Τεχνητή νοηµοσύνη: το παρόν και το µέλλον της νέας εποχής

Η τεχνητή νοηµοσύνη δεν είναι το µέλλον, ζούµε ήδη µέσα σ’ αυτή. Το µέλλον απλά δεν µπορεί να προκαθοριστεί από την στιγµή που ο έλεγχος από τον ανθρώπινο παράγοντα έχει αποδυναµωθεί.
Ο γενικός όρος τεχνητή νοηµοσύνη αντιπροσωπεύει µια σειρά τεχνικών που επιτρέπουν σε µηχανές ή κώδικες να µιµούνται την ανθρώπινη νοηµοσύνη. Η µίµηση αυτή όµως από ένα σηµείο και µετά και πιστή µπορεί να µην γίνει και στην περίπτωση που αυτό συµβεί, να αδρανήσει η ανθρώπινη σκέψη και να υπάρξει η φουτουριστική αναπαράσταση της ψηφιακής και µόνο ζωής, σενάριο εφιαλτικό.
Για την τεχνητή νοηµοσύνη έχουν µιλήσει πολλοί. Αν µη τι άλλο λοιπόν είναι µια πραγµατικότητα και ως τέτοια πρέπει να την αντιµετωπίζουµε. Ας δούµε, ανεπηρέαστοι από τα εφιαλτικά µελλοντικά σενάρια, τι έχει γίνει και τι γίνεται σήµερα.
Ο άνθρωπος ήδη κυβερνάται εδώ και δεκαετίες από την µηχανές, από την τεχνολογία την ίδια που τον κατευθύνει και όχι αυτός εκείνη. Με αυτό ως δεδοµένο, η εξελικτική διαδικασία περιπλέκεται και πλέον δεν µπορεί κανείς να µιλά εκ του ασφαλούς για το µέλλον.
Η τεχνητή νοσηµοσύνη έχει εισβάλλει παντού και όσο περνά ο καιρός οι άνθρωποι θα εξοικειώνονται ολοένα και περισσότερο µε αυτήν. Με θετικά ή αρνητικά αποτελέσµατα.
Φάρµακο και Τεχνητή νοηµοσύνη
Ένα καλό παράδειγµα θετικής συµβολής της τεχνητής νοηµοσύνης, αποτελεί η αγορά φαρµάκων.
Συνήθως χρειάζονται πολλά χρόνια µέχρι να κυκλοφορήσουν στην αγορά νέα καινοτόµα φάρµακα για ασθενείς µε ανεπαρκώς θεραπεύσιµες ασθένειες. Ωστόσο, η τεχνητή νοηµοσύνη αρχίζει τώρα να επιταχύνει τις εργασίες ανάπτυξης και εξέλιξης φαρµάκων.
Εδώ και πολύ καιρό, ο στόχος είναι να µειωθεί ο χρόνος που απαιτείται για τις κλινικές µελέτες όλων των φάσεων, όσο και ο αριθµός των δοκιµαζόµενων ατόµων και ενδεχοµένως να αποφευχθούν οι οµάδες ελέγχου εικονικού φαρµάκου.
Για να επιτευχθούν όλα αυτά, οι µεγάλες φαρµακευτικές εταιρείες βασίζονται όλο και περισσότερο σε συστήµατα εξοπλισµένα µε τεχνητή νοηµοσύνη και ικανότητες αυτοεκµάθησης (machine learning).
Ως εδώ καλά. Τι γίνεται όµως όταν οι ίδιοι οι οργανισµοί του φαρµάκου για την ασφάλεια και τήρηση των αντίστοιχων µητρώων δεδοµένων; Τι γίνεται µε τους αλγόριθµους;
Τους κινδύνους και τις προκλήσεις που ελλοχεύουν από τη χρήση τεχνητής νοηµοσύνης (ΑΙ) και µηχανικής µάθησης (ML) στην έρευνα και ανάπτυξη φαρµάκων, επισηµαίνουν οι ειδικοί του Ευρωπαϊκού Οργανισµού Φαρµάκων (ΕΜΑ).
