Μια ξεχωριστή εμπειρία βιώσαμε, οι συνοδοί εκπαιδευτικοί Αθηνά Παπαναγιώτου και Ελένη Μαράκη, μαζί με οκτώ μαθητές μας από την Α και Β τάξη του 4ου Γυμνασίου, όταν στα τέλη του περασμένου Μάη επισκεφτήκαμε τη Βόρεια Γαλλία και τη Νορμανδία στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus+ με τίτλο «WorldWar 2, our history and its cultural legacy».
Πρόκειται για τη δεύτερη διακρατική συνάντηση μας με εταίρους από συνεργαζόμενα σχολεία της Γερμανίας, Πολωνίας, Τσεχίας, και Γαλλίας που πραγματοποιήθηκε στο Wormhout, μια κωμόπολη κοντά στα σύνορα με το Βέλγιο, όπου βρισκόταν και το σχολείο – συντονιστής, το college du Ηoutland.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας εκεί ξεναγηθήκαμε σε πολλά μουσεία και σημεία που αφορούσαν στην κατάληψη της Γαλλίας από τους Γερμανούς Ναζί τη θλιβερή περίοδο του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου ως την απελευθέρωση. Οι μαθητές μας βίωσαν την ιστορία του ολέθριου αυτού πολέμου μέσα από πλούσιο φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό από τα πεδία των μαχών, πορτρέτα των πρωταγωνιστών των επιχειρήσεων, αναπαραγωγή σκηνών αλλά και με επισκέψεις στα σημεία όπου διαδραματίστηκαν σπουδαία γεγονότα ενώ συνειδητοποίησαν μέσα από συνταρακτικές ιστορίες και μαρτυρίες, τον τρόπο που η ανθρωπότητα γνώρισε το άγριο πρόσωπο του ναζισμού κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Επισκεφτήκαμε το La Coupole και το Blockhaus d’ Eperlecques, οχυρά που τα είχαν κατασκευάσει και χρησιμοποιήσει οι Γερμανοί κατακτητές και που προετοίμαζαν τις δολοφονικές V1 και V2 ρουκέτες θανάτου. Ιδιαίτερα στο Blockhaus d’ Eperlecques αισθανθήκαμε φρίκη όταν βγαίνοντας από το ονειρικό τοπίο του δάσους που το περιβάλλει, ξαφνικά βρεθήκαμε μπροστά σε ένα τεράστιο κατασκεύασμα 90.000 τόνων σκυροδέματος το οποίο κατασκεύασαν οι Γερμανοί μεταξύ των χρόνων 1943 και 1944 με στόχο να εκτοξεύσουν από κει τους δολοφονικούς πυραύλους εναντίον της Αγγλίας και που ευτυχώς οι βρετανικές και αμερικανικές εναέριες δυνάμεις δεν άφησαν να ολοκληρωθεί. Ακολουθήσαμε τη ζωή της Γαλλικής Αντίστασης με μια επίσκεψη στο Musée de la Résistance στο Bondues που κατά τη διάρκεια του ΒΠΠ αποτέλεσε τον τόπο εκτέλεσης 68 Γάλλων μαχητών, ενώ στο μουσείο μνήμης στο Καλαί, μέσα από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, αποκόμματα εφημερίδων, καθημερινά αντικείμενα, γίναμε μάρτυρες σε αλησμόνητα γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή των κατοίκων κατά τη διάρκεια της ζοφερής αυτής περιόδου. Αντηχούσε για πολύ στ’ αυτιά μας η φωνή του Σαρλ ντε Γκόλ, στρατηγού και μετέπειτα Γάλλου πρωθυπουργού να απευθύνει ραδιοφωνική έκκληση προς τους συμπατριώτες του να συνεχίσουν τον πόλεμο.
Το ταξίδι μας συνεχίστηκε προς τις ακτές της Νορμανδίας που αποτελούν ένα από τα πιο ιστορικά ορόσημα του ΒΠΠ, καθώς εκεί έγινε η απόβαση των Συμμαχικών δυνάμεων στις 6 Ιουνίου 1944 και οι μάχες που ακολούθησαν. Η εισβολή με την κωδική ονομασία “Overlord”, ευρέως γνωστή ως´DDAY´, που τέλεσε υπό τη διαταγή του Αμερικανού στρατηγού Αϊζανχάουερ θεωρείται η μεγαλύτερη αμφίβια επιχείρηση της ιστορίας με αντικειμενικό στόχο να δημιουργήσει ένα προγεφύρωμα για τις Συμμαχικές Δυνάμεις στη Γαλλία που θα άνοιγε το δρόμο για την απελευθέρωση της Ευρώπης από τις ναζιστικές δυνάμεις.
Στη διαδρομή κάναμε μια στάση στην Καέν, τη μεγαλύτερη πόλη της Κάτω Νορμανδίας, πόλη με εντυπωσιακό πολιτισμικό παρελθόν, που αποτέλεσε σημείο-κλειδί στη Μάχη της Νορμανδίας και επισκεφτήκαμε το εξαιρετικό Caen Memorial Centre όπου είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε μια συνολική ανασκόπηση της εποχής από το 1920 έως τα δύσκολα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Έξω από το μουσείο η ελληνική παρουσία αισθητή με μια μαρμάρινη στήλη όπου είναι σκαλισμένο το απόφθεγμα από τον ιστορικό Θουκυδίδη : «Αντί πολέμου ειρήνην ελώμεθα».
