«Το αισθητικό και εικαστικό κομμάτι του σχεδίου νομίζω πως βοηθάει να γίνει η ιστορία πιο εύκολα προσβάσιμη σε κάποιον που δεν τον ελκύει ή τη βρίσκει βαρετή. Οπότε, ίσως είναι πιο απλό για κάποιον που δεν θέλει να αφιερώσει χρόνο στην ανάγνωση ενός ιστορικού βιβλίου, να διαβάσει ένα βιβλίο κόμικς». Αυτό επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ο δημιουργός κόμικς και μεταφραστής Θανάσης Πέτρου μιλώντας στο “Μολύβι – Μελάνι”.
Ένας δημιουργός που αγαπάει την ιστορία και την αναδεικνύει με την πένα του, καθώς ολοένα και περισσότερο η 9η τέχνη “παντρεύεται” με επιστημονικά έργα αλλά και κλασικά μυθιστορήματα ανοίγοντας νέους δρόμους στην επαφή των σημερινών νέων με αυτά τα πεδία.
Ποια είναι τα ιστορικά ενδιαφέροντα του Θανάση Πέτρου; Ξεχωρίζετε κάποια περίοδο – γεγονότα;
Αν και έχω κάνει τρία βιβλία με την Κατερίνα Σέρβη με θέμα τους Περσικούς πολέμους στην Αρχαία Ελλάδα, τα προσωπικά μου ενδιαφέροντα είναι στη σύγχρονη Ελλάδα. Ήδη έχω κάνει τρία βιβλία, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος, και στα οποία πραγματεύομαι ζητήματα της περιόδου από το 1916 μέχρι το 1924. Το κομμάτι της νεοελληνικής ιστορίας από τη Μικρασιατική Καταστροφή και μετά, μου φαίνεται εξαιρετικά σημαντικό για την, ουσιαστικά, γενικότερη διαμόρφωση της χώρας μέχρι σήμερα.
Είστε γνωστός μεταξύ άλλων για τη μεταφορά κορυφαίων έργων σε κόμικς. Βλέπετε μια στροφή και δίψα για επαφή με πιο κλασικά αγαπημένα έργα τα τελευταία χρόνια; Ή δεν υπάρχει τόσο καλό νέο υλικό;
Εδώ υπάρχουν δύο ζητήματα. Πρώτον, σε κάποιο λιγότερο γνωστό και αρκετά παλιό έργο είναι πιθανόν να μην υπάρχουν συγγραφικά δικαιώματα, οπότε δεν μπλέκεις με συνεννοήσεις, συμβόλαια κ.λπ. Δεύτερον, οι ίδιοι οι εκδότες είναι αυτοί που στρέφονται σε διασκευές κλασικών έργων, μια και θεωρούν ότι και η μεταφορά τους σε κόμικς είναι πιο εύκολο να κάνει εμπορική επιτυχία. Λογικότατη είναι και αυτή η στάση και η τάση εκ μέρους τους. Οι εκδότες δεν είναι ούτε φιλανθρωπικά σωματεία ούτε ιδεαλιστές που νοιάζονται μόνο για την διάδοση των γραμμάτων και των τεχνών, η οικονομική διάσταση τους απασχολεί σε μεγάλο βαθμό. Φαίνεται πως το κοινό όντως τα αποδέχεται πολύ θετικά. Απ’ την άλλη, αναμφίβολα υπάρχουν πάρα πολλά και πολύ καλά νεότερα μυθιστορήματα.
Γεννηθήκατε στη Θεσσαλονίκη, έναν προσφυγικό και ανέκαθεν πολυπολιτισμικό τόπο. Αποτελεί σημείο αναφοράς στα έργα σας;
Το 2022 κυκλοφόρησα το πιο προσωπικό μου βιβλίο που αναφερόταν αποκλειστικά και μόνο στη γειτονιά όπου μεγάλωσα στη Νεάπολη, της Θεσσαλονίκης. Γενικά, νομίζω πως ο τόπος όπου γεννήθηκα και έζησα για πολλά χρόνια, διαμόρφωσε την προσωπικότητα και τον ψυχισμό μου καταλυτικά. Επομένως, και ασυνείδητα κάποιες φορές, υπάρχει και υπονοείται στις δουλειές μου ακόμα και ως αίσθηση ή μέσα από μια έκφραση ή μια λέξη.
Συχνά έχουμε στο μυαλό μας μια πιο στείρα απόδοση της ιστορίας. Η 9η τέχνη από μόνη της την κάνει ελκυστική;
Το αισθητικό και εικαστικό κομμάτι του σχεδίου νομίζω πως βοηθάει να γίνει η ιστορία πιο εύκολα προσβάσιμη σε κάποιον που δεν τον ελκύει ή τη βρίσκει βαρετή. Οπότε, ίσως είναι πιο απλό για κάποιον που δεν θέλει να αφιερώσει χρόνο στην ανάγνωση ενός ιστορικού βιβλίου, να διαβάσει ένα βιβλίο κόμικς. Βέβαια, όποιο κόμικς ασχολείται με κάποιο ιστορικό θέμα δεν είναι είναι αυτομάτως και πάντα και ένα καλό κόμικς.
Έχετε γράψει και ένα βιβλίο σχετικά πρόσφατα βασισμένο σε μια αφήγηση για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Ανοίγεται ένα νέο πεδίο μέσω της προφορικής ιστορίας και προσωπικών αφηγήσεων;
Αναφέρεστε στο βιβλίο “Ξημέρωσε ο Θεός τη μέρα” που έχουμε κάνει με τον Τάσο Ζαφειριάδη (Εκδόσεις Πατάκη, 2021). Στο συγκεκριμένο έχω κάνει μόνο το σχέδιο, ενώ στο σενάριο που έχει κάνει ο Ζαφειριάδης αποτυπώνεται, σχεδόν αυτούσια, η προφορική αφήγηση των εμπειριών και των αναμνήσεων του παππού του από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Ο Τάσος, εκτός από την επιμέλεια και τη μετατροπή αυτής της αφήγησης σε μορφή σεναρίου, μέσα από τη μεγάλη έρευνα που έκανε, πρόσθεσε στο παράρτημα παρατηρήσεις και επεξηγηματικά κείμενα.
Αφιερώνετε φαντάζομαι πολύ χρόνο στην έρευνα. Είναι σημαντικό κι απαραίτητο για εσάς να βασίζονται εξ ολοκλήρου σε πραγματικά συμβάντα, να είναι ανήκουν δηλαδή καθαρά στο ιστορικό είδος;
Ναι, όντως η βιβλιογραφική έρευνα είναι χρονοβόρα και απαιτητική, αλλά δεν περιορίζομαι μόνο σ’ αυτήν. Συνήθως, εκτός από το κομμάτι της έρευνας σε βιβλία ιστορίας και τον ημερήσιο τύπο, διαβάζω και λογοτεχνικά έργα που σχετίζονται με την εποχή στην οποία τοποθετείται η αφήγησή μου, για να έχω μια επιπλέον αίσθηση της ατμόσφαιρας.
*Κεντρική φώτο: Ο δημιουργός κόμικς και μεταφραστής Θανάσης Πέτρου.
(φωτ.: Βαγγέλης Ζαβός).
