H τρέχουσα σχολική χρονιά έχει χαρακτηριστεί από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας ως «η χρονιά του σχολείου», δίνοντας έτσι έµφαση στις πρωτοβουλίες και τις ενέργειες για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Παράλληλα, όµως, µε τις αλλαγές που δροµολογούνται ή έχουν ήδη τεθεί σε εφαρµογή στο σχολικό περιβάλλον, οι αλλαγές στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση που αναµένονται για το 2025 κεντρίζουν το ενδιαφέρον για τον νέο ελληνικό ακαδηµαϊκό χάρτη που θα χαραχθεί από τη νέα χρονιά.
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Πολλαπλό βιβλίο, λογοτεχνικά έργα, ψηφιοποίηση και πρόληψη του εθισµού της χρήσης του διαδικτύου αποτελούν ένα πρώτο πλέγµα δράσεων που έχουν ανακοινωθεί για τα σχολεία. Παράλληλα, η πρώτη νοµοθετική παρέµβαση του υπουργείου Παιδείας µέσα στο 2025 θα «φέρει» ένα νέο δίκτυο σχολείων, τα ∆ηµόσια Ωνάσεια Σχολεία.
Πιο αναλυτικά, στο δεύτερο µισό της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, έχει τεθεί ο στόχος οι µαθητές της Πρωτοβάθµιας και ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης να κρατήσουν στα χέρια τους βιβλία µε ολοκληρωµένα λογοτεχνικά έργα «εµβληµατικών λογοτεχνών», για τα οποία είναι «ευρύτερα αποδεκτή η παιδαγωγική καταλληλότητα και η αισθητική τους αξία», όπως αναφέρεται σχετικά από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Έτσι, ανάλογα την τάξη, οι µαθητές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν Έλληνες και ξένους συγγραφείς, όπως η Πηνελόπη ∆έλτα, ο Ιούλιος Βερν, ο Κωστής Παλαµάς, ο Άντον Τσέχωφ, ο Γεώργιος Βιζυηνός και ο Ουίλιαµ Σαίξπιρ.
Η εισαγωγή ολόκληρων λογοτεχνικών έργων σε όλες τις τάξεις της υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι και το πρώτο βήµα για την εισαγωγή του πολλαπλού βιβλίου. Με προγραµµατισµένη έναρξη τον Σεπτέµβριο του 2025 σε ψηφιακή µορφή, οι εκπαιδευτικοί θα έχουν στη διάθεσή τους ένα αποθετήριο ψηφιακών πηγών, µε στόχο να εξοικειωθούν µε τη νέα προσέγγιση διδασκαλίας και την επιλογή των βιβλίων που θα έχουν για «συµµάχους» στη διδασκαλία. Πρόκειται για µία περίοδο προετοιµασίας που θα εκκινήσει από την ερχόµενη σχολική χρονιά, µέχρι την καθολική εφαρµογή του πολλαπλού βιβλίου, που αναµένεται να φέρει έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο προσέγγισης της διδασκαλίας και της µάθησης από αυτόν που έχουµε συνηθίσει µέχρι σήµερα.
Φυσικά, στον αντίποδα των βιβλίων βρίσκεται ο ψηφιακός κόσµος και οι διευκολύνσεις και οι καινοτοµίες που φέρνει. Ήδη λειτουργεί το Ψηφιακό Φροντιστήριο από την αρχή της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, ωστόσο, θα εµπλουτιστεί µε υλικό για περισσότερες τάξεις µέσα στους επόµενους µήνες, παρέχοντας υποστήριξη µέσω ασύγχρονης εκπαίδευσης. Επιπλέον, αναµένεται κατά το επόµενο χρονικό διάστηµα η ενίσχυση των πλατφορµών, όπως είναι το e-schools και το e-parents.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, υπενθυµίζεται ότι έχει τεθεί σε εφαρµογή ο νέος κανονισµός λειτουργίας των σχολείων, που προβλέπει και την απαγόρευση χρήσης των κινητών τηλεφώνων, ως ένα βήµα αντιµετώπισης των περιστατικών βίας και εκφοβισµού µέσα στο σχολικό περιβάλλον. Σε αυτό, και ως µέρος της ψηφιακής εκπαίδευσης των µαθητών, έρχεται να προστεθεί ένα εργαλείο εκµάθησης της σωστής χρήσης του διαδικτύου, το εκπαιδευτικό υλικό που θα παρέχει η Αρχή Προστασίας ∆εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα µε την ονοµασία ‘‘ΤΖΙΜΑΝΙΟUS’’. ∆ηµοτικά και γυµνάσια θα εισάγουν στο µάθηµα της πληροφορικής το εκπαιδευτικό παιγνίδι, προκειµένου να µάθουν οι µαθητές πώς να διαχειριστούν τους εαυτούς τους, την εικόνα τους, τις σχέσεις τους και τα δεδοµένα τους στον ψηφιακό κόσµο. Τα παραπάνω, σε συνδυασµό και µε το πρόγραµµα που έχει αναπτυχθεί σε συνεργασία µε την Google, «Γίνε ήρωας του διαδικτύου», το οποίο έχει ενταχθεί τα τελευταία τρία χρόνια στα Εργαστήρια ∆εξιοτήτων, µέσω του οποίου τα παιδιά µαθαίνουν για την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο, για το πώς µπορούν να αντιµετωπίσουν φαινόµενα στο διαδίκτυο, πού πρέπει να απευθυνθούν, κ.ά., αποτελούν µέρος και της εξαγγελθείσας την περασµένη ∆ευτέρα Εθνικής Στρατηγικής για την Προστασία των Ανηλίκων από τον Εθισµό στο ∆ιαδίκτυο.