Η ξενάγηση μας στις ακτές της Νορμανδίας θα μας μείνει αξέχαστη. Επισκεφτήκαμε το Μουσείο της Απόβασης στην Arromanches και είδαμε στις γιγαντοοθόνες τι ακριβώς συνέβη τις ώρες της απόβασης. Μάθαμε πως 156. 000 στρατιώτες των Συμμάχων βρίσκονταν στη Νορμανδία, παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες και τη σκληρή γερμανική άμυνα και πως στο όλο εγχείρημα υπήρξε και ελληνική συμμετοχή, υπό τη μορφή ναυτικών δυνάμεων. Περπατήσαμε στην τεράστια προβλήτα μήκους οχτώ χιλιομέτρων όπου αποβιβάστηκαν οι Βρετανοί και Αμερικάνοι στρατιώτες και τα άρματα μάχης που προωθήθηκαν από εκεί για να απωθήσουν τους Γερμανούς, ενώ μπροστά από το μουσείο μπορέσαμε να δούμε απομεινάρια του τεχνητού λιμανιού Mulberry B’ που είχαν κατασκευάσει οι Σύμμαχοι για να μεταφέρουν πολεμικό υλικό στις παραλίες της απόβασης. Πάνω από την παραλία Omaha,το Αμερικανικό νεκροταφείο με 9,388 τάφους, ενδεικτικό του γεγονότος ότι οι Αμερικανοί εκεί είχαν φοβερές απώλειες σε στρατιώτες.
Στο ταξίδι της επιστροφής σταματήσαμε στο Βatterie de Μerville Franceville,μία ιστορική τοποθεσία που στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου αποτέλεσε οχυρό και πυροβολαρχείο για τους κατακτητές Γερμανούς και που τη νύχτα της 5ης προς 6η Ιουνίου Βρετανοί αλεξιπτωτιστές κατάφεραν να εξουδετερώσουν. Το πυροβολείο ανακαλεί στη μνήμη τη σφοδρή μάχη και τη φρίκη των βομβαρδισμών μέσα από μια σκηνογραφία γεμάτη ηχητικά εφέ και καπνούς. Κατόπιν περάσαμε από το Honfleur μια αμφιθεατρικά χτισμένη πόλη, παραθαλάσσιο θέρετρο στη θάλασσα της Μάγχης, περπατήσαμε στο κεντρικό λιμανάκι και επιστρέψαμε στο Wormhout. Αποχαιρετήσαμε τις οικογένειες που μας φιλοξένησαν και τους εταίρους μας και επιστρέψαμε στα Χανιά γεμάτοι εικόνες από την καταπράσινη ενδοχώρα της Βόρειας Γαλλίας και Νορμανδίας, έχοντας πάρει πολλά μαθήματα ιστορίας.
Το ταξίδι όμως αυτό θα μείνει αξέχαστο ιδιαίτερα και στους μαθητές που συνοδέψαμε γιατί τους δόθηκε η ευκαιρία να βιώσουν τον τρόπο που ζουν οι συνομήλικοι τους Γάλλοι, να γνωρίσουν από κοντά το γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα και να κάνουν συγκρίσεις με το ελληνικό αλλά και να επισκεφτούν πολλά μουσεία, εμβληματικά αξιοθέατα και τόπους ιστορικής σημασίας όπου έγιναν σφοδρές μάχες με τους Ναζί και να πάρουν πολλά διδάγματα:
«Αυτό που μας συγκλόνισε ήταν το « D-DAY EXPERIENCE». Το μουσείο αυτό δεν ήταν όπως τα άλλα γεμάτο με εκθέματα, αλλά ήταν ένα πολεμικό αεροπλάνο. Το κύριο θέμα του είναι η προσομοίωση μιας πτήσης, προς τις ακτές της Νορμανδίας, “πτήση” τόσο ρεαλιστική που ανατρίχιαζες. Πριν από αυτό όμως ένας ολογραμματικός διοικητής μας προετοίμασε ψυχολογικά γι’ αυτό που επρόκειτο να ακολουθήσει. Το ζήσαμε πραγματικά. Μπαίνοντας σε αυτό νιώθαμε όπως κάθε αλεξιπτωτιστής που έπεφτε στο πεδίο της μάχης ξέροντας ότι η επιστροφή θα ήταν αδύνατη». (Δήμητρα Κιαγιαδάκη,Α2)
«Η Γαλλία είναι ένας υπέροχος τόπος. Στο Wormut, όπου φιλοξενηθήκαμε, τα σπίτια ήταν κουκλίστικα και πολύ περιποιημένα. Το σχολείο ήταν διαφορετικό και πιο οργανωμένο από το δικό μας (π. χ. για κάθε μάθημα είχαν διαφορετική αίθουσα). Το καλύτερο κατά τη γνώμη μου μουσείο ήταν στη Νορμανδία το «Arromanches 360»(Γιάννης Κοπασάκης, Α2)
