Η ναυτοσύνη των Ελλήνων έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στο ότι μπόρεσαν να γίνουν όλες αυτές οι εξερευνήσεις στον άγνωστο μέχρι τότε-πέραν της Μεσογείου-κόσμο, από τον 15ο αιώνα και μετά. Όλοι οι γνωστοί θαλασσοπόροι ήθελαν να έχουν Έλληνες στα πλεούμενά τους. Ξέρουμε ότι στα πλοία του Κολόμβου δούλευαν πολλοί συμπατριώτες μας.
Το ίδιο συνέβαινε και στα ιστιοφόρα του άλλου μεγάλου εξερευνητή, του Μαγγελάνου. Όταν η αποστολή του επέστρεψε στο λιμάνι απ όπου ξεκίνησε, τρία χρόνια μετά την αναχώρησή της, από τα πέντε πλοία γύρισε μόνο το ένα και από τα 270 άτομα του αρχικού πληρώματος διασώθηκαν μόνο οι 18. Ακόμα και ο ίδιος ο αρχηγός της αποστολής ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος σκοτώθηκε σε συμπλοκή με τους ιθαγενείς τέσσερεις μήνες προτού ολοκληρωθεί αυτός ο περίφημος πρώτος περίπλους της Γης. Μέσα στα αρχικά πληρώματά του συμμετείχαν αρκετοί υψηλόβαθμοι Έλληνες. Από αυτούς επέστρεψαν τρεις-μάλιστα ο ένας ο Χιώτης Φρανσίσκο Άλμπο κρατούσε και ημερολόγιο με πολύτιμες πληροφορίες για το ταξίδι και την ανακάλυψη της Χιλής. *
Ακούω τον ομιλητή να εκθειάζει τα χαρίσματα των Ελλήνων ναυτικών σ αυτά τα πρώϊμα χρόνια των μεγάλων ανακαλύψεων: Την ναυτοσύνη, την καλή γνώση της Γεωγραφίας καθώς και την τεχνική τους στην κατασκευή των πλοίων. Γι αυτό και δεν είναι παράξενο που, μέσα σε διηγήσεις αυτών των δύσκολων και περίεργων χρόνων όλο και το όνομα κάποιου Έλληνα ξεφυτρώνει.
Ένας από τα μέλη του πληρώματος της αποστολής του ντον Ναρβάεθ που ξεκινούσε με πέντε πλοία το 1527 από την Ισπανία για την άλλη πλευρά του Ατλαντικού τις ακτές του Μεξικού και της Φλόριντα ήταν και ο Έλληνας Θεόδωρος ή Τεοντόρο Γριέγο όπως τον αποκαλούσαν. Μόνο το όνομα ξέρομε γι αυτόν τον μακρινό πρόγονο κι αυτό το γνωρίζομε από το ημερολόγιο που κρατούσε ο ταμίας της αποστολής. Έψαχνε για μια καλύτερη ζωή; Ή ήταν ένας τυχοδιώκτης που αναζητούσε εύκολο χρήμα; Δεν θα το μάθομε ποτέ μιας και τα στοιχεία μας είναι ελάχιστα.
Η αποστολή έφτασε τον επόμενο χρόνο τέτοιες μέρες, στις 14 Απριλίου στην ακτή κοντά στην σημερινή πόλη Τάμπα. Εκεί οι ταξιδιώτες άρχισαν να φτιάχνουν καταλύματα για την διαμονή τους. Εκεί τους υποδέχθηκαν και οι Ινδιάνοι της περιοχής. Τους πλησίασαν και οι Ευρωπαίοι είδαν με έκπληξη ότι τα περισσότερα αντικείμενα που κρατούσαν ήταν χρυσά. Στις ερωτήσεις τους για το πού τα βρήκαν, εκείνοι τους έδειξαν τα βουνά. Αμέσως οι διψασμένοι για το πολύτιμο μέταλλο ταξιδευτές ξεκίνησαν για το δικό τους Ελντοράντο. Η διαδρομή όμως δεν ήταν τόσο εύκολη όσο νόμισαν. Κάποιοι αρρώστησαν από τις κακουχίες. Κάποιοι άλλοι χάθηκαν μέσα στις άγνωστες και δύσκολες περιοχές. Και οι Ινδιάνοι που σ όλη την διαδρομή τους σκότωναν και τους βασάνιζαν οι Ισπανοί, προκειμένου να τους αποκαλύψουν το μυστικό του χρυσού, κάποια στιγμή τους απέκλεισαν μακριά από την βάση τους και μάλιστα χωρίς προμήθειες.