Ειδική µνεία, ωστόσο, αξίζει να γίνει για το δίκτυο των ∆ηµοσίων Ωνάσειων Σχολείων, τα πρώτα εκ των οποίων αναµένεται να λειτουργήσουν από τον Σεπτέµβριο του 2025. Όπως ανακοινώθηκε κατά το τελευταίο Υπουργικό Συµβούλιο, το Ίδρυµα Ωνάση, σε συνεργασία µε το υπουργείο Παιδείας, σχεδιάζει να µετατρέψει 22 δηµόσια γυµνάσια και λύκεια σε ∆ηµόσια Ωνάσεια Σχολεία (11 Γυµνάσια και 11 Λύκεια), σε ευάλωτες περιοχές της Αττικής και της υπόλοιπης επικράτειας, προτείνοντας, όπως αναφέρει σχετικά το Ίδρυµα, «το δηµόσιο σχολείο του µέλλοντος». Η σχετική νοµοθετική πρωτοβουλία αναµένεται στις αρχές του 2025 και, σύµφωνα µε τις πρώτες ανακοινώσεις, το δίκτυο των σχολείων αυτών, αναµένεται να αναβαθµιστεί όχι µόνο σε επίπεδο δοµών και υποδοµών, αλλά και σε επίπεδο εκπαιδευτικής διαδικασίας, δίνοντας σε περισσότερους από 6.000 µαθητές την ευκαιρία να συµµετάσχουν σε ένα νέο µοντέλο εκπαίδευσης, που «θα συνδυάζει το περιεχόµενο της δηµόσιας παιδείας µε την πρωτοπορία, τη σύγχρονη γνώση και τις δεξιότητες που απαιτεί ο 21ος αιώνας». Η συνέργεια αυτή, όπως αναφέρεται σχετικά από την πλευρά του Ιδρύµατος Ωνάση, «έχει στόχο να ανοίξει νέους ορίζοντες στη δηµόσια εκπαίδευση, για να έρθει το Σχολείο του Αύριο στο σήµερα, χτίζοντας ένα µέλλον γεµάτο ευκαιρίες για όλα τα παιδιά, µε επίκεντρο σχολεία ανοιχτά στις τοπικές κοινωνίες».
ΝΕΟΣ ΑΚΑ∆ΗΜΑΪΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ
Ως προς την Τριτοβάθµια, αναµένεται µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον o νέος χάρτης της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης που θα χαραχθεί στην Ελλάδα, µετά την ίδρυση µη-κρατικών πανεπιστηµίων, αλλά και την εντατικοποίηση των δράσεων διεθνοποίησης των δηµοσίων ΑΕΙ.
Ειδικότερα, από τον Ιανουάριο του 2025 αρχίζει το διάστηµα κατάθεσης αιτήσεων για αδειοδότηση και λειτουργία µη-κρατικών πανεπιστηµίων. Η προθεσµία λήγει τον ερχόµενο Μάρτιο και ο αριθµός των αιτήσεων, σε συνδυασµό µε τα ονόµατα των πανεπιστηµίων που θα κάνουν το πρώτο αυτό βήµα αναµένεται µε µεγάλο ενδιαφέρον. Αξίζει να σηµειωθεί, ότι βάσει χρονοδιαγράµµατος, τα πρώτα µη-κρατικά πανεπιστήµια θα έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν από τον Σεπτέµβριο του 2025.
