Η Θράκη είναι το βορειότερο γεωγραφικό διαµέρισµα της Ελλάδος. Ανήκει στις άκρες όπως λέγονται των συνόρων του κράτους µας.
Η Κρήτη αντιστοίχως είναι το νοτιότερο γεωγραφικό διαµέρισµα της χώρας.
Περιοχές µε πλούσια ιστορία από την αρχαιότητα και µε µυθολογικό παρελθόν τα δύο άκρα έχουν στο ιστορικό τους πολλούς αγώνες και έντονο πολιτισµικό υπόβαθρο.
Και οι δύο λαοί των περιοχών διασκεδάζουν στα παραδοσιακά πανηγύρια µε τη πατροπαράδοτη λύρα.
Οι παραδοσιακοί χοροί τους είναι πολλοί και τα τραγούδια τους διαδεδοµένα ευρύτερα στον ελλαδικό χώρο.
Όπως προαναφέραµε στην ελληνική µυθολογία η Θράκη αναφέρεται συχνά ως τόπος ηρώων και θεοτήτων.
Η πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή του Ορφέα, φηµισµένος ήρωας και γνωστός κυρίως για την αγάπη του στη µουσική αλλά και για την κάθοδο στον Άδη, ώστε να πάρει πίσω την αγαπηµένη που είχε πεθάνει. Γοητευµένοι οι νεκροί από το παίξιµο της λύρας του, ο βασιλιάς του Κάτω Κόσµου αποφάσισε να του την παραδώσει, υπό την προϋπόθεση ότι δεν πρέπει να γυρίσει να την κοιτάξει πριν βγουν στο φως του ήλιου. Ανυπόµονος ο Ορφέας γύρισε το κεφάλι λίγο πριν την έξοδο και η φίλη του επέστρεψε πάλι στο βασίλειο των νεκρών γεµίζοντας τον θλίψη.
«Ο Ορφέας είναι µία περίεργη µυθική µορφή, χωρίς σαφή γνωρίσµατα ήρωα, θεού, ή ηµίθεου. Χαρακτηρίζεται ως γόης από µουσικής άµα καί µαντικής, αλλά ήταν και εισηγητής συγκεκριµένων µυστικών τελετών, θρησκευτικός ποιητής, προφήτης και ιερέας» (1).
«Καταγόταν από τη Θράκη και έδρασε είτε στην περιοχή των Πιερίων, όπου υπήρχε ο τάφος του, είτε στην περιοχή του όρους Παγγαίου και ανατολικότερα ως τον ποταµό Έβρο» (2).
Στα νεότερα χρόνια, η Θράκη όπως και η Κρήτη δεν ενσωµατώνονται στα πρώτα σύνορα του κράτους.
Με κοινούς αγώνες, διεθνή υποµνήµατα και µε δράσεις φιλεκπαιδευτικών συλλόγων οι κάτοικοι των δύο περιοχών, προσπαθούν να κρατήσουν το αγωνιστικό τους φρόνηµα υψηλό.
Μη λησµονούµε ότι στην Κρήτη υπήρχε η ισχυρή τουρκοκρητική κοινότητα που αντιδρούσε αλλά και το στρατηγικό της σηµείο που εµπόδιζε την ένωση της µε την Ελλάδα.
Στην Θράκη η πρωτεύουσα την Οθωµανικής αυτοκρατορίας ήταν κάποια χιλιόµετρα, η γεωγραφική της θέση απόµακρη, από το τότε εθνικό κέντρο και η παρουσία αλλοεθνών –ιδίως Σλάβων- έβαζαν εµπόδια στην απελευθέρωση της περιοχής στα επόµενα χρόνια.
Το 1919 µετά από µία σκληρή διαπραγµάτευση από τον Ελ. Βενιζέλο και το επιτελείο του, υπογράφτηκε στο Νεϊγύ της Γαλλίας η ενσωµάτωση της ∆υτικής Θράκης στην Ελλάδα.
« Έπρεπε ο Ελευθέριος Βενιζέλος να αιτιολογήσει στο συνέδριο ειρήνης των Παρισίων (Ιανουάριος 1919 – Ιανουάριος 1920 την επέκταση της ελληνικής κυριαρχίας και ταυτόχρονα να επισηµάνει ότι η Ελλάδα όχι µόνο δέχεται, αλλά και υπερασπίζεται και προστατεύει την ισονοµία και ισοτιµία των εθνοτήτων που ζουν στην ∆υτική Θράκη. Αντιµετώπισε την αγγλική πρόταση που αφορούσε την δηµιουργία αυτόνοµου θρακικού κράτους, την αµερικάνική πλευρά που ήθελε τη ∆υτική Θράκη βουλγαρική, καθώς και την τουρκική άποψη των οπαδών του Κοµιτάτου “Ένωση και Πρόοδος” που ήθελε αυτονοµία της ∆υτικής Θράκης κάτω από γαλλική προστασία»(3).
