Μακ Χέιρτ Ολλανδός δημοσιογράφος και συγγραφέας με μεταφράσεις των έργων του σε πολλές γλώσσες
Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2012
Μετάφραση: Ινώ Βαν Ντάικ – Μπαλτά
Για να περπατήσει σ’ αυτά τα δύσκολα μονοπάτια με αποκαλυπτικές και τολμηρές (αλλά όσο γίνεται αντικειμενικές) απόψεις, θέσεις και κρίσεις ο δημιουργικός Ολλανδός συγγραφέας για να πει:
…Η κρίση μπορεί να ενισχύσει την ένωση, να επιταχύνει τη διαδικασία ενοποίησης, κάτι στο οποίο πολλοί ελπίζουν… αλλά υπάρχει η πιθανότητα η Ενωση τελικά να παίζει έναν πιο περιορισμένο ρόλο, ως ένας πιο χαλαρός σύνδεσμος ευρωπαϊκών κρατών. Με τη Γερμανία να διατηρήσει κατά πάσα πιθανότητα κυρίαρχη θέση, χωρίς ωστόσο να απολαμβάνει το κύρος ενός πραγματικού αρχηγού.
Για να φτάσει η Γερμανία μαζί με την Ολλανδία στη δική τους κερδοσκοπία, στη βαριά κρίση και στο δημοκρατικό έλλειμμα.
ΤΟ ΕΥΡΩ, ΤΟ ΕΥΡΩ, ΤΟ ΕΥΡΩ…
Η Ευρώπη του τώρα, αντιμετωπίζει, μετά το Brexit, τη μεγαλύτερη κρίση της από την εποχή της δημιουργίας της Ευρωζώνης και της επιβολής του ευρώ ως κοινού νομίσματος σε κάποια κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό που αντικατέστησε τα εθνικά νομίσματα, με ενιαίο νόμισμα, το ευρώ, εκτός από την Αγγλία και τη Σουηδία κ.ά.
Αλλά, πώς αντιμετωπίζεται η σημερινή κρίση και στην πραγματικότητα “Τι γίνεται αν Η ΕΥΡΩΠΗ ΔΙΑΛΥΘΕΙ;”.
Αυτός είναι ο τίτλος του βιβλίου του διακεκριμένου Ολλανδού δημοσιογράφου και συγγραφέα Χέιρτ Μακ, που κάνει ένα ταξίδι στα μονοπάτια της κρίσης.
Η ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΣΚΛΗΡΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ενα, σημαντικό ταξίδι, με αφορμή την περίπτωση της Ελλάδας. Με τον Χέιρτ Μακ να καταγράφει με κριτική διάθεση τη χαλαρή ατμόσφαιρα που έως πρόσφατα επικρατούσε ανάμεσα στους Ευρωπαίους κλέφτες. Με τις λίγο πολύ τυχαίες και επιπόλαιες αποφάσεις που λαμβάνονταν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χωρίς να έχουν προβλεφθεί οι δικλίδες ασφαλείας, για να καταλήξει από το 2011, να πει ότι η Ευρωκρίση δεν είναι ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, αλλά κυρίως ΠΟΛΙΤΙΚΗ. Με τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως μας την παρουσίασε ο Ολλανδός αυτός συγγραφέας το 2011, παρόλο που η πατρίδα του η Ολλανδία ήταν από τις πιο σκληρές χώρες, υπό τη Γερμανία που εναντιώθηκε σε μια σωστή και αποτελεσματική αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης χρέους, την οποία τόσο αντι-ευρωπαϊκά εκμεταλλεύτηκαν κερδοσκοπικά.
ΘΑ ΥΠΑΡΞΟΥΝ ΑΛΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΚΟΜΗ ΚΙ ΑΝ ΔΙΑΛΥΘΕΙ Η Ε.Ε.
Ομως, παρά το γεγονός αυτό, ο Ολλανδός συγγραφέας και δημοσιογράφος παρόλο που τόνισε από τότε την πιθανή διάλυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης στον κεντρικό άξονα του ταξιδιού στα μονοπάτια της τότε κρίσης της ευρωπαϊκής κρίσης, διατηρεί την αισιοδοξία, υποστηρίζοντας ότι: ακόμα κι αν αυτό συμβεί, θα υποκατασταθεί από άλλες μορφές συνεργασίας…
Ομως, όπως αναφέρει ο συγγραφέας Χέιρτ Μακ αν το ευρώ καταρρεύσει (σελ. 55-56) εντελώς, θα πληγούν και οι βορειοευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Αν και η οικονομία τους αντέχει στα χτυπήματα, το χάος θα είναι τεράστιο αν σκεφτούμε μόνο τα συμβόλαια για τα οποία θα πρέπει να γίνει επαναδιαπραγμάτευση. Η παραγωγή θα πέσει αισθητά, γύρω στο 10% και η ανεργία θα αυξηθεί ανάλογα…
Οι τιμές των μετοχών θα πέσουν κατά 40% και θα συρρικνωθεί το παγκόσμιο εμπόριο πάνω από 15%.