Επιπλέον, οι συνεργασίες των δηµοσίων πανεπιστηµίων µε ξένα εκπαιδευτικά ιδρύµατα αναµένεται να ενισχυθούν, µε µία σειρά κοινών µεταπτυχιακών προγραµµάτων, τα οποία θα χρηµατοδοτηθούν από το υπουργείο Παιδείας, µέσω του Ταµείου Ανάκαµψης σε πρώτη φάση.
Υπενθυµίζεται, επίσης, ότι η παρουσία των δηµόσιων ελληνικών ΑΕΙ και η διασύνδεσή τους µε τη διεθνή εκπαιδευτική κοινότητα θα συνεχιστεί και τη νέα χρονιά µέσω του Study in Greece, της ΑΜΚΕ των ελληνικών ΑΕΙ και εθνικού φορέα για τη διεθνοποίηση και την εξωστρέφειά τους.
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕ∆ΙΟ
Η έναρξη του 2025 αναµένεται να φέρει και το πρώτο νοµοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, το οποίο παρουσιάστηκε στο τελευταίο Υπουργικό Συµβούλιο, πριν από τα Χριστούγεννα.
Στο νοµοσχέδιο θα περιλαµβάνονται διατάξεις για την ενίσχυση της αυτονοµίας των σχολείων, την εισαγωγή του ∆ιεθνούς Απολυτηρίου (ΙΒ) σε ορισµένα από τα Πρότυπα Λύκεια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τη λειτουργία Πρότυπων Αθλητικών Σχολείων, τη ρύθµιση λειτουργίας των Κέντρων Μελέτης, καθώς επίσης και το δίκτυο των ∆ηµοσίων Ωνάσειων Σχολείων, που αναφέρθηκαν παραπάνω. Υπενθυµίζεται, ότι βάσει των µέχρι στιγµής πληροφοριών, η λειτουργία τµηµάτων ΙΒ στα Πρότυπα Σχολεία, καθώς επίσης και η έναρξη λειτουργίας των Αθλητικών Σχολείων έχει προγραµµατιστεί για την έναρξη της επόµενης σχολικής χρονιάς, τον Σεπτέµβριο του 2026.
H
τρέχουσα σχολική χρονιά έχει χαρακτηριστεί από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας ως «η χρονιά του σχολείου», δίνοντας έτσι έµφαση στις πρωτοβουλίες και τις ενέργειες για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Παράλληλα, όµως, µε τις αλλαγές που δροµολογούνται ή έχουν ήδη τεθεί σε εφαρµογή στο σχολικό περιβάλλον, οι αλλαγές στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση που αναµένονται για το 2025 κεντρίζουν το ενδιαφέρον για τον νέο ελληνικό ακαδηµαϊκό χάρτη που θα χαραχθεί από τη νέα χρονιά.
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Πολλαπλό βιβλίο, λογοτεχνικά έργα, ψηφιοποίηση και πρόληψη του εθισµού της χρήσης του διαδικτύου αποτελούν ένα πρώτο πλέγµα δράσεων που έχουν ανακοινωθεί για τα σχολεία. Παράλληλα, η πρώτη νοµοθετική παρέµβαση του υπουργείου Παιδείας µέσα στο 2025 θα «φέρει» ένα νέο δίκτυο σχολείων, τα ∆ηµόσια Ωνάσεια Σχολεία.
Πιο αναλυτικά, στο δεύτερο µισό της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, έχει τεθεί ο στόχος οι µαθητές της Πρωτοβάθµιας και ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης να κρατήσουν στα χέρια τους βιβλία µε ολοκληρωµένα λογοτεχνικά έργα «εµβληµατικών λογοτεχνών», για τα οποία είναι «ευρύτερα αποδεκτή η παιδαγωγική καταλληλότητα και η αισθητική τους αξία», όπως αναφέρεται σχετικά από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Έτσι, ανάλογα την τάξη, οι µαθητές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν Έλληνες και ξένους συγγραφείς, όπως η Πηνελόπη ∆έλτα, ο Ιούλιος Βερν, ο Κωστής Παλαµάς, ο Άντον Τσέχωφ, ο Γεώργιος Βιζυηνός και ο Ουίλιαµ Σαίξπιρ.
