Άνθρωποι του θεάτρου μιλάνε για την απουσία αυτής της τέχνης στην εποχή του κορωνοϊού
Το θέατρο έχει «θεραπευτικές ιδιότητες», είναι «αγωγή ψυχής», «μορφή επικοινωνίας». Αυτό τονίζουν στις “διαδρομές” άνθρωποι του θεάτρου οι οποίοι μιλάνε για το θέατρο και τη σημαντική προσφορά του, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου.
Παράλληλα, αναφέρονται στην απουσία αυτής της τέχνης στην εποχή του κορωνοϊού, η οποία, όπως λένε, περιέχει αυτή τη ζωντανή σχέση μεταξύ κοινού και ηθοποιού, που είναι και η ουσία του θεάτρου και δεν μπορεί να συντελεστεί μέσα από τις διαδικτυακές μεταδόσεις.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΡΤΣΑΛΑΚΗΣ: «Αγωγή ψυχής το θέατρο»
«Το θέατρο είναι πραγματικά ψυχαγωγία, είναι αγωγή της ψυχής και είναι βαθιά πολιτισμός. Το θέατρο είναι το βασικότερο συστατικό του πολιτισμού, κατά τη γνώμη μου. Και για αυτό το λόγο, αυτή την στιγμή, υφίσταται μια τραγωδία» λέει ο ηθοποιός Γιώργος Παρτσαλάκης.
Ο δημοφιλής ηθοποιός ο οποίος διατηρεί ιδιαίτερη αγάπη για τα Χανιά καθώς κατάγεται από τα Καλουδιανά Κισσάμου, αυτές τις μέρες βρίσκεται για γυρίσματα στην Κύπρο όπου συμμετέχει σε τηλεοπτική σειρά και όπως μας λέει του λείπει πολύ το θεατρικό σανίδι.
Τον ρωτάμε για την προσφορά του θεάτρου και μας απαντά: «Εάν δεκτούμε ότι υπάρχει πολιτισμός σε αυτόν τον πλανήτη, ένα βασικό στοιχείο που τον παρέχει είναι το Θέατρο. Γιατί είναι καθαρά μια τέχνη επικοινωνίας, μια τέχνη που βοηθάει στο να σκεφτούμε, στο να κινηθούν ψυχικά πράγματα μέσα μας, αισθήματα, καταστάσεις, να συνειδητοποιήσουμε τη διάνοια που έχει ο λόγος σε ένα θεατρικό έργο. Το θέατρο είναι πραγματικά ψυχαγωγία, είναι αγωγή της ψυχής και είναι βαθιά πολιτισμός. Το θέατρο είναι το βασικότερο συστατικό του πολιτισμού, κατά τη γνώμη μου. Και για αυτό το λόγο, αυτή την στιγμή, υφίσταται μια τραγωδία. Γιατί πραγματικά, αυτό συμβαίνει. Βεβαίως και όλος ο πλανήτης κι όλος ο κόσμος έχει πρόβλημα, όλα τα επαγγέλματα. Ωστόσο, πιστεύω ότι ένας λαός με πολιτισμό μπορεί να αντιμετωπίσει κάποια πράγματα, ένας λαός που δεν έχει πολιτισμό δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τίποτα.
Επομένως είναι πάρα πολύ σημαντικό το γεγονός ότι δυστυχώς το θέατρο βρίσκεται αυτή την στιγμή σε ακινησία. Και υπάρχει και το πρακτικό μέρος ότι ένα μεγάλο μέρος των ηθοποιών ζούμε από αυτή την εργασία και αυτή τη στιγμή υπάρχει τεράστιο πρόβλημα επιβίωσης».
Στην ερώτηση για το εάν του λείπει το θέατρο, ο ίδιος μας λέει: «είμαι 70 ετών και επί 50 χρόνια είμαι πάνω στη σκηνή. Είναι ανέφικτο να μη μου λείπει, γιατί έχω κάνει χιλιάδες χιλιόμετρα πάνω στο θεατρικό σανίδι κι έχω περάσει ευτυχισμένες στιγμές. Πιστεύω απόλυτα ότι το θέατρο φτιάχνει τον ηθοποιό γιατί διαθέτει χρόνο. Η τηλεόραση δεν έχει χρόνο για να σε οικοδομήσει ως ηθοποιό. Το Θέατρο είναι η εργασία του ηθοποιού που καταθέτει τα πάντα για να στήσει κάτι, για να φτιάξει κάτι και για να ολοκληρωθεί κάτι.
