Πρόσφατα, εκπονήθηκε στη χώρα µελέτη από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (EKKE) και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστηµών «∆ηµόκριτος» (ΕΚΕΦΕ «∆»), µε την υποστήριξη της Ειδικής Γραµµατείας Μακροπρόθεσµου Σχεδιασµού, µε θέµα «Τάσεις- Ευκαιρίες για την Ελλάδα- Ευαλωτότητες- Αβεβαιότητες- Σενάρια- Προτάσεις Πολιτικής- GenAI & Ελλάδα 2030».
Στην εν λόγω µελέτη παρουσιάζονται τα 4 σενάρια για τις πιθανές εναλλακτικές εικόνες του µέλλοντος της Παραγωγικής Τεχνητής Νοηµοσύνης (ΠΤΝ) στην Ελλάδα του 2030.
Τα συγκεκριµένα σενάρια έχουν ως εξής:
•Πρώτο σενάριο: Τεχνοκοινωνική επιτάχυνση.
Σε αυτό το σενάριο, ο τεχνολογικά προηγµένος κόσµος περιγράφεται ως ανθεκτικός και απελευθερωµένος από τεχνοφοβικές αγκυλώσεις, ενώ η αειφορία και η αξία του οικοσυστήµατος της ΠΤΝ βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο, µαζί µε ένα υγιές και εύρωστο φιλελεύθερο πολιτικό σύστηµα. Η ΠΤΝ υιοθετείται ευρέως και ενσωµατώνεται σε διάφορες πτυχές της καθηµερινής ζωής. Αντιπροσωπεύει την αισιοδοξία που περιβάλλει τις δυνατότητες της ΤΝ εν γένει να ενισχύσει την αποτελεσµατικότητα της διοίκησης, την παραγωγικότητα της οικονοµίας και την ευηµερία των πολιτών, µέσα σε ένα υπεύθυνο, ηθικό και προορατικό πλαίσιο όπου τεχνολογία και κοινωνία συνυπάρχουν λειτουργικά και συγχρονίζονται µε γρήγορους ρυθµούς.
Σύµφωνα µε το σενάριο της «τεχνοκοινωνικής επιτάχυνσης», η Ελλάδα το 2030 έχει ενισχύσει σηµαντικά τις επενδύσεις σε κέντρα δεδοµένων, προασπίζοντας την εθνική ψηφιακή κυριαρχία της, και καθιερώνεται ως περιφερειακό και παγκόσµιο hotspot τεχνολογικής καινοτοµίας, συσσωρεύοντας γεωπολιτική ισχύ και δηµιουργώντας εξαρτήσεις. Καθιερώνεται επίσης και ως υπερκόµβος παραγωγής, διάδοσης και ανταλλαγής γνώσης για την Ηθική της Τεχνητής Νοηµοσύνης- µε τη συµβολή επιστηµόνων µε υψηλή εξειδίκευση που εγκαταστάθηκαν στη χώρα από πανεπιστήµια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού (brain gain). Το συγκεκριµένο σενάριο διαθέτει τα περισσότερα οφέλη για την ελληνική κοινωνία µε την υιοθέτηση της ΠΤΝ.
•∆εύτερο σενάριο: Τεχνονάνος.
Πρόκειται για έναν κόσµο όπου κυριαρχεί η ανοιχτή οικονοµία και µια δέσµη καλοπροαίρετων πολιτικών προθέσεων, ωστόσο το οικοσύστηµα της ΠΤΝ χάνει τη βιωσιµότητα και τη δυναµική του και δεν αποτελεί προτεραιότητα. Αυτό το σενάριο απεικονίζει µια αρνητική κατάσταση στην οποία επιβάλλονται αυστηροί κανονισµοί στην ανάπτυξη της ΠΤΝ (µε ισχυρές διαφωνίες στους κόλπους της ΕΕ), που ενδεχοµένως να φτάσουν σε σηµείο να καταπνίξουν ή να περιορίσουν τη διαφαινόµενη πρόοδό της. Έτσι, εγείρονται ανησυχίες σχετικά µε την υπερβολική ρύθµιση και τις πιθανές επιπτώσεις της, αλλά και σχετικά µε την διογκωµένη γραφειοκρατία, ενώ µεταξύ άλλων επισηµαίνονται σηµαντικά εµπόδια στην τεχνολογική εξέλιξη και καινοτοµία.
