Συχνά φίλοι μου αγαπημένοι χρησιμοποιώ της καινούργιας πατρίδας μου, της Κρήτης, την ντοπιολαλιά. Σήμερα ας πάρουμε άρωμα από λίγες Μυτιληνιές εκφράσεις και γροικάτε είντα θα πω. Ο άθρωπος οπού ζωγράφισε κατά που έγραφε τότεσου η εφημερίδα, έπαε έμαθα εδά, πως τον ελέγανε Παναγιώτη Καμβυσέλλη και, μνήσθητί μου Κύριε, λαχαίνει να είναι ο άγνωστος πατέρας μου. Άγνωστος, για το λόγο ότι έφυγε απ’τη ζωή, όντε ήμουνα νήπιο οχτώ μηνών. Συμπαθάτε με για την έκρηξή μου την ψυχική ετούτη.
Σαν σε όνειρο!
Θυμάσαι; Εσύ ο πιο παλιός;
Περπάταγε η μέρα, ρόδιζε ο ουρανός, έπαιρνε θαρρείς φωτιά πέρα η Κατασορά και τα Λάψαρνα, ξυπνούσαν όλες οι νεράιδες και με το γκριζαρισμένο πέπλο τους τυλίγανε το χωριό ολάκερο, από το Πιρέλ και το Χαϊργιλί ίσαμε τον Ανιμόμλου και την Τσίθρα. Κι ως βάραιναν τα φτερά της κουρασμένης νεράιδας, πίσσα, σκοτάδι έπεφτε στα σοκάκια και τη μικρή πλατεία με τα πλατάνια τα θεόρατα.
Μια ανατριχίλα, ένας φόβος μαζί και μια λαχτάρα μας διαπερνούσε κι ανυπόμονοι απαντέχαμε τη γιαγιά, τη καλή γειτόνισσα ή τη μάνα μας, σα τέλειωνε τις δουλειές, να μας αρπάξει απ’τα μπρατσάκια και να βρεθούμε στο καριγλί με τους αναρτσήτες, ή στη ποδιά της, να τη κοιτάμε λιμασμένοι και να μετράμε τις σπίθες δίπλα, στη γωνιά με την πυρήνα ή τα μισαναμμένα κάρβουνα, και να αγωνιούμε, πότε θα ανοίξει αυτό το γλυκολάλητο στόμα.
Δως του κλώτσου να γυρίσει, παραμύθι ν’αρχινίσει.
Ας πούμε σαν κι απόψε. Κλείσε, ναι σε παρακαλώ, εσύ φίλε μου, για μια στιγμή κλείσε τα μάτια και με του νόστου τις φτέρουγες έλα μαζί μου.
Μια φορά κι ένα καιρό που λές, χρόνια πολλά πριν, ενενήντα ένα, σε ένα όμορφο χωριό, παράπλευρα στον Όρδυμνο με το Αψηλό Μοναστήρι του Αϊ Γιαννού στην κορφή, που το λέγανε Άντισσα, κάμποσα παλικάρια με οράματα και θέληση, μαζωχτήκανε το Νοέμβριο του 1928 και φτιάξανε ένα Προοδευτικό Σύλλογο που τον ονομάσανε ¨Ορφεύς¨.
Καλά περπάταγε, και είχανε πολλά κι ενδιαφέροντα στο νου για να σκαρώσουν. Ποτέ δε σταματούσανε τα ορεξάτα τούτα παιδιά.
Μέχρι που, πολύ φασαρία γίνηκε μια μέρα, και όλοι απορήσανε, γιατί αυτά τα σούρτα – φέρτα στην αγορά και το κοινοτικό κατάστημα, ήταν όξω απ’τις συνήθειές τους.
Σούσουρο μεγάλο και κουβέντες όμορφες και παστρικές ακουστήκανε.
—Η Σύλλουγούς μας, είπανε, θα παίξ θέατρου!
—Τίλουγια μαθές, λέγανε οι πιο πολλοί και τσιμπιόντουσαν.
—Μη χειρότερα! Τα ύστηρα του κόσμου. Άντρ’τσι γναίκεις ανακατουμέν! Φωνάζανε οι κουτσομπόλες κι οι ηθικολογούσες, μα κι εδώ ήρθε βάλσαμο η απάντηση.