Κατά συνέπεια, το Θέατρο είναι η βασική μου εργασία και αυτή τη στιγμή μου λείπει απολύτως».
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΕΡΑΚΗΣ: «Το θέατρο έχει θεραπευτικές ιδιότητες»
«Παραφράζοντας ένα στίχο της φίλης μου, Λίνας Νικολακοπούλου, που λέει: η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα, εγώ λέω: η θεραπεία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα. Και το θέατρο έχει θεραπευτικές ιδιότητες», σημειώνει ο ηθοποιός, Μιχάλης Αεράκης και συνεχίζει:
«Ο ηθοποιός δίνει το ερέθισμα για να γαληνέψει και να ταξιδέψει η ψυχή του ανθρώπου, να γίνει καλύτερος άνθρωπος. Όταν λοιπόν απουσιάζει αυτή η σχέση κοινού – σκηνής, τότε η ζωή μας γίνεται ανάπηρη. Κάτι μας λείπει. Και ο κορωνοϊός, τώρα και ένα χρόνο ακριβώς, μας έχει κλείσει τα θέατρα και δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε ζωντανά με τον κόσμο. Αισθανόμαστε εμείς οι καλλιτέχνες σαν να έχουμε υποστεί έναν ακρωτηριασμό πρώτου μεγέθους. Ηταν πέρυσι τέτοια εποχή που ενώ παίζαμε στην Αθήνα τον “Αρχιμάστορα Σόλνες” με τον Βαλτινό, τη Λέχου και άλλους εκλεκτούς συναδέλφους, μας είπαν ότι από αύριο σταματάτε να παίζετε μέχρι νεωτέρας. Αυτή η νεωτέρας που είπαν, κρατάει έναν χρόνο. Αυτό μας έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα. Εξω και πέρα από αυτό που είπα, ότι εμείς πιστεύουμε ότι είμαστε θεραπευτές και των εαυτών μας και του κοινού που έρχεται για να υπάρχει αυτή η μυσταγωγία μεταξύ μας, δεν παύει να είναι και ένα βιοποριστικό επάγγελμα. Από εκεί ζούμε. Από εκεί συντηρούμε τις οικογένειές μας και τις προσωπικές μας ανάγκες. Αρα, λοιπόν, το μέγεθος της καταστροφής είναι τεράστιο και λυπάμαι πάρα πολύ που γενικά σε αυτά τα μέτρα, που έρχονται – παρέρχονται, αναφέρονται σχεδόν σε όλα τα επαγγέλματα πότε ανοίγουν και δεν γίνεται καμία νύξη πότε ανοίγουν τα θέατρα και κάτω από ποιους όρους και κανόνες. Δεν μιλάω για τηλεοπτικές σειρές. Αυτή είναι μια άλλου είδους επικοινωνία που έχουμε με τον κόσμο».
Ο κ. Αεράκης συμπληρώνει ότι από το θέατρο στον ίδιο λείπει όλο αυτό το διάστημα «η επικοινωνία μέσα από αυτή την εκπληκτική σχέση που αναπτύσσει ο ηθοποιός με το κοινό. Αυτό μου λείπει και βεβαίως μου λείπει η προσωπική μου θεραπεία. Το θέατρο είναι η ψυχοθεραπεία μου, είναι ο θεραπευτής μου, είναι ο γιατρός μου, είναι πολλά πράγματα. Και είμαι σίγουρος ότι το ίδιο ακριβώς εισπράττει και ένας θεατής που έρχεται να παρακολουθήσει μια θεατρική παράσταση».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΚΟΥΡΑΚΗΣ: «Μορφή επικοινωνίας μέσω της Τέχνης»
«Το Θέατρο είναι μια μορφή επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων μέσω της Τέχνης» επισημαίνει ο χανιώτικης καταγωγής ηθοποιός Γιάννης Κουκουράκης, προσθέτοντας ότι: «μέσω του Θεάτρου επικοινωνούνται πολλά μηνύματα. Όμως πέραν από την επικοινωνία η σημασία του θεάτρου είναι και ψυχαγωγική. Από τα αρχαία χρόνια άλλωστε είναι μία μορφή επικοινωνίας, μια μορφή ουσιαστικής διασκέδασης, μια μορφή εκπαίδευσης, παιδείας. Οπότε στην ερώτηση για το ποια είναι η σημασία του Θεάτρου η απάντηση μου είναι: τεράστια».