•Τρίτο σενάριο: Τεχνοκοινωνική βραδυπορία.
Αυτό αντιπροσωπεύει ένα καχεκτικό ή υπανάπτυκτο οικοσύστηµα ΠΤΝ, µε υποχώρηση της προόδου των µοντέλων ΠΤΝ και µείωση της τεχνοκοινωνικής δυναµικής, σε έναν κλειστό, κατακερµατισµένο και τεχνοφοβικό κόσµο, παράλληλα µε µυωπικές στρατηγικές και µια µεγάλη ένδεια ηθικών και ρυθµιστικών πλαισίων, δηµοσίων πολιτικών και θεσµικών παρεµβάσεων. Εδώ, η ΠΤΝ αντιµετωπίζει την κοινωνική απόρριψη λόγω των αναδυόµενων χασµάτων και ανισοτήτων, της κακής χρήσης, της αναποτελεσµατικότητας και της δυσπιστίας που απορρέει από ανεπαρκείς κανονισµούς και σηµαντικές νοµικές και δεοντολογικές ελλείψεις
•Τέταρτο σενάριο: Τεχνογίγαντας.
Το σενάριο απεικονίζει έναν «γίγαντα µε γυάλινα πόδια» και αντιπροσωπεύει ένα οικοσύστηµα ΠΤΝ που αντανακλά την παγκόσµια τεχνολογική έκρηξη µέσα σε ένα κοινωνικοπολιτισµικό και πολιτικό περιβάλλον που αδυνατεί να µετατρέψει την ταχύτητα σε προσαρµογή, να ενσωµατώσει τις σύγχρονες τεχνοεξελίξεις και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες και ευκαιρίες που αυτές προσφέρουν. Αυτό το σενάριο δείχνει ένα µάλλον µη βιώσιµο µέλλον όπου η ΠΤΝ δεν οριοθετείται από κανόνες και εξελίσσεται συνεχώς και ανεξέλεγκτα, τροφοδοτώντας τον τεχνολαϊκισµό και δηµιουργώντας διάχυτη δυσπιστία και έντονες ανησυχίες σχετικά µε πιθανές παραβιάσεις και καταχρήσεις.
Συµπερασµατικά, µε βάση την έρευνα, µε την ανάπτυξη και εκπαίδευση ελληνικών συστηµάτων ΠΤΝ σε εγχώριες υποδοµές, η Ελλάδα θα είναι σε θέση να λειτουργεί ανεξάρτητα, χωρίς την ανάγκη για εξωτερικούς πόρους ή εξωτερικά συστήµατα, ενισχύοντας την εθνική τεχνολογική κυριαρχία της. Ως εκ τούτου, η επένδυση σε υποδοµές εκπαίδευσης (HPC), διαχείρισης και αποθήκευσης µεγάλων δεδοµένων (data spaces), καθώς και φιλοξενίας των εφαρµογών παραγωγικής ΤΝ (data centers), είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του τοµέα, αλλά και της ανεξαρτησίας της χώρας σε επίπεδο υποδοµών και ασφάλειας δεδοµένων.
Οφέλη έως και 180 δισ. στο ΑΕΠ σε βάθος 15ετίας
Εν τω µεταξύ, συµβολή στο ΑΕΠ της χώρας κατά περίπου 180 δισ. ευρώ σε µια περίοδο 15ετίας, εκτιµάται ότι µπορεί να έχει η εφαρµογή της Τεχνητής Νοηµοσύνης (ΤΝ), σύµφωνα µε µελέτη που εκπόνησε το 2019 η Accenture Greece από κοινού µε την Microsoft στην Ελλάδα και η οποία έχει επιδοθεί και στο Μέγαρο Μαξίµου.