«Είχα την τύχη να φιλοξενηθώ σε μια πολύ ζεστή οικογένεια, που έκαναν ό,τι μπορούσαν για να με κάνουν να αισθανθώ άνετα, παρόλο που οι γονείς δεν ήξεραν να μιλήσουν καλά αγγλικά. Το πρώτο πράγμα που παρατήρησα στο σχολείο τους ήταν ότι δεν είχαν κυλικείο, έπαιρναν το μεσημεριανό στο σχολείο και σχολούσαν στις πέντε το απόγευμα. Το ταξίδι στις ακτές της Νορμανδίας ήταν υπέροχο, κατάλαβα πόσο συγκλονιστικά γεγονότα συνέβησαν εκεί. » (Ιωάννα Τσιομπάνου, Β2)
«Μετά το αρχικό άγχος απόλαυσα τη ζωή στην οικογένεια που με φιλοξένησε γιατί όλοι τους ήταν πολύ καλοί και φιλόξενοι. Το αγαπημένο μου μουσείο ήταν το D-day experience museum διότι εκεί βιώσαμε τις δυσκολίες των στρατιωτών, Βρετανών και Αμερικανών, όταν έπεσαν με αλεξίπτωτα στις ακτές της Νορμανδίας για να πολεμήσουν εναντίον των Ναζί. Αυτές οι ημέρες ήταν οι καλύτερες της ζωής μου. Αξίζει για όλα τα παιδιά να πάνε σε μία ξένη χώρα και να ζήσουν σε μία ξένη οικογένεια.» (Κωνσταντίνος Χρυσαφάκης, Α4).
«Το ταξίδι μου με το πρόγραμμα Erasmus ήταν καταπληκτικό. Ξεχωριστές εμπειρίες με τους νέους μας φίλους και ενδιαφέροντα μουσεία με συλλογές από αεροπορικά εκθέματα, ιστορικά αεροσκάφη, τροχοφόρα οχήματα, κειμήλια, στολές στρατιωτικές μας βοήθησαν να ζήσουμε την εξέλιξη των γεγονότων και να αντιληφθούμε ότι και οι Γάλλοι υπέφεραν όπως και ‘μεις από τους Γερμανούς Ναζί» (Γεωργία Μαρινάκη, Β1)
«Γνώρισα καινούργιους φίλους και έμαθα τον τρόπο ζωής μίας άλλης χώρας. Πρώτα απ’ όλα η Λόλα, το κορίτσι που με φιλοξένησε, ήταν ευχάριστη, περιποιητική, φιλόξενη και με έκανε να νιώσω πολύ οικεία. Τα μουσεία τα οποία επισκεφτήκαμε με βάση το θέμα του προγράμματος, δηλαδή τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με εντυπωσίασαν αλλά εκεί που έμεινα άναυδη ήταν στο μουσείο D-day experience γιατί μπήκα σε πολεμικό αεροπλάνο εκείνης της εποχής και αισθάνθηκα σαν να συμμετείχα στον πόλεμο». (Αφροδίτη Κιτρινορίνη, Β1)
«Αυτό που γράφτηκε στη μνήμη μου, πέρα από την οικογένεια που με φιλοξένησε και τις άριστες υποδομές του γαλλικού σχολείου, είναι το δέος που αισθάνθηκα όταν αντίκρισα το Βlockhaus d’Eperleques που σχεδιάστηκε να αποτελεί τη βάση για την εκτόξευση από τους Γερμανούς 36 βαλλιστικών πυραύλων τη μέρα και που ευτυχώς το κατέστρεψαν οι βρετανικές και αμερικανικές αεροπορικές δυνάμεις». (Νίκος Μαρτσάκης, Α2)
«Εκείνο που μας εντυπωσίασε ήταν το’’Arromance 360’’, μια κυκλική κινηματογραφική αίθουσα, στους τοίχους της οποίας έχουν τοποθετηθεί εννέα οθόνες υψηλής ευκρίνειας κι απ’ όπου παρακολουθήσαμε τις ’’100 ημέρες της Νορμανδίας’’, ένα 19λεπτο ντοκιμαντέρ το οποίο εξιστορεί τα γεγονότα που οδήγησαν στην απελευθέρωση του Παρισιού, στις 15 Αυγούστου 1944. Θεωρούμε πως αυτό το ταξίδι ήταν μια εμπειρία ζωής που δεν θα ξεχαστεί από κανέναν που πήρε μέρος. Αυτό το πρόγραμμα μας έδωσε τη δυνατότητα προσωπικής ωρίμασης και θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους καθηγητές που συνέβαλαν στην υλοποίηση του». (Αλεξάνδρα Τσουράκη, Α4)
Η επόμενη κινητικότητα θα πραγματοποιηθεί στην Τσεχία το Σεπτέμβριο αυτού του έτους.
Αναλυτικές πληροφορίες για το πρόγραμμα, τις δράσεις του και τους εταίρους μας μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα ww2hcl.weebly.com
Η ομάδα Erasmus WW2HCL του 4ου Γυμνασίου Χανίων
