Θέατρο… Υψηλή προγονική ανακάλυψη Πολιτισμού

Είκοσι και εφτά του Μάρτη… Παρασκευή. Παγκόσμια Μέρα Θεάτρου. Ο νους μου, εκ περιτροπής, ως… αγαθό και μικρό… κολεόπτερο, φτερουγίζει, πότε στην Υπέρμαχο Στρατηγό (απόψε ο Ακάθιστος Υμνος με τα έξοχα εγκώμια της Παναγίας συνολικά) και πότε στην υπόθεση του θεάτρου, ως μέγιστη λειτουργία πολιτισμού με αντοχή χιλιάδων χρόνων…
Ως… “μεγαλοφυές ψέμα” κατά τον Ιάκωβο Καμπανέλλη.
Για κείνον ο λόγος, σήμερα που γράφω. Αφού είναι ο πατέρας του νεοελληνικού θεάτρου, συγγραφέας θεατρικός, ποιητής, ακαδημαϊκός (από το ’99, νομίζω) αγωνιστής σκηνοθέτης, ένας εξαιρετικός δημιουργός, που πάντοτε θαύμαζα και για το ότι ακόμη κατέθεσε στο διηνεκές, μιαν έντιμην ελληνικότητα! Εκείνη τη ρεαλιστική πραγματικότητα του λαού μας, που πάλευε και παλεύει, με βάσανα κάθε λογής.
Σαν αύριο, αναχώρησε από τα εγκόσμια, αγκαλιασμένος τιμές, αναγνώριση, βραβεία, πρωτογένειες και κάμποσα ανθισμένα αγριολούλουδα του Μαρτίου…
Θέλω να τον θυμίσω αυτόν τον ωραίο άνθρωπο, που ξεκίνησε από τη Νάξο, φτωχό παιδί, μα πολύ φτωχό παιδί, και μορφώθηκε πηγαίνοντας σε σχολείο νυχτερινό, αφού την ημέρα εργαζόταν και δανειζόταν βιβλία, αφού δεν είχε δικά του. Ετσι, από μνήμης θέλω να δείξω σε όλους τα αισθήματά μου, τον σεβασμό μου για έναν σημαντικότατο δημιουργό, αυτοδίδαχτο, θερμό, ευαίσθητο, άκρως αφοσιωμένο στα οράματα και τις κλίσεις του.
Αξιώθηκε, λοιπόν, να δει τα έργα του ανεβασμένα στο εξωτερικό: Γερμανία, Ισπανία, Μόσχα, Οσλο και αλλού και χαρακτηρίσθηκε με λόγια σεβασμού και αγάπης «κολώνα του ελληνικού θεάτρου» από μεγάλους δημιουργούς όπως ο Ζυλ Ντασέν.
Το μεταπολεμικό θέατρο απόκτησε «βάση και κύρος, με τον Ιάκωβο…» λέει ο Γιώργος Μιχαηλίδης και «η μεταπολεμική δραματουργία πήγε μπροστά, μετά τον Καμπανέλλη» υποστηρίζει ο Λιβαθινός.
Πολυγραφότατος, για το θέατρο και τον κινηματογράφο… Λυρισμός, αλήθειες, ανθρωπιά και βαθύτατη γνώση του ψυχισμού των Ελλήνων, ανήγαγε τις παραστάσεις σε “πάλλον ύδωρ” και αρχή πνευματικών αναζητήσεων…
Τι να πρωτοπούμε. Ο,τι θυμούμαι, πρόχειρα.
“Το παραμύθι χωρίς όνομα”, “Η αυλή των θαυμάτων”, “Ο δρόμος περνά από μέσα”, “Το μεγάλο μας τσίρκο”, αλλά και σενάρια για ταινίες, “Στέλλα”, “Δράκος”, που έμειναν αξέχαστα και αρκεί μόνο αυτά τα δύο ν’ αναφέρω, αφού δεν πρέπει να υπάρχει Ελληνας που δεν τα έχει δει…
Η σχέση του με Κακογιάννη, Μελίνα, Μίκη, Καζάκο, Τζένη Καρέζη, αλλά και τόσους άλλους προικισμένους, άφηνε θαύματα… “Μαουτχάουζεν” έδωσε στον Μίκη τα συγκλονιστικά του αφηγήματα από τα κολαστήρια που έζησε στη Γερμανία, κρατούμενος για τέσσερα χρόνια τη μελανή κατοχική εποχή…
Σ’ αυτό το έργο, φιλοξενήθηκε ένα έξοχο “σιρχασιρέιμ” που παραχώρησε στον χρόνο το μέτρο, της Αγάπης, του Ερωτα, όταν ανάγεται στα ύπατα πεδία της ωραιότητάς του…
“Τι ωραία που ειν’ η αγάπη μου”… υποστηριγμένο μοναδικά απ’ τη Φαραντούρη. Η “Μαγιοπούλα” ακόμη, “Μην πιεις νερό και με ξεχάσεις” και βέβαια “Στρώσε το στρώμα σου για δυο” μεμονωμένα.
Ο Μίκης, έκανε… χατίρια σε μια δεκάδα τουλάχιστον ποιητών – στιχουργών, μεγάλων και αγαπημένων, κι ένα τραγούδι μέγιστο για τον καθένα περιελάμβανε στις “πολιτείες” του και αλλού, ώστε να έχουμε μια “προσιτή ένδειξη” στην καρδιά και τη μνήμη μας μέσα από τη μαγεία της μελωδίας του. Ενός ήχου, επικού, αλλά και λυρικού, Αλλη φορά, θα κάνω αναφορές γι’ αυτό. Ο Καμπανέλλης, πάντοτε πρώτος – πρώτος στην επιλογή του!
Τιμητικά, και με αγάπη. Οπως το πανελλήνιο ολόκληρο, και όχι μόνο.
Τιμητικά και με αγάπη. Το δικαιούται!! Εκόμισε, κι “επροσκόμισε” στην πατρίδα, και στην Τέχνη.
Τα “τίμια δώρα” της συνείδησης και της ψυχής του. Τον ευχαριστούμε.