Ο EMA δηµοσίευσε συγκεκριµένα ένα προσχέδιο εγγράφου προβληµατισµού που περιγράφει την τρέχουσα σκέψη σχετικά µε τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας για την ασφαλή και αποτελεσµατική ανάπτυξη φαρµάκων για ανθρώπινη και κτηνιατρική χρήση.
Η τεχνητή νοηµοσύνη στην ιατρική
Η ΤΝ όµως έχει ένα ευρύτατο πεδίο ανάπτυξης. Το πεδίο αυτό συχνά είναι απρόβλεπτο καθώς νέα επιστηµονικά δεδοµένα βλέπουν κάθε φορά το φως της δηµοσιότητας. Στον χώρο της επιστήµης τα πράγµατα είναι ήδη επιταχυνόµενα σε ότι αφορά τους χρόνους και στην ιατρική αλλάζουν σχεδόν τα πάντα.
Η τεχνητή νοηµοσύνη λοιπόν εξελίσσεται ταχύτατα και όπως εφαρµόζεται σε όλες τις επιστήµες, βρίσκει εφαρµογή και στις διάφορες ειδικότητες της ιατρικής, βοηθώντας τους γιατρούς να φτάσουν ταχύτερα και ακριβέστερα είτε στη διάγνωση είτε στη λήψη κλινικής απόφασης για αποτελεσµατικότερη, εξατοµικευµένη θεραπεία.
Οι δυνατότητες των εφαρµογών της τεχνητής νοηµοσύνης στον χώρο της υγείας είναι ήδη αρκετές. Στην καρδιολογία υπάρχουν αλγόριθµοι που αξιολογούν καρδιογραφήµατα εντός δευτερολέπτων.
Στη νευρολογία µπορεί η τεχνητή νοηµοσύνη να συνεισφέρει στην έγκαιρη διάγνωση της νόσου του Αλτσχάιµερ ενώ στο πεδίο της χειρουργικής υπάρχουν προγράµµατα που συνδράµουν, διορθωτικά κυρίως, το έργο του χειρουργού.
Η ΤΝ έχει ήδη διεισδύσει επίσης και στην ψυχολογία.
Θα µπορεί να προβλέπει, για παράδειγµα, κάποια στιγµή, αν και πότε κάποιος θα εµφανίσει ψύχωση. Οι ερευνητές ανέπτυξαν εργαλείο µηχανικής µάθησης που χρησιµοποιεί µαγνητικές τοµογραφίες για να κάνει διαχωρισµό µεταξύ υγιών και όσων έχουν υψηλό κίνδυνο για ψυχωσικά επεισόδια.
Πολλοί όµως είναι και οι προβληµατισµοί για τα όρια της ΤΝ και αναγκαία εκ των πραγµάτων η επιβολή ορίων. Με τον τρόπο αυτό θεωρείται πως αυτό το τεχνολογικό φούντωµα µπορεί να επιβραδυνθεί.
Ο ΟΗΕ εγκρίνει το πρώτο ψήφισµα για την τεχνητή νοηµοσύνη
Η Γενική Συνέλευση των Ηνωµένων Εθνών ενέκρινε το πρώτο της ψήφισµα για την τεχνητή νοηµοσύνη. Το έγγραφο που εισηγήθηκαν οι Ηνωµένες Πολιτείες εγκρίθηκε στη Νέα Υόρκη την Πέµπτη 21/3/2024. Τ
Το κείµενο αναφέρει ότι η ταχεία ανάπτυξη της τεχνητής νοηµοσύνης απαιτεί διεθνείς κανόνες και κάνει δυνατή τη συνεργασία µε τις φτωχότερες κυρίως χώρες
Χρειάζεται επειγόντως µια παγκόσµια συναίνεση για «ασφαλή και αξιόπιστα συστήµατα τεχνητής νοηµοσύνης». Το κείµενο καταδικάζει την κατάχρηση της τεχνητής νοηµοσύνης.
