“Η θητεία στη ζωή όπως απεικονίζεται στο μουσικό υφος μιάς δραματικής μονοπρακτης παράστασης, μέσα στην καθημερινότητα των παραμέτρων της πολιτικής και πολιτιστικής έκφρασης, που εστιάζεται στις μεγαλουπόλεις. Για τον άνθρωπο μέσα στις ιδεολογίες”.
Αυτά είναι τα λόγια του Γιάννη Μαρκόπουλου για τον δίσκο του με τίτλο “Θητεία” που κυκλοφόρησε το 1975.
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες, που με τις πρωτοποριακές συνθέσεις του άνοιξε μουσικούς δρόμους σε προηγούμενες δεκαετίες έφυγε από τη ζωή πριν από λίγες ημέρες σε ηλικία 84 ετών.
Ο δίσκος “Θητεία” αποτελεί έναν από τους καλύτερους δίσκους στην ιστορία της ελληνικής μουσικής, ο οποίος δημιουργήθηκε σε μια εποχή που η κατάσταση ήταν εξαιρετικά τεταμένη στη χώρα μας. Οι ηχογραφήσεις ξεκίνησαν το Νοέμβριο του 1973, λίγες ημέρες πριν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Λογικό ήταν λοιπόν να καθυστερήσει η εμφάνιση του έργου στα δισκοπωλεία, καθώς κυκλοφόρησε το Μάρτιο του 1974.
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος σ’ αυτό το δίσκο μας παρουσιάζει για πρώτη φορά δύο πολύ σημαντικούς τραγουδιστές, τον Κρητικό λυράρη Χαράλαμπο Γαργανουράκη και την Τάνια Τσανακλίδου που κάνουν το ντεμπούτο τους στο χώρο της δισκογραφίας. Μαζί τους και ο εξαιρετικός Λάκης Χαλκιάς. Σημειωτέον ότι η “Θητεία” είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά ένα χρόνο νωρίτερα με τον Νίκο Ξυλούρη, ο οποίος είχε παρουσιάσει τα τραγούδια “ζωντανά” στη μπουάτ “Λήδρα” στην Πλάκα…
Το εισαγωγικό κομμάτι του δίσκου έμελλε να μείνει ως ένα από τα πιο μεγάλα τραγούδια στη μουσική μας ιστορία: “Τα λόγια και τα χρόνια” ερμηνευμένα μοναδικά από τον Γαργανουράκη, σε στίχους Μάνου Ελευθερίου. Το κλάμα μωρού που ακούγεται στην αρχή είναι της ανιψιάς του συνθέτη.
Το εν λόγω τραγούδι ηχογραφήθηκε τότε με λογοκριμένες κάποιες λέξεις ή φράσεις του και με την “κανονική” του μορφή πέρασε για πρώτη φορά στη δισκογραφία το 1980 με τη σπουδαία φωνή της Βασιλικής Λαβίνα μέσα από το διπλό άλμπουμ “Γιάννης Μαρκόπουλος: 30 χρυσές επιτυχίες”.
Το τραγούδι αναφέρεται στην ιστορία του εργατικού κινήματος και μοιάζει η χρονική του αφετηρία να είναι η κατοχή και τέλος της ιδιότυπης αυτής αναδρομής, η Επταετία. Οι στίχοι αυτοί γράφτηκαν από τον Μάνο Ελευθερίου μέσα στην χούντα και γι’ αυτό το λόγο έχουν λογοκριθεί.
Στο πρωτότυπο λέει «κι όχι να ζεις μ’ αυτή τη συμμορία» ενώ στο δισκογραφημενο η λέξη που χρησιμοποιείται είναι «κομπανία». Επίσης έχει αλλάξει και ο στίχος “και ξημερώματα Παρασκευή” σε “ξημερώνοντας μέρα κακή”. Μέρα Παρασκευή έγινε η 21η Απριλίου αλλά και η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη.
Η μελωδία του τραγουδιού γράφτηκε από το Μαρκόπουλο στα 13 του, όταν προσπαθούσε να βάλει άλλη μουσική σε κάλαντα και έπειτα από πολλά χρόνια την χρησιμοποίησε γι’ αυτό το υπέροχο τραγούδι.
Ένα ακόμα μεγάλο τραγούδι του δίσκου είναι τα “Μαλαματένια λόγια”, πάνω σε μια μελωδία που είχε εμπνευστεί ο συνθέτης όταν ήταν πολύ μικρός ηλικιακά και θέμα της οποίας υπάρχει στην εισαγωγή από “Τα λόγια και τα χρόνια” παιγμένο από πιάνο και όμποε.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το εξώφυλλο του δίσκου που είναι φτιαγμένο με δύο χαρτονένια “παράθυρα” που ανοίγοντάς τα, βρίσκεσαι μπροστά σε μια μεγάλη φωτογραφία των συντελεστών εν ώρα δουλειάς στο στούντιο. Πρόκειται για ένα πραγματικό κομψοτέχνημα, που μοιάζει με φάκελο. Στο οπισθόφυλλο υπάρχει μια φωτογραφία ενός παιδιού μ’ ένα χαρταετό.
Καλές ακροάσεις μέχρι την επόμενη ιστορία με ρεφρέν!
* Η Μαρία Σουρουκίδου είναι ραδιοφωνική παραγωγός