Εκείνη την δύσκολη στιγμή ο Θεόδωρος που όπως αποδείχτηκε είχε γνώσεις ναυπηγικής κατασκεύασε πέντε βάρκες με ξύλο και δέρμα αλείφοντάς τις με ρετσίνι. «Ένας Έλληνας, ο ντον Τεοντόρο, έφτιαχνε πίσσα από ρητίνες πεύκου. Παρόλο που είχαμε μόνο έναν ξυλουργό, το έργο προχώρησε πολύ γρήγορα», διασώζει ο καταγραφέας της αποστολής.
Με τα πλεούμενα αυτά καταφέρνουν μέσω των παραποτάμων του Μισισιπή να ξεφύγουν και να φτάσουν μετά από πολυήμερο ταξίδι σ ένα όρμο, μακριά όμως από την αρχική τους βάση.
Ο Θεόδωρος βγήκε στην ξηρά για να πάρει νερό από τους εκεί Ινδιάνους. Αυτοί επέστρεψαν αργότερα, αλλά χωρίς εκείνον. Στις ερωτήσεις για την τύχη του αρνήθηκαν να απαντήσουν και έφυγαν τρομαγμένοι. Οι σύντροφοί του για κάμποσες ημέρες προσπάθησαν να τον εντοπίσουν αλλά δεν τα κατάφεραν κι εγκατέλειψαν τον τόπο. Κάποιοι είπαν πως το φευγιό του ήταν μια πράξη ανυπακοής. Άλλοι πως προσεταιρίστηκε τους ντόπιους για να κρατήσει τον χρυσό για τον εαυτό του. Η αποστολή πάντως, αφού περιπλανήθηκε ανά την χώρα-έφτασε μέχρι και την Καλιφόρνια-επέστρεψε στην Ισπανία μετά από 10 χρόνια.
Δεν θα μαθαίναμε για την τύχη του Θεόδωρου αν μετά το 1540 ένας Ισπανός ιστορικός δεν βρισκόταν στην ίδια περιοχή. Τότε οι ιθαγενείς τον πληροφόρησαν ότι δυό Χριστιανοί από εκείνη την παλιά αποστολή είχαν μείνει μαζί τους, ώσπου για ένα άγνωστο λόγο τους σκότωσαν. Δεν μπορούσαν να τους πουν πότε ακριβώς δολοφονήθηκε ο Θεόδωρος ούτε πού ήταν θαμμένος. Τους έδειξαν όμως το στιλέτο που χρησιμοποιούσε
Οι Έλληνες της Αμερικής θεωρούν το Τεοντόρο Γριέγο ως τον πρώτο πατριώτη μας που πάτησε το πόδι του στην ήπειρο αυτή το μακρινό 1528. Τον τιμούν σαν ένα πρωτοπόρο που άνοιξε δρόμο και για τους υπόλοιπους-ακόμα κι αν πέρασαν δεκάδες χρόνια μέχρι τις μαζικές μεταναστεύσεις. Γι αυτό το 2005 έστησαν ένα άγαλμα του στην πόλη Κλιάργουώτερ των Ηνωμένων Πολιτειών.
Σκέφτομαι ότι, αυτός ο Θεόδωρος είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της πορείας όλων των μεταναστών. Ξεκινούν πάντα με την ελπίδα για κάτι καλύτερο που, ποτέ δεν γνωρίζουν αν και πώς θα πραγματοποιηθεί.
*Από τηλεοπτική συνέντευξη του Γιάννη Κατσίκη για το βιβλίο του ‘‘ο Γραικός Θαλασσοπόρος Χουάν ντε Φούκα’’.
Πηγή: sansimera.gr, Βικιπαίδεια