Η εισαγωγή ολόκληρων λογοτεχνικών έργων σε όλες τις τάξεις της υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι και το πρώτο βήµα για την εισαγωγή του πολλαπλού βιβλίου. Με προγραµµατισµένη έναρξη τον Σεπτέµβριο του 2025 σε ψηφιακή µορφή, οι εκπαιδευτικοί θα έχουν στη διάθεσή τους ένα αποθετήριο ψηφιακών πηγών, µε στόχο να εξοικειωθούν µε τη νέα προσέγγιση διδασκαλίας και την επιλογή των βιβλίων που θα έχουν για «συµµάχους» στη διδασκαλία. Πρόκειται για µία περίοδο προετοιµασίας που θα εκκινήσει από την ερχόµενη σχολική χρονιά, µέχρι την καθολική εφαρµογή του πολλαπλού βιβλίου, που αναµένεται να φέρει έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο προσέγγισης της διδασκαλίας και της µάθησης από αυτόν που έχουµε συνηθίσει µέχρι σήµερα.
Φυσικά, στον αντίποδα των βιβλίων βρίσκεται ο ψηφιακός κόσµος και οι διευκολύνσεις και οι καινοτοµίες που φέρνει. Ήδη λειτουργεί το Ψηφιακό Φροντιστήριο από την αρχή της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, ωστόσο, θα εµπλουτιστεί µε υλικό για περισσότερες τάξεις µέσα στους επόµενους µήνες, παρέχοντας υποστήριξη µέσω ασύγχρονης εκπαίδευσης. Επιπλέον, αναµένεται κατά το επόµενο χρονικό διάστηµα η ενίσχυση των πλατφορµών, όπως είναι το e-schools και το e-parents.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, υπενθυµίζεται ότι έχει τεθεί σε εφαρµογή ο νέος κανονισµός λειτουργίας των σχολείων, που προβλέπει και την απαγόρευση χρήσης των κινητών τηλεφώνων, ως ένα βήµα αντιµετώπισης των περιστατικών βίας και εκφοβισµού µέσα στο σχολικό περιβάλλον. Σε αυτό, και ως µέρος της ψηφιακής εκπαίδευσης των µαθητών, έρχεται να προστεθεί ένα εργαλείο εκµάθησης της σωστής χρήσης του διαδικτύου, το εκπαιδευτικό υλικό που θα παρέχει η Αρχή Προστασίας ∆εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα µε την ονοµασία ‘‘ΤΖΙΜΑΝΙΟUS’’. ∆ηµοτικά και γυµνάσια θα εισάγουν στο µάθηµα της πληροφορικής το εκπαιδευτικό παιγνίδι, προκειµένου να µάθουν οι µαθητές πώς να διαχειριστούν τους εαυτούς τους, την εικόνα τους, τις σχέσεις τους και τα δεδοµένα τους στον ψηφιακό κόσµο. Τα παραπάνω, σε συνδυασµό και µε το πρόγραµµα που έχει αναπτυχθεί σε συνεργασία µε την Google, «Γίνε ήρωας του διαδικτύου», το οποίο έχει ενταχθεί τα τελευταία τρία χρόνια στα Εργαστήρια ∆εξιοτήτων, µέσω του οποίου τα παιδιά µαθαίνουν για την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο, για το πώς µπορούν να αντιµετωπίσουν φαινόµενα στο διαδίκτυο, πού πρέπει να απευθυνθούν, κ.ά., αποτελούν µέρος και της εξαγγελθείσας την περασµένη ∆ευτέρα Εθνικής Στρατηγικής για την Προστασία των Ανηλίκων από τον Εθισµό στο ∆ιαδίκτυο.
