Ρεκόρ θερµοκρασιών, δασικές, πυρκαγιές, µεγάλες πληµµύρες, µείωση της βιοποικιλότητας, απειλές για την υγεία… Είναι σε ένα δύσκολο πλαίσιο που ο οικολογικός σχεδιασµός είδε το φως της δηµοσιότητας. Από τώρα και στο εξής, για να επιτευχθεί η ουδετερότητα άνθρακα το 2050, το έργο οικολογικής και ενεργειακής µετάβασης πρέπει να επιταχυνθεί. Η κλιµατική αλλαγή καθιστά επιτακτική την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και την ουσιαστική προσαρµογή των πληθυσµών.
Ορισµός, στόχοι
Ο οικολογικός σχεδιασµός είναι µια προσέγγιση παγκόσµιας διακυβέρνησης που στοχεύει στη µείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων σε όλο τον κόσµο. Καθώς η µετάβαση είναι υπόθεση όλων (κράτος, πολίτες, επιχειρήσεις, κοινότητες, θεσµοί), πρέπει να είναι ένα συλλογικό έργο.
Οι επιµέρους στόχοι του στρατηγικού οικολογικού σχεδιασµού αναφέρονται:
– Μείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου και περιορισµός της κλιµατικής αλλαγής.
– Προσαρµογή στις αναπόφευκτες συνέπειες της κλιµατικής αλλαγής.
– Αποκατάσταση της βιοποικιλότητας.
– Μείωση της εκµετάλλευσης των φυσικών πόρων σε βιώσιµο ρυθµό.
– Μείωση κάθε ρύπανσης που επηρεάζει την υγεία.
∆ιαδικασία
Η ταχεία µεταµόρφωση όλης της κοινωνίας πρέπει να είναι προσεκτική και οργανωµένη. Ο οικολογικός σχεδιασµός πρέπει να ακολουθήσει τα εξής στάδια.
1. Καθορισµός οικονοµικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων για το 2050 µε ενδιάµεσα ορόσηµα.
2. Καθορισµός των σχεδίων δράσης, των διαφόρων φάσεων και τις προθεσµίες τους.
3. Κινητοποίηση δηµόσιας και ιδιωτικής χρηµατοδότησης καθώς και όλων των ενδιαφεροµένων.
4. ∆ιαβεβαίωση ότι οι δεσµεύσεις αναλαµβάνονται και τηρούνται µε τη θέσπιση περιορισµών (πολιτικές, κανονισµοί και µέτρα-κίνητρα για την ενθάρρυνση των δράσεων).
Μερικά µέτρα- κίνητρα- Ανάπτυξη ηλεκτρικών οχηµάτων
Το 2035 η ΕΕ απαιτεί το τέλος των θερµικών κινητήρων για νέα αυτοκίνητα. Για παράδειγµα, εγκατάσταση ηλεκτρικών τερµατικών σε όλη την επικράτεια µιας χώρας, βελτίωση της προσβασιµότητας των ηλεκτρικών οχηµάτων σε όλους.
-Απανθρακοποίηση της βιοµηχανίας
Χρηµατοδότηση της πράσινης βιοµηχανίας, µετασχηµατισµός της φορολογίας, διευκόλυνση της δηµιουργίας βιοµηχανικών χώρων και εκπαίδευση για σταδιοδροµία στην πράσινη βιοµηχανία.
-Ανακαίνιση κατοικιών
Προκειµένου να µειωθεί ο αντίκτυπος του άνθρακα των κατοικιών, οι κυβερνήσεις εστιάζουν στην ενεργειακή ανακαίνιση στα ακόλουθα.
• Βελτίωση της µόνωσης των κατοικιών (οροφή, δάπεδα, παράθυρα, τοίχοι).
• Χρησιµοποίηση βιώσιµων υλικών επιλέγοντας την οικολογική κατασκευή.
• Κίνηση προς τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας µέσω της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάνελ.
• Αντικατάσταση παλιού εξοπλισµού (για παράδειγµα, αντικατάσταση λέβητα µαζούτ).
Συµπερασµατικά, ο οικολογικός σχεδιασµός είναι ουσιαστικός και ωφέλιµος. Η οικολογική µετάβαση είναι πλέον απαραίτητη. Οι κυβερνήσεις παντού το γνωρίζουν πολύ καλά. Αυτή η βαθιά αλλαγή στον τρόπο ζωής, στις παραγωγικές και καταναλωτικές συνήθειες είναι µια µάχη που πρέπει να δοθεί κατά µέτωπο από όλους τους παράγοντες της κοινωνίας.
Οι Επιχειρήσεις, η βιοµηχανία και οι κοινότητες διαδραµατίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο και πρέπει από κοινού να υιοθετήσουν πιο βιώσιµες και υπεύθυνες πρακτικές. Οι πράσινες επενδύσεις δεν είναι µόνο απαραίτητες για την καταπολέµηση της κλιµατικής αλλαγής, αλλά και πολλά υποσχόµενες όσον αφορά τη βιώσιµη ανάπτυξη και τις οικονοµικές επιδόσεις.
Καθηγητής
Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης,
Ακαδηµαϊκός
Πολυτεχνείο Κρήτης
Επίτιµος ∆ρ. ΑΠΘ
Καθηγητής
Μιχάλης
∆ούµπος,
Κοσµήτορας
Πολυτεχνείο Κρήτης
Σχολή Μηχανικών Παραγωγής & ∆ιοίκησης