ΑΝ… ΟΙ ΖΗΜΙΕΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΜΕΓΑΛΕΣ
Ομως οι τομείς που θα δεχτούν σκληρά χτυπήματα θα είναι οι τράπεζες και τα συνταξιοδοτικά ταμεία. Στις 29 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες θα δημιουργηθεί μια τρύπα ρευστότητας, κατά προσέγγιση 410 δισ. ευρώ. Αλλά σύμφωνα με ένα σενάριο της ολλανδικής τράπεζας ING, οι ευρωχώρες θα χάσουν όλες μαζί περίπου 12% της παραγωγικότητάς τους, μετά από μια κατάρρευση της νομισματικής ένωσης. Με μια απώλεια πάνω από 1.000 δισεκατ. ευρώ κατά τα δύο πρώτα χρόνια μετά από μια τέτοια κατάρρευση, ενώ δεν έχουν καν ληφθεί υπόψη οι αξιώσεις από τις χώρες της κρίσης που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι διάφορες κεντρικές τράπεζες των χωρών – μελών της Ε.Ε. θα αναγκαστούν να διαγράψουν περίπου 200 δισεκατ. ευρώ.
ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΟ ΕΥΡΩ ΕΙΝΑΙ ΕΥΗΜΕΡΟΥΣΕΣ
Για να τονίσει όμως ο Χ.Μ. ότι οι χώρες και οι φορείς που στηρίζουν το ευρώ είναι ευημερούσες ευρωπαϊκές χώρες που υπηρετούν πρωτίστως το δικό τους συμφέρον. Με μια κατάρρευση του συστήματος να είναι και γι’ αυτές εξαιρετικά πολυδάπανη.
Αλλά οι ευρωπαϊκές χώρες σε κρίση είναι στ’ αλήθεια η αιτία του κακού, ρωτά περαιτέρω ο συγγραφέας ότι ωρύονται καθημερινά στους αναγνώστες τους οι λαϊκές εφημερίδες του βορρά.
Φυσικά υπήρξε κακοδιαχείριση και ασυνέπεια σε πολλές χώρες του Νότου, όπως στην Ιταλία του Μπερλουσκόνι, η οποία για πολλά χρόνια απέφυγε κάθε σοβαρή δημοσιονομική εξυγίανση. Οπως και η Γαλλία έκαμε τις δικές της παραβιάσεις καθώς και η Ισπανία, η οποία στην αρχή της κρίσης είχε ακόμα πλεονασματικό προϋπολογισμό και χαμηλό χρέος με δάνεια που χορηγούσαν οι γερμανικές και ολλανδικές τράπεζες.
ΑΝ ΗΘΕΛΕ Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ, ΔΕΝ ΘΑ ΒΟΥΛΙΑΖΕ Η ΕΛΛΑΔΑ
Ωστόσο η Ελλάδα είναι διαφορετική περίπτωση.
Παρά τη λεγόμενη κακοδιαχείριση των διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων, είναι αυτή η αιτία της μεγάλης ελληνικής κρίσης;
“ΟΧΙ, βέβαια”, πάντα για τον Χέιρτ Μακ (σελ. 58 του βιβλίου του) λέγοντας ότι: βασικά η Ελλάδα αντιπροσωπεύει μόλις το 3% της ευρωπαϊκής οικονομίας· κι αν είχαν αντιδράσει εγκαίρως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί με σαφήνεια και νηφαλιότητα, τα ελληνικά προβλήματα, όσο σοβαρά κι αν ήταν, θα είχαν συγκρατηθεί, μέσα σ’ αυτή την τεράστια Ευρώπη. Θα χρειαζόταν να παρθούν μέτρα δύσκολα και οδυνηρά για όλες τις πλευρές, όμως η Ευρώπη θα είχε δείξει αποφασιστικότητα και θα είχε δημιουργήσει σαφήνεια και εμπιστοσύνη καθώς και ένα καινούργιο μέλλον για τις δοκιμαζόμενες χώρες.
