Ο απαραίτητος μύθος, ο αναγκαίος. Πασπάλισμα μαγείας σε μια επιφάνεια ρεαλισμού. Μια πόρτα, ελάχιστα ορατή, που οδηγεί στην άλλη πλευρά όσους είναι διατεθειμένοι να την αναζητήσουν, όσους ο μύθος είλκυσε κοντά του, τους περιέλαβε, τους παρέσυρε. Το πέρασμα διαχώρισε άπαξ και δια παντός το πριν από το μετά. Η επιρρεπής στον μύθο εποχή και η καταβύθιση στον άκρατο ρεαλισμό. Η διάσωση του ρεαλισμού μέσω του μύθου εν τέλει, η αναγκαία υποστήριξη στο βάρος του ρεαλισμού, τα θεμέλια γεμάτα μύθους κρυμμένους επιμελώς στα έγκατα της μνήμης, στις παρυφές της πόλης. Και απομείναμε στο σήμερα χωρίς χθες, θαρρείς.
Και έρχεται κάποιος που ρωτάει: τι έγινε τότε;
Εκείνη, η καθηγήτρια, ήθελε οι μαθητές της να γνωρίσουν το κέντρο της πόλης, να δουν πέρα από τη γειτονιά της κολάσεως στη δυτική πλευρά της πόλης. Εκείνες, αχώριστες φίλες, ντυμένες μόνιμα στα μαύρα, υποκύπτουν στη γοητεία του μύθου, αναζητούν και τελικά βρίσκουν την κοίτη του ποταμού Ερρινυού.
Τα υπόγεια ποτάμια της Αθήνας, τα ποτάμια που τόσο λείπουν από το αστικό τοπίο, μετατρέπονται σε έναν αστικό μύθο, τα υπόγεια ποτάμια πέρα από εκείνα που μπαζώθηκαν, θυσία στην οικοδόμηση, και που από καιρό σε καιρό παίρνουν την εκδίκησή τους, ή για την ακρίβεια -και για να είμαστε δίκαιοι με την ειρηνική φύση των ποταμών- διεκδικούν τα αρχικά τους όρια. Ένα ποτάμι που αναδύεται ξαφνικά και οδηγεί μέχρι τη θάλασσα, εικόνα ονειρική. Ένα ποτάμι που παρασέρνει μια σχεδία με το νεκρό κορμί μιας νεαρής κοπέλας μέχρι τη θάλασσα, εφιάλτης.
Η νεαρή ανθρωπολόγος ενδιαφέρεται να συγκεντρώσει μύθους των πόλεων, ιστορίες που κινούνται μεταξύ πραγματικού και φανταστικού, κατά τη μεταπολίτευση, τον τρόπο που δημιουργούνται, που αναπαράγονται και μεταδίδονται, που μεταβάλλονται. Ένας από αυτούς η ιστορία σχετικά με την εκταφή του Ερρινυού. Χρόνια μετά, πολλά έχουν αλλάξει στις ζωές των τεσσάρων μαρτύρων, η κάθε μαρτυρία, πέρα από τα σχετικά με την ιστορία, φανερώνει και κάτι από τη μετάβαση αυτή, από το πώς το χτες διαμορφώνει το σήμερα, πώς το ελάχιστο εμπόδιο εκτρέπει την πορεία των πραγμάτων.
Η ιστορία μιας πόλης και μιας δεκαετίας. Η αστική μυθολογία. Η παραβολή και ο μύθος. Η κρυψώνα του προσωπικού. Η διάθεση για πειραματισμό και αφαίρεση.
υ.γ Η αυτόνομη κυκλοφορία της νουβέλας Τέσσερις μαρτυρίες για την εκταφή του ποταμού Ερρινυού έρχεται να καλύψει την έλλειψη από την αγορά της συλλογής στην οποία αρχικά συμπεριλήφθηκε υπό τον τίτλο Μυθιστόρημα μιας πόλης (επιμέλεια Κατερίνα Φράγκου, εκδόσεις Οξύ/Ωμέγα), έκδοση την οποία έχω χάρη σε μια ξεχωριστή φίλη που γνωρίζει την αδυναμία μου στην Άντζελα Δημητρακάκη.
