«Τι να το κάνω όλο αυτό το χαρτί, ρε Κυριάκο;»
Δημήτρης Βλησίδης,
αντιδήμαρχος Χανίων, 1988
Το θέαμα στην είσοδο του Δημαρχείου μας ήταν πρωτόγνωρο, μικροί λόφοι από εφημερίδες και περιοδικά εμπόδιζαν την διέλευση των πεζών. Δικαιολογημένο το αγωνιώδες τηλεφώνημα του αείμνηστου Βλησίδη. Ο γνωστός μας Μήτσος, μου τηλεφώνησε μια Δευτέρα πρωί πριν 28 χρόνια…
«Τι να το κάνω όλο αυτό το χαρτί, ρε Κυριάκο;».
«Αν είχαμε πρόγραμμα ανακύκλωσης θα σου έλεγα. Τώρα ας το πάρουν οι σκουπιδιάρηδες. Να ξέρεις όμως, το ενδιαφέρον των Χανιωτών ήταν μεγάλο χθες» απάντησα.
Κάπως έτσι φυτεύτηκε ένας σπόρος για τη δημιουργία του προγράμματος ανακύκλωσης στην πόλη μας. Ακολούθησαν κι άλλοι.
Ας δούμε τα πράγματα από την αρχή…
Ανακύκλωση και κυνήγι θησαυρού
Την τετραετία 1986-1990 διοργάνωνα για λογαριασμό του Δήμου το Κυνήγι Θησαυρού για ενηλίκους με “εν λευκώ” εξουσιοδότηση του Δημάρχου Γ. Κατσανεβάκη. Βοήθεια από δομές του Δήμου δεν υπήρχε, επειδή οι σημερινοί οργανισμοί του δεν είχαν ιδρυθεί τότε.
Ας είναι καλά οι φίλοι κι οι εθελοντές που βοηθούσαν να γίνουν δημοφιλή τα παιχνίδια. Σ’ ένα παιχνίδι η οδηγία που πήραν οι ομάδες ήταν «Φέρετε εφημερίδες και περιοδικά στην είσοδο του Δημαρχείου. Για κάθε 10 κιλά παίρνετε 1 βαθμό».
Κυριακή πρωί γύρω στις 11, οι εθελοντές με τις ζυγαριές στο πεζοδρόμιο του Δημαρχείου έπαθαν σοκ. Οι ομάδες έφερναν χαρτί με κάθε μέσο, με αγροτικά αυτοκίνητα, με μηχανάκια… Με το δίκιο του ο αντιδήμαρχος εξεπλάγην την επόμενη το πρωί.
Συντήρησα το θέμα της ανακύκλωσης σε άρθρα μου στα “Χανιώτικα νέα”. Επιπλέον, η συγκέντρωση χαρτιού ήταν καθιερωμένη οδηγία στο Παιχνίδι Κυνήγι Θησαυρού που συνέχιζα να οργανώνω στη συνοικία του Αη Γιάννη.
Το Καρναβάλι των Χανίων
Ο 2ος σπόρος της ανακύκλωσης φυτεύτηκε το 1987, όταν οργανώσαμε το Καρναβάλι των Χανίων. Σειρά είχαν τα κουτιά γάλακτος που τότε ήταν τενεκεδένια. Η ΔΕΥΑΧ μας παραχώρησε ένα μικρό αυτοκίνητο το οποίο στάθμευσε στο χώρο της Δεξαμενής το πρωί της παρέλασης. Τα υπόλοιπα τα ανέλαβαν οι μαθητές μου της ΠΟΛΥΓΝΩΣΗΣ. Το κάλυψαν με 100δες τενεκεδένια κουτιά. Πού τα βρήκαμε; Τα παιδιά συγκέντρωναν τα κουτιά εβδομάδες, τα καθαρίζαμε και τα πλύναμε. Δεκάδες παιδιά ντυμένοι οδοκαθαριστές με σκούπες και φτυάρια πλαισίωσαν το άρμα μας. Στη στέγη του ο πιο ψηλός μαθητής μας ντυμένος Δήμαρχος ψάρευε λαυράκια μέσα από μια σπασμένη λεκάνη τουαλέτας. Οχι, δεν παρεξήγησε ο δήμαρχος Γ. Κατσανεβάκης. Αντίθετα, μας επαίνεσε επειδή κατάλαβε τα μηνύματα που δίναμε με το άρμα μας, το οποίο δεν στοίχισε ούτε μια δραχμή!
