Όπως είναι γνωστό, κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας (1211-1669) στην Κρήτη άνθισαν η λογοτεχνία, οι Τέχνες και ο πολιτισμός γενικότερα στο πλαίσιο του Βενετοκρητικού πολιτισμικού συγκρητισμού. Η «Κρητική Αναγέννηση», όπως ονομάστηκε, αφορούσε όλες τις πολιτισμικές εκφάνσεις, μεταξύ αυτών και την αγιογραφία. Ειδικά μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης (1453) η βυζαντινή αγιογραφία άκμασε στο νησί. Σημαντικά κέντρα αγιογραφίας ήταν ο Χάνδακας και τα Χανιά, με αποτέλεσμα τη δημιουργία της Κρητικής Σχολής αγιογραφίας (15ος – 17ος αιώνας), η οποία συνδύαζε τη βυζαντινή τεχνοτροπία με την ευρωπαϊκή υστερογοτθική καλλιτεχνική παράδοση. Σπουδαίοι εκπρόσωποι αυτής της Σχολής κατά τον 16ο αιώνα ήταν ο Άγγελος Ακοτάντος, ο Θεοφάνης ο Κρής, ο Μιχαήλ Δαμασκηνός και ο Γεώργιος Κλώντζας, ενώ κατά τον 17ο αιώνα ξεχώρισαν ο Εμμανουήλ Τζάνες και ο Θεόδωρος Πουλάκης.
Ο Χανιώτης αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης (1620/1622 – 1692) μαθήτευσε στη Βενετία και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα. Η τεχνοτροπία του έχει έντονες φλαμανδικές επιρροές, διατηρώντας όμως το αυστηρό βυζαντινό στερεότυπο. Ο Πουλάκης χρησιμοποιεί την τεχνική της αυγοτέμπερας, δηλαδή τον κρόκο αυγού ως συνδετικό των χρωμάτων που είναι σε μορφή σκόνης, ζωγραφίζοντας φορητές εικόνες. Η φυσιοκρατική και ρεαλιστική απεικόνιση των μορφών, καθώς και τα ζωηρά χρώματα συνυπάρχουν με την αναγεννησιακή γεωμετρική προοπτική (τρισδιάστατη απεικόνιση) του περιβάλλοντος χώρου. Ταυτόχρονα, όμως, διατηρείται η βυζαντινή πνευματικότητα με την αυστηρότητα των μορφών. Ο Θεόδωρος Πουλάκης με το έργο του συνέβαλε στη δημιουργία της Επτανησιακής Σχολής Αγιογραφίας.
Αξιόλογα έργα του, τα οποία βρίσκονται σε διάφορα μουσεία ανά την Ελλάδα, είναι: «Η γέννηση του Χριστού», «Ο Άγιος Νικόλαος και σκηνές του βίου του», «Άγιος Σπυρίδωνας και σκηνές του βίου του», «Ιωάννης ο Βαπτιστής», «Αρχάγγελος Μιχαήλ», «Ανάληψη του Προφήτη Ηλία και σκηνές του βίου του», «Η Θεοτόκος ‘Ρίζα του Ιεσσαί’», «Θεοτόκος Βρεφοκρατούσα», «Η Σταύρωση του Ιησού», «Η Ανάληψη του Ιησού», «Η κιβωτός του Νώε», «Ο θάνατος του Μωυσή», «Ο βυθισμός του Ιωσήφ εν λάκκω και η προς τους Ισμαηλίτας απόδοσις», κ.ά.
Πηγές
1. Αλμπάνη Τ., «Τέχνες Ι: Ελληνικές Εικαστικές Τέχνες, Επισκόπηση Ελληνικής Αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας, Τόμος Β, Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη», Πάτρα 1999.
2. http://peritexnisologos.blogspot.com/2015/04/16201622-1692.html, 17/3/2020.