«Σήμερα συμμετέχω σε τηλεοπτική σειρά, όμως το θέατρο είναι η εργασία μου και μου λείπει. Μου λείπει η ελευθερία του να μπορώ να δω δυο παραστάσεις, του να μπορώ να εκφραστώ μέσα από ένα έργο, η ελευθερία να επικοινωνήσω, να αλληλεπιδράσω… Μου λείπει η αδρεναλίνη του Θεάτρου, διότι η θεατρική σκηνή έχει αδρεναλίνη και η ευεξία που με γεμίζει μετά το τέλος μιας παράστασης» επισημαίνει.
Ο Χανιώτης ηθοποιός σήμερα ζει και εργάζεται στην Αθήνα όπου πρωταγωνιστεί στην τηλεοπτική σειρά του Αντένα “Άγριες μέλισσες”. Ωστόσο, κλείνοντας την κουβέντα μας, δεν παραλείπει να κάνει ιδιαίτερη αναφορά στα Χανιά, εκφράζοντας την μεγάλη αγάπη του για τον τόπο και την ελπίδα σύντομα να επισκεφθεί τη γενέτειρα που τόσο του λείπει καθώς εδώ ζουν και οι γονείς του. «Ανυπομονώ πώς και πώς να ’ρθω το Πάσχα» μας λέει χαρακτηριστικά.
ΣΤΕΛΛΙΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ: «Σχέση αλληλεπίδρασης ηθοποιών – κοινού»
«Η προσφορά του θεάτρου στον πολιτισμό είναι -θέλω να πιστεύω- αδιαμφισβήτητη», σημειώνει η ηθοποιός, Στελλίνα Ιωαννίδου και συνεχίζει:
«Το θέατρο είναι όμως και σημείο επαφής, είναι η σχέση αλληλεπίδρασης που δημιουργείται ανάμεσα στους ηθοποιούς και το κοινό η οποία είναι άμεση και ουσιαστική καθότι η θεατρική πράξη είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Κατά τη διάρκεια της παράστασης ζωντανεύουν όνειρα και φόβοι, δημιουργούνται συναισθήματα, αναβιώνονται πάθη. Οι ηθοποιοί λειτουργούν σαν φορείς και πομποί νοημάτων και συναισθημάτων, που οι θεατές καλούνται να εντοπίσουν κ να αντιμετωπίσουν μέσα από το πρίσμα των ηρώων. Οι θεατές λοιπόν προβληματίζονται, ψυχαγωγούνται, εκπαιδεύονται αλλά και διαπαιδαγωγούνται, ευαισθητοποιούνται, κοινωνικοποιούνται, τους ανοίγονται νέοι αισθητικοί ορίζοντες, αποκτούν ενσυναίσθηση και μεγαλύτερη κριτική ικανότητα. Η μεγάλη λοιπόν προσφορά του θεάτρου στον άνθρωπο-θεατή είναι ότι τον κάνει καλύτερο και πιο ευτυχισμένο άνθρωπο αυξάνοντας τη συναισθηματική του νοημοσύνη. Στον δε άνθρωπο-ηθοποιό, ότι τον καλεί συνεχώς να σκάψει όλο και πιο βαθιά στην ψυχή του».
Στην Στελλίνα Ιωαννίδου λείπει «το ίδιο το θέατρο! Το θέατρο σαν χώρος συνύπαρξης και ανταλλαγής ιδεών, το σανίδι πάνω στο οποίο μετουσιώνονται οι ιδέες αυτές σε θεατρική πράξη, τα φώτα, η μουσική, τα κοστούμια, το καμαρίνι, οι εξαντλητικές πρόβες, η λαχτάρα κ αγωνία της πρεμιέρας, το κουδούνι και οι ψίθυροι πριν την παράσταση, το χαμόγελο των ανθρώπων του θεάτρου… Κυρίως όμως μου λείπει το κοινό, δίχως το οποίο δε νοείται θέατρο (αλλά αθέατο)! Μου λείπει και το να είμαι εγώ θεατής, να βλέπω τους ηθοποιούς να γίνονται διάφανοι, να σκίζουν τη σάρκα τους και να καταθέτουν δίχως φόβο και ναρκισσισμό την ψυχή τους».
