» Ο 97χρονος Στέλιος Ανεζάκης αναστοράται και μιλά στα “Χ.ν.”
Από τον αρχικό φόβο της εκτέλεσης, στην ανάκριση στις όχθες του Κερίτη, στην απομάκρυνση από τη γραμμή των μελλοθάνατων και στη χρησιμοποίησή του για το θάψιμο των 118 εκτελεσθέντων της 1ης Αυγούστου του 1941.
O 97χρονος σήμερα Στέλιος Ανεζάκης είναι από αυτούς που έζησαν και επέζησαν της εκτέλεσης των 118 πολιτών στις όχθες του Κερίτη.
Παρότι τα χρόνια έχουν περάσει και η μνήμη ασθενεί, ο 97χρονος μιλάει στα “Χ.Ν” για όλα όσα έζησε εκείνες τις τραγικές ημέρες. Θυμάται συγκέντρωση εκείνη την Παρασκευή 1η Αυγουστου του 1941 εκατοντάδων ανδρών από τα χωριά Αγιά, Αλικιανό, Βατόλακο, Κουφό, Μπαμπιόλο, Ψαθογιάννη, Σκινέ, Φουρνέ, Μεσκλά, Λάκκους, Καράνου, Ορθούνι, Ν. Ρούματα, Πρασέ, Σέμπρωνα από τους Γερμανούς στις όχθες του Κερίτη προκειμένου να εντοπίσουν αυτούς που πολέμησαν εναντίων τους.
« Στην μπροστινή μου σειρά ήταν ο Γιώργος Γιαννακάκης, πρώτος μου ξάδελφος. “Κουράγιο Γιώργη, κουράγιο” του έλεγα, προσπαθούσα να του δώσω θάρρος. Δεν τα κατάφερε γιατί τον εκτέλεσαν» μας αφηγείται. Ο κ. Ανεζάκης στάθηκε τυχερός και δεν ήταν σε αυτούς που εκτελέσθηκαν, αλλά σε αυτούς που χρησιμοποιήθηκαν για το θάψιμο των 118 δολοφονημένων. «Δεν μας άφησαν να τους θάψουμε σε λάκκους που είχαν ανοίξει οι βόμβες από τις μάχες αλλά μας έβαλαν να ανοίξουμε νέους λάκκους. Τους ξεχωρίζαμε από το σωρό που ήταν όλοι και τους βάζαμε 10-10 στους λάκκους και τους θάβαμε» σημειώνει.
Ο ίδιος έχει περιγράψει πολύ παραστατικά τα όσα έζησε στον συγχωριανό του Ιωσήφ Παπαγιαννάκη και στο σπουδαίο βιβλίο του για την ιστορία του χωριού του.
«…Μας οδήγησαν προς την είσοδο του Σκινέ όπου και μαζευτήκαμε μια ομάδα από 7 άτομα και είχαν διαταγή να μας εκτελέσουν επιτόπου. Ήδη δε είχαν προτείνει τα όπλα για να μας εκτελέσουν. Εκείνη τη στιγμή φτάνει αγγελιοφόρος Γερμανός με μοτοσυκλέτα που τον ακολουθούσε πίσω φορτηγό αυτοκίνητο και φώναξε στους Γερμανούς που ήταν έτοιμοι να μας εκτελέσουν «Μην πυροβολείται». Στη συνέχεια μας έβαλαν στο φορτηγό κα μας πήγαν στο στρατοδικείο Αλικιανού- Κερίτη (αναφέρεται στο…άτυπο στρατοδικείο που έστησαν οι Γερμανοί κοντά στη γέφυρα του Κερίτη). Εκεί περίτρομοι αντικρίσαμε το χώρο του στημένου στρατοδικείου υπό ισχυρή γερμανική φρούρηση και στο κέντρο τα τραπέζια με τους ανακρτικές και δικαστές… ».
Σημειώνεται ότι στις πρώτες εκτελέσεις (Αλικιανός, Κοντομαρί) οι ναζί δεν έκαναν στρατοδικείο κάτι που έκαναν στης συνέχεια θέλοντας έτσι να «νομιμοποιήσουν» τις πράξεις τους! Συνεχίζει ο κ. Στ. Ανεζάκης, «… ξεχώριζαν ολίγους και τους κάθιζαν εκτός διαδικασίας. Οι υπόλοιποι οδηγούμεθα στην πρώτη ανάκριση και μετά στη δεύτερη ανάκριση ερωτώμενοι τα ίδια πράγματα. Την τρίτη δε φορά , πηγαίναμε εις το αποφασιστικό. Εκεί στο τελευταίο τραπέζι οι καθήμενοι στρατοδίκες Γερμανοί ή σε έστελναν πίσω ή σε έστελναν σε εκτέλεση…Στην πρώτη ανάκριση ήμουν κατηγορούμενος ότι πολέμησα τους Γερμανούς Αλεξιπτωτιστές. Απάντησης μου: “Είχαμε ένα καταφύγιο στο σπίτι μας στο Σκινέ στο οποίο τρέξαμε και μπήκαμε μέσα. Ήμαστε 5 παιδιά χωρίς πατέρας και με τη μάνα μας. Εγώ τους προστάτευα. Μείναμε εκεί μέχρι το βράδυ που σταμάτησαν τα αεροπλάνα να βομβαρδίζουν και να πυροβολούν και το βράδυ πήγαμε νότια προς τον Ομαλό”.
Ερώτηση ανακριτή: “Καλά δεν είδες ποιοι πολέμησαν, ποιοι έχουν όπλα, ποίοι αλεξίπτωτα;”. Απάντηση μου: “Όχι, διότι όσοι πολέμησαν, αφού εσείς καταλάβατε την Κρήτη, φοβούνταν να λένε ο ένας στον άλλον ότι πολέμησαν ή ότι έχουν όπλα διότι θα τους σκοτώνατε”.
Αυτά επανέλαβα και στην 1η και στην 2η και στην 3η τελική ανάκριση είπα με θάρρος τα ίδια. Δεν μπερδεύτηκα και νομίζω ότι αυτό με γλύτωσε από την εκτέλεση…».
Ο κ. Ανεζάκης έζησε στη συνέχεια την καταστροφή του χωριού του (250 σπίτια λεηλατήθηκαν, πυρπολήθηκαν με βενζίνη και τινάχτηκαν έπειτα με δυναμίτη, τα γυναικόπαιδα στάλθηκαν στη Γεωργιούπολη, τον Κουρνά και τις Μαργαρίτες Ρεθύμνου), εντάχθηκε στην Εθνική αντίσταση και στην ομάδα του συγχωριανού του Λευτέρη Βολάνη, ενώ τιμήθηκε με παράσημο για τη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση.
