σε συνεργασία με διακεκριμένους επιστήμονες, συναδέλφους σου και μελετητές, των οποίων πάντα τόνιζες τη σημαντική τους συμβολή. Οι μελέτες αναφέρονται κυρίως σε τομείς Διαχείρισης Υδατικών Πόρων για την κάλυψη των απαιτουμένων υδατικών αναγκών, σε τομείς Συλλογής, Επεξεργασίας και Διάθεσης Λυμάτων, στον τομέα Αντιπλημμυρικής προστασίας, σε Οριοθετήσεις και Διευθετήσεις ρεμάτων, σε αποχετεύσεις ομβρίων κλπ.  Παράλληλα, η μεγάλη σου έφεση στην γνώση και στην επιστήμη, σε οδηγεί στην εκπόνηση της διδακτορικής σου διατριβής, στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ, με τίτλο: “Συμβολή στην Υδρογεωλογική Διερεύνηση του Ασβεστολιθικού υδροφόρου συστήματος των πηγών Αγυιάς Δυτικής Κρήτης” (1990), από την οποία προέκυψαν άκρως σημαντικά επιστημονικά στοιχεία, διδάσκοντας παράλληλα σε όλους μας, ότι η αγάπη για την αναζήτηση της γνώσης είναι συνεχής και διαχρονική.
Την επόμενη περίοδο βλέπουμε να κορυφώνεται προοδευτικά το πολυδιάστατα επιστημονικό και μελετητικό σου έργο. Όταν σε είχα ρωτήσει, “Πατέρα μου, ποιο έργο από όλα τα οποία μελετάς είναι το πιο αγαπημένο σου;” τότε, μου απάντησες: “Όλα τα έργα με τα οποία ασχολήθηκα τα αγαπώ το ίδιο και δεν τα ξεχωρίζω, γιατί το όραμά τους γεννήθηκε μέσα μου από την αναγκαιότητά τους για να γίνουν”!
Στη  βράβευσή σου μας έλεγες: “Όλοι μας πρέπει να φροντίζουμε για τα καλά και ωφέλιμα για τους ανθρώπους. Τα καλά ως επιταγή της επιστημονικής πληρότητας που σημαίνει δια βίου μάθηση,. Τα ωφέλιμα, ως πρώτιστη ευθύνη των Τεχνικών. Κατά την εκπόνηση των Ερευνών – Μελετών των μεγάλων έργων υποδομής Κρήτης, που αναλάβαμε, κινηθήκαμε μαζί με τους συνεργάτες μας, με όπλα τη Δύναμη των επιστημονικών μας γνώσεων και τη Δύναμη της θέλησής μας, ώστε να υλοποιηθούν προς όφελος της τοπικής και εθνικής οικονομίας. Προς τούτο κατά την εκπόνηση των μελετών, διερευνούσαμε και μελετούσαμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε έργου και τη συμβολή του στην αειφόρο ανάπτυξη με καινοτόμες ιδέες και με στόχο να αιτιολογηθεί ο χαρακτηρισμός τους ως Έργα Εθνικού επιπέδου πολλαπλής σκοπιμότητας, τεχνικοοικονομικά συμφέροντα και περιβαλλοντικά αποδεκτά και με το γενικό τους σχεδιασμό να προκύπτει πάντα από τη διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων”.
Και τώρα, πριν να φτάσουμε στον παρόντα χρόνο του ταξιδιού μας, θα σταθούμε σε νεότερες μελέτες έργων, τα οποία έχουν όλες τις δυνατότητες να προχωρήσουν προς υλοποίηση, με σημαντικότερα: Το “Σύνθετο Σύστημα Έργων Πλατύ – Μεσσαρά”, του οποίου ήσουν ο κύριος Μελετητής της Προκαταρκτικής του Μελέτης. Ένα μεγάλο Αναπτυξιακό Έργο πολλαπλής σκοπιμότητας, με τον πρωτοποριακό Σχεδιασμό του και τη σύνθεσή του από ένα σύστημα επί μέρους αειφόρων έργων πολλαπλής λειτουργικότητας. Παράλληλα ένας γαλάζιος υγροβιότοπος δημιουργείται στην ορεινή ζώνη δυτικά του Ψηλορείτης, συμβάλλοντας τόσο στην περιβαλλοντική όσο και στην τουριστική αναβάθμιση της περιοχής.. Επίσης σημαντική είναι η συμβολή σου τόσο στην ανάδειξη του θέματος της διάβρωσης των ακτών κόλπου Χανίων, όσο και στην εκπόνηση της “Έρευνας – μελέτης παράκτιας ζώνης κόλπου Χανίων με χρήση καινοτόμου διαστημικής τεχνολογίας”, (Κύριος Έργου  Π.Ε. Χανίων, υλοποίηση ΕΛΚΕΘΕ).
Μέσα από το ταξίδι μας στην πορεία της ζωής σου, φτάνουμε τώρα στο παρόν. Όμως, σε νιώθουμε κοντά μας. Μέσα στο παρόν και στο μέλλον! Μέσα από τα έργα σου, μέσα από το φωτεινό σου πνεύμα και μέσα από τις εκφάνσεις της χαρισματικής σου προσωπικότητας, που μας εμπνέουν, μας καθοδηγούν και μας ενθαρρύνουν την πίστη στις ανιδιοτελείς αντιλήψεις.
Κι εμείς στρέφουμε  τα μάτια μας ψηλά, στον ουρανό,  για να σε ευχαριστήσουμε για όλα όσα μας προσέφερες με πολυτιμότερη, την εικόνα – πρότυπο ενός υπέροχου ανθρώπου, ενός τρυφερού και υποστηρικτικού συντρόφου και πατέρα, ενός εξαίρετου επιστήμονα, ενός μεγάλου διδασκάλου στην κοινωνία της ζωής.
Η αγάπη μας θα σε αγκαλιάζει παντοτινά και ο Θεός να φωτίζει το ταξίδι σου με όλα τα χρώματα του φάσματος του λευκού φωτός!