ΜΑΡΙΝΑ ΠΑΝΗΓΥΡΑΚΗ: «Το θέατρο είναι μια ζωντανή εμπειρία»
«Η προσφορά του θεάτρου σίγουρα είναι μεγάλη. Ξεκινάει τη διαδρομή του απ’ τα πανάρχαια χρόνια και φτάνει μέχρι σήμερα, εν έτει 2021. Δεν είναι ίσως τυχαίο που τα πρώτα μεγάλα θέατρα της αρχαιότητας λειτουργούσαν ως θεραπευτήρια όπως π.χ. η Επίδαυρος που ήταν αφιερωμένη στον Ασκληπιό», αναφέρει η ηθοποιός, Μαρίνα Πανηγυράκη και συνεχίζει:
«Φυσικά έχουν περάσει χρόνια από τότε και το θέατρο αλλάζει και έχει πάρει διάφορες μορφές ανά τους αιώνες ανάλογα με τις εκάστοτε κοινωνίες και εποχές που απευθύνεται. Συνεχίζει όμως να μας αφορά και να είναι αναγκαίο μέχρι σήμερα, καθώς εξακολουθεί η θεατρική πράξη να να είναι μια εμπειρία, ζωντανή ανεπανάληπτη και αναντικατάστατη. Παρότι λοιπόν, έχουμε πια άπειρες επιλογές θεαμάτων και με ένα κουμπί μπορούμε να δούμε ότι θέλουμε χωρίς να μετακινηθούμε από τον καναπέ του σπιτιού μας και είμαστε τυχεροί σε αυτό. Παρότι υπάρχει αυτή η δυνατότητα, το θέατρο είναι όμως μια ζωντανή εμπειρία, ένας ζωντανός οργανισμός που πάλλεται κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο και τελικά μια ζωντανή σχέση, μεταξύ ηθοποιού-κοινού που ανατροφοδοτείται καθημερινά στο παρόν. Και ως κάθε ζωντανή σχέση μας δημιουργεί συναισθήματα και στις δυο πλευρές. Για αυτό και τη δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε η απουσία του θεάτρου μας πονάει και είναι αισθητή».
Η ίδια σημειώνει ότι «το καλό είναι ότι ακόμα και σε αυτή τη περίοδο κρίσης ο κόσμος του θεάτρου φαίνεται να αναδιοργανώνεται και να αντιμετωπίζει με σοβαρότητα και διάθεση για καθαρισμό σαθρών σημείων του παρελθόντος. Ώστε στο μέλλον, η προσφορά του θεάτρου να είναι όσο δυναμική ήταν, αλλά και ακόμα περισσότερο».
Ακόμα αναφέρει ότι «αυτό που λείπει περισσότερο αυτή την περίοδο είναι το ίδιο το θέατρο με την ζωντανή μορφή όπως όλοι το γνωρίζουμε και το αγαπάμε.
Γιατί όσες μορφές κι αν έχει πάρει το θέατρο όπως είπαμε ανά τα χρόνια δεν είχε ποτέ αυτή τη μορφή θεάτρου βιντεοσκοπημένου ή του live streaming ή ό,τι άλλο που παρουσιάζεται όχι με άμεση αλληλεπίδραση, ζωντανά αλλά πίσω από ένα “τοίχο”. Δεν είχε ποτέ μέχρι τώρα διακυβευθεί η απουσία ζωντανής παρουσίας, ζωντανού θεάματος, ζωντανού κοινού. Και ενώ είναι ωραίο που δοκιμάζονται πράγματα, εμένα μου λείπει αυτή η ζωντανή σχέση μεταξύ κοινού και ηθοποιού, που είναι και η ουσία του θεάτρου και η ειδοποιός διαφορά σε σχέση με τις άλλες οπτικές τέχνες. Επίσης μου λείπει και η διαδικασία της πρόβας. Γιατί για όλους εμάς που εργαζόμαστε στο θέατρο, πέραν του ότι είναι η δουλειά μας, το έχουμε επιλέξει και γιατί ικανοποιεί και μια βαθύτερη πνευματική μας ανάγκη για έκφραση που αυτή τη στιγμή περιορίζεται, με το να είναι το θέατρο και οι τέχνες γενικότερα στον πάγο. Φυσικά «η ζωή πάντα τον βρίσκει τον τρόπο» όπως γράφει κι ο Γ. Καλαβριανός στο έργο του “Γιοι και Κόρες”. Τον τρόπο και τον δρόμο για να μένουμε δημιουργικοί και να προχωράμε μπροστά παρά τις αντιξοότητες και τους ανέμους των καιρών».