—Όχ(ι). Μούναχα άντρ.
—Άαα· σαλαμέκ(ι).
Και για να είναι αληθινό το παραμύθι ου ψεύτς μι του μάρτυρα τ’
Να λοιπόν, αγαπητοί μου, τι έγραφε η εφημερίδα ¨Δημοκράτης¨ της Μυτιλήνης στο φύλλο 461 της Τρίτης 18 Φεβρουαρίου 1930. Σας μεταφέρω αποσπάσματα όπως ακριβώς ήταν γραμμένο με το πολύ ενδιαφέρον στυλ της εποχής.
ΑΝΤΙΣΣΑ 10-2-930. —éστερα από πολύμοχθον προσπάθειαν, οι νέοι του Προοδευτικού Συλλόγου μας ο ¨Ορφεύς¨ παρουσίασαν χθες εσπέρας Κυριακήν μίαν υπέροχον ερασιτεχνικήν θεατρικήν παράστασιν χειροκροτηθείσαν από ολόκληρον την κοινωνίαν μας, ήτις παρηκολούθησε το έργον, και από το πλήθος εκλεκτών μελών της γείτονος Κοινότητας Βατούσης που ετίμησαν την παράστασιν ταύτην. Η θεατρική εσπερίς κατενεμήθη στο εξής πρόγραμμα.
1. Δράμα τρίπρακτον « Η νυξ της ελεημοσύνης».
2. Κωμωδία μονόπρακτος « Το Σκάνδαλον του Δήμου Βουπρασίων».
3. Άσμα « Υπό το φως της σελήνης» συνοδεία μανδολίνου.
4. Κωμικόν παίγνιον, « Ο Βλάμης της Μανιός».
…Βεβαίως δεν έγκειται η πλήρης επιτυχία ενός οιουδήποτε έργου μόνον εις τα πρόσωπα της σκηνής δεδομένου ότι εκτός αυτών απαιτούνται και άλλα. ..
Η εμφάνισις του όλου της αίθουσας αποτελεί το ήμισυ της επιτυχίας, με τον συνδυασμόν αυτόν ο Σύλλογος έκαμεν αρίστην εντύπωσιν και οι παρακολουθήσαντες έφυγαν άνευ ελαχίστης παρατηρήσεως ή κρίσεως. Η θεατρική σκηνή ήτο πλουσία πολύ με τα ζωγραφικά τοπεία και χρωματισμούς του καλλιτέχνου κ. Παναγιώτου Καμβυσέλλη, η αίθουσα εφωταγωγήθη κάλλιστα.
… με τον πλούσιον μπουφέ των κ. κ. Αποστόλου Θύμου, Γαβρ. Μελούκα και Κωνσταντίνου Βερβέρη.
…Ποιών εισήγησιν του έργου ο κ. Αλεξάκης είπε, ίσως δεν θα χειροκροτηθώμεν, ως απόδοσις θεατρική, διότι πρώτην ήδη φοράν από της ιδρύσεως προ 15 μηνών του Συλλόγου μας ετολμήσαμεν εις τοιούτον βαρύ έργον, είμεθα όμως βέβαιοι, λέγει, ότι θα χειροκροτήσετε την προσπάθειάν μας.
Ημείς οι οποίοι υπήρξαμεν θεαταί του ωραίου και ευγενούς έργου εχειροκροτήσαμεν εξ ίσου με την προσπάθειαν και την επιτυχίαν, διότι όλη η έκβασις υπήρξεν υπέροχος. Και ευχόμεθα εκ του Συλλόγου αυτού να πηγάση κάθε ωραία, ευγενής και προοδευτική κίνησις διά την Κοινότητα της Αντίσσης. Ι.1
Βαθιές οι ρίζες μας!
Από παλιά, και τα χωριά της Λέσβου, πολιτιστικές κοιτίδες ήτανε.
1. Ήτανε λέει σα παραμύθι όταν μου έδωσε ο φίλος μου Αριστείδης Καλάργαλης ποιητής – λογοτέχνης τούτο το απόκομμα της εφημερίδας.
Τον ευχαριστώ ξανά. Δεν είμαι βέβαιος ποιος είναι ο αρθρογράφος Ι.