Η δημιουργία και το στέριωμα
Το πρόγραμμα της ανακύκλωσης χαρτιού ξεκίνησε το Σεπτέμβρη 1991 από τη διάδοχο Δημοτική Αρχή του Γ. Τζανακάκη με υπεύθυνο αντιδήμαρχο τον Χ. Σοφιανό. Οι μετρήσεις που είχαν από τον Κουρουπητό ήταν ανησυχητικές, αφού ένα μεγάλο μέρος των απορριμμάτων που κατέληγαν στη χαράδρα ήταν υλικά ανακυκλώσιμα, Κατάφερα ο πρώτος κίτρινος κάδος να εγκατασταθεί στο γκαράζ μου στην πλατεία Δεξαμενής.
Τότε φάνηκε ότι ο σπόρος των εργασιών για το περιβάλλον που κάναμε κάθε Μάρτιο στην ΠΟΛΥΓΝΩΣΗ είχε καρποφορήσει. Το Γραφείο Περιβάλλοντος του Δήμου αναγνώρισε τις προσπάθειες των μαθητών μας αφού ζύγιζε τις ποσότητες που συγκεντρώναμε. Ετσι τον Απρίλιο 1995 κατά τη διάρκεια μιας πετυχημένης δενδροφύτευσης -τα δένδρα είναι τεράστια σήμερα- κατά μήκος του Κλαδισού μας έδωσαν ένα Τιμητικό Έπαινο.
Την ίδια περίοδο έγινε εγκατάσταση κίτρινων κάδων στα γειτονικά Δημοτικά Σχολεία. Γνωρίζω ότι για λίγα χρόνια ο Δήμος αντάμειβε τις προσπάθειες των μαθητών των Σχολείων δίνοντας τους γραφική ύλη.
3ος σπόρος, το σκουπιδομνημείο
Τα ογκώδη αντικείμενα που ήταν εγκαταλελειμμένα στις αλάνες πίσω από τη Δεξαμένη ήταν ο στόχος μας μια Κυριακή του 1993. Τα συγκέντρωσαν οι μαθητές μου στο τέρμα της οδού Γιαμπουδάκη όπου ο φίλος γλύπτης Γιάννης Μαρκαντωνάκης τους έδωσε μορφή μνημείου. Για το έργο αυτό, οι μαθητές μας πήραν το 3ο Πανελλήνιο Βραβείο Περιβαλλοντικής δράσης.
4ος σπόρος Το πράσινο εγχειρίδιο
Λίγο αργότερα θεώρησα αναγκαία τη διάχυση του προγράμματος ανακύκλωσης έτσι ώστε μαθητές των Δημοτικών Σχολείων να εμπλακούν ενεργά στην υπόθεση του Περιβάλλοντος.
Ο 4ος σπόρος της ανακύκλωσης ήταν το πράσινο εγχειρίδιο μου “Είμαι ένας μικρός εφευρέτης” και παραδόθηκε στον Δήμο για έκδοση και δωρεάν διανομή σε μαθητές της Στ’ Δημοτικού. Το εγχειρίδιο συνδύαζε την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης, με ολοκληρωμένες εργασίες project και δημιουργικές ιδέες. Το εγχειρίδιο, δεν εκδόθηκε, αλλά έγιναν αρκετές χρήσεις του.
Συμπερασματικά
• Η πόλη μας έχει την πρωτοπορία στην ανακύκλωση. Οι Χανιώτες υιοθέτησαν πρόθυμα τα σχετικά προγράμματα.
• Η περιβαλλοντική συμπεριφορά στην πράξη χρειάζεται συνεχή ενθάρρυνση, ενίσχυση και επιβράβευση.
• Συντονισμός, στόχευση κι άλλες καινοτόμες πράσινες δράσεις απαιτούνται για να βλέπουμε αποτελέσματα που θα αυγατίζουν και το εισόδημα μας από τον τουρισμό.
Πτυχιούχος Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στην Δια Βίου Μάθηση, συγγραφέας ‘Μαθαίνω Εύκολα’, ‘Θυμάμαι Εύκολα’ Επικοινωνία: polygnosi@gmail.com, 2821040400,
facebook: polygnosi