Για να προσθέσει ο Χ. Μακ ότι: Υπήρχε αυτή η δυνατότητα όπως συμπέραναν δικαίως οι New York Times από την άλλη πλευρά του Ωκεανού, για να γράψουν ότι: Καμιά μεμονωμένη χώρα δεν θα έχει τα μέσα να χρηματοδοτήσει μια τέτοια λύση, αλλά η Ευρώπη σαν σύνολο θα μπορούσε. Ωστόσο αυτό δεν έγινε ή έγινε πολύ αργά ή πολύ φειδωλά. Η δύναμη και η πειθώ της Ευρώπης αποδεικνυόταν σε πολλά θέματα κάθε φορά πολύ μικρή.
ΑΠΟ ΤΟ 2011 ΚΑΤΑΡΡΕΕΙ ΣΤΑΔΙΑΚΑ Η ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ…
Πόση όμως σημασία αποδίδεται στους αμερικανικούς σχολιασμούς, όταν ο συγγραφέας Χέιρτ Μακ γράφει στο πρώτο (από τα πέντε) μέρη του βιβλίου του για τις τρομερές αλλαγές που αποτέλεσαν το 2011 τη νέα αβέβαιη πραγματικότητα που δημιουργήθηκε στη νέα τάξη πραγμάτων… Με τις συνεχείς, με εκπληκτικά γοργό ρυθμό, νέες καταστάσεις που άρχισαν να ισχύουν από τις αρχές του 21ου αιώνα. Ο Χ.Μ. γράφει (στη σελ. 13) ότι αυτό που βιώνουμε τώρα δεν είναι συνηθισμένη κρίση. Είναι μια μετάβαση σε άλλη φάση της ιστορίας. Κρίση που αγγίζει τα θεμέλια των δυτικών μας κοινωνιών.
Η παγκόσμια ηγεμονία της Αμερικής καταρρέει σταδιακά, ενώ μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, η Κίνα θα έχει πιθανότατα αναλάβει τον ρόλο της μεγαλύτερης οικονομικής δύναμης. Οι δρόμοι στον αραβικό κόσμο γεμίζουν με λαϊκά κινήματα που παρά τις διαφορές, θυμίζουν τις ευρωπαϊκές επαναστάσεις του 1918 και 1989. Ενώ, στο σύνολό του το ευρωπαϊκό εγχείρημα μπορεί σύντομα να καταρρεύσει αν διαλυθεί το ευρώ, το οποίο υποστήριξε εμφανώς από τότε ο Μακ, γιατί τότε δεν ήταν η ευρω-κρίση τόσο μεγάλη όσο σήμερα… υποστηρίζοντας τη Γερμανο-Ολλανδική κερδοσκοπική ωφέλεια που είχαν από το ευρώ, αν και δεν το παραδέχονταν τότε ανοιχτά. Εν τούτοις ο Μακ γράφει ανοιχτά το γνωστό γεγονός λέγοντας: Ως πρόσφατα οι οικονομίες άνθιζαν, εν μέρει και χάρη στις εξαγωγές στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες οικονομίες σαπουνόφουσκες.
Ε.Ε.: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΔΟΚΙΜΩΝ ΓΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Σ’ αυτό το πρώτο κεφάλαιο αναφέρονται οι ανάγκες που δημιούργησαν την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, τις δυσκολίες και τις διαψεύσεις σε όλα τα στάδια της εξέλιξης. Για να πει: Κατά βάθος η Ευρώπη ήταν ένα εργαστήριο, όπου δοκιμάζονταν λογιών – λογιών μέθοδοι συνεργασίας για ολόκληρο τον κόσμο. Τώρα, όμως (από το 2011) αυτό το ίδιο εργαστήρι είναι έτοιμο να εκραγεί. Ξαφνικά το μεταπολεμικό σύστημα ειρηνικής συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών αποδεικνύεται ελαττωματικό τελικά.
Ξανά η ευρωπαϊκή ισορροπία δυνάμεων διαταράσσεται, όπου, ξανά ο ισχυρότερος καθορίζει τον νόμο.
Στο δεύτερο κεφάλαιο προβάλλεται το διερώτημα: “πώς βρεθήκαμε έτσι ξαφνικά σ’ αυτό τον εφιάλτη”, με αποτέλεσμα να απειληθεί η παγκόσμια οικονομία, εξηγώντας όλες τις παραμέτρους και συνεπώς κινδύνους από την κρίση.
Στο τρίτο κεφάλαιο αναφέρεται στη φυσιογνωμία, τη λειτουργία και την εκμεταλλευτικότητα του ευρώ, κυρίως για τις χώρες του Νότου κ.λπ., που μετέχουν στην Ευρωζώνη.
ΠΛΑΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΙΣΜΟΥ
Στο τέταρτο κεφάλαιο, ο συγγραφέας αναφέρεται στην πλάτη της παγίδας που έπεσαν οι πολιτικοί και άλλοι κυβερνητικοί παράγοντες της Ευρώπης και στην ψευδαίσθηση ότι μπορούν να δημιουργήσουν ιστορία, ενώ παράλληλα επισημαίνεται η λογική πλάνη του σχεδιασμού που εμφανίζονται στα χρονοδιαγράμματα που επιβάλλονται σε χώρες όπως η Ελλάδα κ.λπ. Οπου κατά τη δημιουργία του ευρώ η ίδια λογική πλάνη τύφλωνε τους Ευρωπαίους ηγέτες για τις βαθιές πολιτισμικές διαφορές, που παρά τη συνεργασία, παραμένουν εντός της Ευρώπης.
Διαφορές, οι οποίες στη σημερινή κρίση, της έκρηξης του Brexit, έχουν γίνει τόσο επικίνδυνες για την αμφισβητούμενη πια Ευρώπη των δύο ή περισσότερων ταχυτήτων. Για να τονισθεί ότι η οπτική γωνία απ’ όπου βλέπουν την Ευρώπη οι ευρωπαϊκές χώρες διαφέρει θεμελιωδώς. Γιατί, η Γαλλία βλέπει την Ευρώπη ως μια επέκταση της εθνικής πολιτικής. Η Γερμανία και η Ολλανδία βλέπουν την Ευρώπη ως ενδοχώρα των. Με τη Γερμανία να μη δίνει καθόλου τόσα πολλά λεφτά στην Ευρώπη.
ΑΠΟ ΤΟ 2011 ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣΕ ΕΝΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ
Επίσης, σ’ αυτό το κεφάλαιο αναφέρονται όλες οι γερμανικές διαπλοκές στην Ελλάδα, με τρομερές εξοπλιστικές και άλλες επιβαρύνσεις της ήδη κρίσιμης ελληνικής οικονομίας. Για να αναφερθεί ο συγγραφέας και σε όλα τα εξεγερτικά κινήματα που έχουν δημιουργηθεί, ασκώντας νέα δυσμενή κριτική και για τους τραπεζίτες που για ιδία οφέλη, συμβάλλουν στη συνεχή κρίση τονίζοντας ότι: Αυτή είναι η δομική βία, πίσω από τούτη την επανάσταση, γιατί πράγματι έχουμε να κάνουμε με ένα πραξικόπημα.
Τέλος, στο πέμπτο κεφάλαιο αναφέρεται πάλι στην κρίση που δημιούργησε το ευρώ, όπως συνέβαινε με τις κρίσεις του χρυσού στη δεκαετία του ’30, τότε οι οικονομίες έπεφταν σαν ντόμινο υπό την πίεση περικοπών και ελλείψει χρημάτων.
Για να πει τότε μόνο, όταν οι πληγείσες χώρες εγκατέλειψαν τον κανόνα του χρυσού, η οικονομία τους συνήλθε…
AΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΜΙΑ ΝΕΑ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Για να προσθέσει προς το τέλος του πέμπτου κεφαλαίου και τα εξής σημαντικά, που έχουν απόλυτη επικαιρότητα για τη σημερινή βαριά ευρωπαϊκή κρίση, η οποία από το 2011 είχε γίνει τόσο απειλητική. Γράφει, λοιπόν, ο Χέιρτ Μακ (στη σελίδα 133): Τι θα γίνει τώρα δεν μπορεί να προβλεφθεί. Ομως η ελπίδα πεθαίνει τελευταία…
Με αυτήν, λοιπόν, υπάρχει περίπτωση η ευρωπαϊκή πολιτική να σκύψει τελικά μπροστά στην πραγματική κατάσταση και να είναι πρόθυμη να κάνει τους απαραίτητους συμβιβασμούς, αφού για την Ευρώπη είναι ζωτικής σημασίας να διατηρείται ένα είδος ενότητας υπό οποιαδήποτε μορφή… Με κεντρική επιδίωξη μια νέα απαραίτητη χειραφέτηση της Ευρώπης, για μια αποτελεσματική αντιμετώπιση της ευρωκρίσης.
Πέρα από την άκρως αμφισβητούμενη μακροοικονομική πολιτική που επιβάλλεται από Ολλανδία και Γερμανία. Με Γερμανία, Μέρκελ, Σόιμπλε να κινδυνεύει να χάσει το σημαντικότερο ραντεβού με την ιστορία.