Ήδη, σε παγκόσµιο επίπεδο οι µεγάλες επιχειρήσεις δίνουν σηµαντική βαρύτητα στην έρευνα και ανάπτυξη για εφαρµογές Παραγωγικής Τεχνητής Νοηµοσύνης (ΠΤΝ). Και υπολογίζεται ότι έως το 2030 η αγορά προϊόντων ΤΝ θα ανέρχεται σε 500 δισ. δολάρια. Στοιχείο, που ουσιαστικά υποδηλώνει δέσµευση για καινοτοµία και τεχνολογική ανάπτυξη σε έναν κλάδο που είναι ταχέως εξελισσόµενος και ουδείς επιθυµεί να παραµείνει ουραγός.
Όπως αναφέρουν ειδικοί στο συγκεκριµένο θέµα, η ΠΤΝ µπορεί να ενισχύσει την ανίχνευση και την πρόληψη της απάτης, αναλύοντας τεράστιες ποσότητες δεδοµένων συναλλαγών για τον εντοπισµό ύποπτων µοτίβων και πιθανών απειλών σε πραγµατικό χρόνο. Επιπλέον, µπορεί να βελτιστοποιήσει τις επενδυτικές στρατηγικές µε την επεξεργασία δεδοµένων της αγοράς, ειδήσεων και ιστορικών τάσεων για την παροχή πληροφοριών και προγνωστικών µοντέλων που βασίζονται σε δεδοµένα, βοηθώντας τα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα και τους επενδυτές να λαµβάνουν τεκµηριωµένες αποφάσεις. Στην εξυπηρέτηση πελατών, τα chatbots και οι εικονικοί βοηθοί µπορούν να παρέχουν εξατοµικευµένες οικονοµικές συµβουλές, να απαντούν σε ερωτήµατα και να βοηθούν στη διαχείριση λογαριασµών, βελτιώνοντας τη συνολική εµπειρία του πελάτη.
Οι υπηρεσίες χρηµατοοικονοµικών συµβουλών µε βάση την ΤΝ και ειδικότερα την ΠΤΝ, χρησιµοποιούν προηγµένους αλγορίθµους για την ανάλυση των οικονοµικών δεδοµένων και των ατοµικών στόχων των χρηστών. Αυτό τους επιτρέπει να παρέχουν εξαιρετικά εξατοµικευµένες συστάσεις και καθοδήγηση σχετικά µε τον προϋπολογισµό, την αποταµίευση, τις επενδύσεις και τη διαχείριση του χρέους. Ταυτόχρονα, τα εργαλεία φορολογικής διαχείρισης µε TN φέρνουν επανάσταση στον τρόπο µε τον οποίο γίνεται η διαχείριση της φορολογίας, αυτοµατοποιώντας κουραστικές εργασίες, βελτιστοποιώντας τον φορολογικό σχεδιασµό και ελαχιστοποιώντας τα λάθη. Επιπλέον, η ΤΝ διαδραµατίζει κρίσιµο ρόλο στην αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου, χρησιµοποιώντας την ανάλυση δεδοµένων για την εκτίµηση της πιστοληπτικής ικανότητας και την αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου για περιπτώσεις δανεισµού και επενδύσεων σε πραγµατικό χρόνο. Αυτό όχι µόνο ενισχύει την ακρίβεια των αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας, αλλά και µειώνει τα ποσοστά αθέτησης. Ενώ, η παρακολούθηση της κανονιστικής συµµόρφωσης µε τη βοήθεια της ΠΤΝ, απλοποιεί τις διαδικασίες συµµόρφωσης µε την αυτοµατοποίησή τους και εντοπίζει πιθανές παραβιάσεις και απάτες, εξασφαλίζοντας ένα ασφαλές χρηµατοπιστωτικό περιβάλλον.