Ειδική µνεία, ωστόσο, αξίζει να γίνει για το δίκτυο των ∆ηµοσίων Ωνάσειων Σχολείων, τα πρώτα εκ των οποίων αναµένεται να λειτουργήσουν από τον Σεπτέµβριο του 2025. Όπως ανακοινώθηκε κατά το τελευταίο Υπουργικό Συµβούλιο, το Ίδρυµα Ωνάση, σε συνεργασία µε το υπουργείο Παιδείας, σχεδιάζει να µετατρέψει 22 δηµόσια γυµνάσια και λύκεια σε ∆ηµόσια Ωνάσεια Σχολεία (11 Γυµνάσια και 11 Λύκεια), σε ευάλωτες περιοχές της Αττικής και της υπόλοιπης επικράτειας, προτείνοντας, όπως αναφέρει σχετικά το Ίδρυµα, «το δηµόσιο σχολείο του µέλλοντος». Η σχετική νοµοθετική πρωτοβουλία αναµένεται στις αρχές του 2025 και, σύµφωνα µε τις πρώτες ανακοινώσεις, το δίκτυο των σχολείων αυτών, αναµένεται να αναβαθµιστεί όχι µόνο σε επίπεδο δοµών και υποδοµών, αλλά και σε επίπεδο εκπαιδευτικής διαδικασίας, δίνοντας σε περισσότερους από 6.000 µαθητές την ευκαιρία να συµµετάσχουν σε ένα νέο µοντέλο εκπαίδευσης, που «θα συνδυάζει το περιεχόµενο της δηµόσιας παιδείας µε την πρωτοπορία, τη σύγχρονη γνώση και τις δεξιότητες που απαιτεί ο 21ος αιώνας». Η συνέργεια αυτή, όπως αναφέρεται σχετικά από την πλευρά του Ιδρύµατος Ωνάση, «έχει στόχο να ανοίξει νέους ορίζοντες στη δηµόσια εκπαίδευση, για να έρθει το Σχολείο του Αύριο στο σήµερα, χτίζοντας ένα µέλλον γεµάτο ευκαιρίες για όλα τα παιδιά, µε επίκεντρο σχολεία ανοιχτά στις τοπικές κοινωνίες».
ΝΕΟΣ ΑΚΑ∆ΗΜΑΪΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ
Ως προς την Τριτοβάθµια, αναµένεται µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον o νέος χάρτης της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης που θα χαραχθεί στην Ελλάδα, µετά την ίδρυση µη-κρατικών πανεπιστηµίων, αλλά και την εντατικοποίηση των δράσεων διεθνοποίησης των δηµοσίων ΑΕΙ.
Ειδικότερα, από τον Ιανουάριο του 2025 αρχίζει το διάστηµα κατάθεσης αιτήσεων για αδειοδότηση και λειτουργία µη-κρατικών πανεπιστηµίων. Η προθεσµία λήγει τον ερχόµενο Μάρτιο και ο αριθµός των αιτήσεων, σε συνδυασµό µε τα ονόµατα των πανεπιστηµίων που θα κάνουν το πρώτο αυτό βήµα αναµένεται µε µεγάλο ενδιαφέρον. Αξίζει να σηµειωθεί, ότι βάσει χρονοδιαγράµµατος, τα πρώτα µη-κρατικά πανεπιστήµια θα έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν από τον Σεπτέµβριο του 2025.
Επιπλέον, οι συνεργασίες των δηµοσίων πανεπιστηµίων µε ξένα εκπαιδευτικά ιδρύµατα αναµένεται να ενισχυθούν, µε µία σειρά κοινών µεταπτυχιακών προγραµµάτων, τα οποία θα χρηµατοδοτηθούν από το υπουργείο Παιδείας, µέσω του Ταµείου Ανάκαµψης σε πρώτη φάση.
Υπενθυµίζεται, επίσης, ότι η παρουσία των δηµόσιων ελληνικών ΑΕΙ και η διασύνδεσή τους µε τη διεθνή εκπαιδευτική κοινότητα θα συνεχιστεί και τη νέα χρονιά µέσω του Study in Greece, της ΑΜΚΕ των ελληνικών ΑΕΙ και εθνικού φορέα για τη διεθνοποίηση και την εξωστρέφειά τους.
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕ∆ΙΟ
Η έναρξη του 2025 αναµένεται να φέρει και το πρώτο νοµοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, το οποίο παρουσιάστηκε στο τελευταίο Υπουργικό Συµβούλιο, πριν από τα Χριστούγεννα.
Στο νοµοσχέδιο θα περιλαµβάνονται διατάξεις για την ενίσχυση της αυτονοµίας των σχολείων, την εισαγωγή του ∆ιεθνούς Απολυτηρίου (ΙΒ) σε ορισµένα από τα Πρότυπα Λύκεια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τη λειτουργία Πρότυπων Αθλητικών Σχολείων, τη ρύθµιση λειτουργίας των Κέντρων Μελέτης, καθώς επίσης και το δίκτυο των ∆ηµοσίων Ωνάσειων Σχολείων, που αναφέρθηκαν παραπάνω. Υπενθυµίζεται, ότι βάσει των µέχρι στιγµής πληροφοριών, η λειτουργία τµηµάτων ΙΒ στα Πρότυπα Σχολεία, καθώς επίσης και η έναρξη λειτουργίας των Αθλητικών Σχολείων έχει προγραµµατιστεί για την έναρξη της επόµενης σχολικής χρονιάς, τον Σεπτέµβριο του 2026.