Μετά από µήνες διαπραγµατεύσεων µεταξύ διπλωµατών, το σχέδιο είχε ήδη γίνει δεκτό από το µεγαλύτερο όργανο του ΟΗΕ χωρίς να προταθούν περαιτέρω τροποποιήσεις. Αυτό επέτρεψε στη Γενική Συνέλευση των 193 µελών να το εγκρίνει οµόφωνα µε συναίνεση χωρίς επίσηµη ψηφοφορία. Τα ψηφίσµατα της Γενικής Συνέλευσης δεν είναι νοµικά δεσµευτικά.
Η τεχνητή νοηµοσύνη αναφέρεται συνήθως σε εφαρµογές που βασίζονται στη µηχανική µάθηση. Η ταχεία ανάπτυξη ολοένα και πιο ισχυρού λογισµικού προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες και δηµιουργεί ελπίδες για σηµαντική πρόοδο στην καταπολέµηση ασθενειών όπως ο καρκίνος ή προβληµάτων όπως η κλιµατική κρίση. Ταυτόχρονα, όµως, υπάρχουν ανησυχίες ότι οι ισχυρές εφαρµογές θα µπορούσαν να προκαλέσουν µεγάλη ζηµιά εάν δεν ρυθµίζονται.
Ο Γενικός Γραµµατέας του ΟΗΕ António Guterres έχει επανειληµµένα προειδοποιήσει για τους κινδύνους της τεχνολογίας και συγκάλεσε µια οµάδα εµπειρογνωµόνων για να παράσχουν συµβουλές στα Ηνωµένα Έθνη σχετικά µε το θέµα. Το Συµβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έχει επίσης ήδη ασχοληθεί µε το θέµα.
Τι αναφέρει το Ευρωκοινοβούλιο
Στα µέσα του µήνα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε το πράσινο φως για αυστηρότερους κανόνες σχετικά µε την τεχνητή νοηµοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύµφωνα µε το Κοινοβούλιο, πρόκειται για τον πρώτο νόµο για την τεχνητή νοηµοσύνη στον κόσµο. Σύµφωνα µε αυτόν, τα συστήµατα τεχνητής νοηµοσύνης θα κατηγοριοποιούνται στο µέλλον σε διαφορετικές οµάδες κινδύνου. Όσο υψηλότεροι είναι οι δυνητικοί κίνδυνοι µιας εφαρµογής, τόσο υψηλότερες θα πρέπει να είναι οι απαιτήσεις.
Exit
Όταν µιλάµε λοιπόν για τεχνητή νοσηµοσύνη, θα πρέπει να σκεφτόµαστε πρώτα απ΄όλα τι δεν θέλουµε στην ζωή µας ως άνθρωποι και µέχρι ποιου σηµείου µπορεί να φτάσει ο έλεγχός µας από τις µηχανές, τους υπολογιστές και γενικότερα την τεχνολογία.
Ήδη οι µηχανισµοί προώθησης των νέων επιστηµονικών επιτευγµάτων έχουν από µια άποψη απωλέσει και το µέτρο. Η δε διαδικασία ανθρώπινης παρέµβασης έχει ελαχιστοποιηθεί.
∆εν µιλάµε βέβαια προς το παρόν για κάποια µεγάλη απειλή παρά µόνο για ορατούς κινδύνους. Απειλή είναι µόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει πλέον επιστροφή. Εν µέρει ζούµε, όπως προείπα, στον λαβυρινθώδη κόσµο της τεχνητής νοηµοσύνης.
Ο κόσµος αυτός είναι ανεξερεύνητος και πολύπλοκος, έτσι ώστε τα θετικά που προσφέρει να αντισταθµίζονται από τα αρνητικά. Αναµφίβολα υπάρχει ακόµη πολύς δρόµος, ο δρόµος όµως αυτός δεν είναι πάντα χωρίς εµπόδια.
Γιατί η τεχνητή νοηµοσύνη δίνει λύσεις, προσθέτει όµως και εµπόδια. ∆ιττή η σηµασία εν κατακλείδι των επιστηµονικών επιτευγµάτων. Και πάντα µε την απορία για το µέλλον πανταχού παρούσα.