Ενώ όσο αναφορά την είσοδο των ελληνικών στρατευµάτων :«Η κατάληψη ανατέθηκε στο Σώµα Στρατού Εθνικής Άµυνας που είχε µετονοµαστεί σε Στρατιά της Θράκης, ενώ σαν ηµεροµηνία έναρξης των επιχειρήσεων είχε οριστεί η 14η Μαΐου 1920. […] Η µεραρχία Σερρών, µε διοικητή τον Επαµεινώνδα Ζυµβρακάκη, κινείται από την περιοχή του Πολυάνθου όπου είχε στρατοπεδεύσει προς Κοµοτηνή. Η πόλη της Κοµοτηνής είναι σηµαιοστολισµένη, ενώ από πολύ νωρίς βρισκόταν σε αναταραχή. Η χαρά όλων ήταν ζωγραφισµένη στα πρόσωπα τους, η νεολαία έτρεχε να καλωσορίσει τα ελληνικά στρατεύµατα, που βρίσκονταν στη δυτική είσοδο της πόλης στη γέφυρα Κουλακλόγλου» (4).
Η διοίκηση της περιοχής άνηκε στον Γάλλο στρατηγό Σαρπί που την παρέδωσε τον Ζυµβρακάκη.
Το 1923 µετά τα τραγικά γεγονότα της Μικρασίας υπογράφτηκε η συνθήκη της Λωζάνης στην οποία αποφασίστηκε ότι ο ποταµός Έβρος της Θράκης θα αποτελεί το µόνο χερσαίο σύνορο µε την Τουρκία.
Στον Β΄ Παγκόσµιο πόλεµο η Βουλγαρία θέλησε να πάρει εκδίκηση για την ήττα του Α΄ και την απώλεια της ∆υτικής Θράκης. Συνεργαζόµενη µε την ναζιστική Γερµανία η οποία κρατεί µία µικρή λωρίδα ελέγχου στα ελληνοτουρκικά σύνορα, εισβάλει στην Θράκη και την καταλαµβάνει µαζί µε ένα τµήµα της Ανατολικής Μακεδονίας.
Για ακόµη µία φορά η Βουλγαρία θέλησε να επιβάλει την πολιτική του πλήρους εκβουλγαρισµού της περιοχής και να πατάξει οποιαδήποτε ελληνική αντιστασιακή δράση.
Είναι αποδεκτό στην επιστηµονική βιβλιογραφία -µε βάση τα στοιχεία- ότι οι περιοχές της βορείου Ελλάδος που ήταν υπό βουλγαρική κατοχή και η Κρήτη που βρισκόταν υπό την ναζιστική µπότα, από την αρχή της τριπλής κατοχής, που έληξε το 1943 µε την παράδοση της Ιταλίας και την επέκταση των Γερµανών στην υπόλοιπη Ελλάδα, ήταν πιο βάναυση και καταστροφική σε σχέση µε την φασιστοιταλική.
Σήµερα η περιοχή της Θράκης θεωρείται πολιτικά και διπλωµατικά ευαίσθητη.
Ιστορικά αποδεικνύεται ότι οι κάτοικοι της διακρίθηκαν για το πείσµα και την αντοχή τους στις αντιξοότητες.
Αν και απέχουν πολλά ναυτικά µίλια, η Κρήτη και η Θράκη, διαπιστώνουµε πολλά κοινά στην πορεία τους στο χρόνο.
Και οι δύο λαοί είναι πρόµαχοι.
Πρόµαχοι πολιτισµού, προόδου και ελευθερίας.
*Ο Μιχάλης Σµυρλάκης είναι πτυχιούχος Ιστορίας Ιονίου Πανεπιστηµίου
Πηγές – Παραποµπές
(1) (2) Ελληνική Μυθολογία Οι Ήρωες Γενική εποπτεία : Ι.Θ Κακριδής σελ. 293 – 294 τόµος 3 εκδοτική Αθηνών.
(3) (4) Περιοδικό Ιστορικά Ελευθεροτυπίας 11 Μαΐου 2000
Η ενσωµάτωση της Θράκης
Η Ηµέρα της ενσωµάτωσης του Συµεών Σολταρίδη δρος Θρησκειολογίας ΑΠΘ, δηµοσιογράφου. Σελ. 34 – 36
