Τι είναι και τι δεν είναι το Πολυτεχνείο Κρήτης

Παρακολουθώντας την ωραία εκδήλωση για τα 40 χρόνια του Πολυτεχνείου Κρήτης που έγινε την Τετάρτη 7 Μαρτίου 2018 στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων μου γεννήθηκαν κάποιες σκέψεις που θέλω να κάνω γνωστές στις Χανιώτισσες και τους Χανιώτες αλλά και σε όλους που ασχολούνται με το Πολυτεχνείο Κρήτης.
Tο Πολυτεχνείο Κρήτης έχει ένα θετικό απολογισμό με τους τόσους πολλούς και εκλεκτούς επιστήμονες που απέδωσε στην ελληνική, την ευρωπαϊκή κοινωνία. Το Πολυτεχνείο Κρήτης δεν είναι ασφαλώς ο απλός εφοδιασμός με γνώσεις των φοιτητών του αλλά το εις βάθος φιλοσοφικό και μαθηματικό πνεύμα που έχει, πράγμα που είναι και ο κοινός παρανομαστής όλων των θετικών αλλά και των θεωρητικών επιστημών. Πολυτεχνείο είναι η συνεργασία, η ανταλλαγή και η σύνθεση των απόψεων. Είναι η επιστημονική έρευνα, όπου μπορεί  να εφαρμοστεί και το ότι “το ταλέντο τρέφεται στη μόνωση”.
Το Πολυτεχνείο Κρήτης δεν είναι το όνειρο των διανοούμενων, ούτε η ιδιαίτερη επιθυμία των ανθρώπων των επιχειρήσεων, παρά το ότι ασφαλώς η επιστημονική έρευνα πρέπει να συνδέεται με την παραγωγή.
Το Πολυτεχνείο Κρήτης είναι η παθιασμένη αγάπη των Κρητικών που πουλούν και το παλιάμπελό τους για να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Είναι το όνειρο, το όραμα του κάθε Κρητικού που θέλει να δει να αλλάζει η μοίρα των παιδιών του. Τότε παρουσιάζεται η ανάγκη της δημιουργίας ενός Πανεπιστημιακού ιδρύματος, ενός Πολυτεχνείου.
Να γιατί δεν μπορεί κανείς να πει “εγώ έκαμα το Πολυτεχνείο”. Το Πολυτεχνείο Κρήτης το έκαναν όλοι μαζί οι Κρητικοί. Ασφαλώς κάποιοι Κρητικοί και κάποιοι από τα άλλα μέρη της Ελλάδας προσφέρανε και βοηθήσανε περισσότερο για να γίνει το Πολυτεχνείο και καλώς μνημονεύονται.
Το Πολυτεχνείο Κρήτης είναι τα Ταυροκαθάψια στις τοιχογραφίες της Κνωσού. Εκεί που απεικονίζονται και συνδυάζονται η στατική αρμονία με τον δυναμισμό της κίνησης. Ο άνθρωπος παλεύει με τον ταύρο και μένει ακλόνητος, κάνει την υπέρβαση, ξεπερνά τον φόβο του θανάτου και φτάνει στην “εσχατολογική αισιοδοξία, την αμετάβλητη φιλοσοφία του Καζαντζάκη”, όπως μας λέει ο Peter Bien.
Αυτή είναι η περίφημη Κρητική Ματιά (Regard Crétois). Είναι η ίδια η αισιοδοξία της επιστήμης και της τέχνης, που αρνούνται την ανθρώπινη μοίρα και δίνουν μορφή στο χάος. Εκεί πάνω σε αυτές τις τοιχογραφίες γεννιέται η ιδέα του Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου.
Το Πολυτεχνείο Κρήτης συμβολίζει επίσης, αν σκεφτούμε τις πολύ μεγάλες δυσκολίες που ξεπέρασε για να σταθεί στο φως και να στερεωθεί, το ανυπέρβλητο, ασταμάτητο και ακατάβλητο αγωνιστικό και αντιστασιακό πνεύμα της Κρήτης που την κράτησε όρθια μέσα στην Ιστορία. Είναι δηλαδή η παράδοση και ο πολιτισμός της Κρήτης.
Το Πολυτεχνείο Κρήτης είναι το πνεύμα “του προκείμενου νεκρού” στο Ακρωτήρι, του ανθρώπου, του μέγιστου πολιτικού Ελευθερίου Βενιζέλου που πέρα από τα εθνικά θέματα είχε τεράστια προσφορά και στην εκπαίδευση και την παιδεία της πατρίδα μας. Περιείχε η προσφορά αυτή του πρωθυπουργού της Ελλάδας τη δημιουργία και την ίδρυση χιλιάδων σχολείων στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ενώ προσπάθησε επίσης να γεμίσει με βιβλιοθήκες όλη την Ελλάδα.
Έτσι, με αυτήν την έμπνευση και με αυτή την πολιτική πράξη άνοιξε ο δρόμος για να γίνουν τα Πανεπιστήμια και τα Πολυτεχνεία. Να γιατί το  Πολυτεχνείο Κρήτης αφού μάλιστα υπάρχει στα Χανιά, στο ιστορικό Ακρωτήρι, στον τόπο των απελευθερωτικών επαναστάσεων έπρεπε να ονομάζεται ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ.
Η Φιλοσοφία, η Νομική Επιστήμη αλλά και το ίδιο το Δίκαιο αναγνωρίζουν το δικαίωμα της μετανοίας σε όλους αυτούς που εμποδίζουν μέχρι τώρα το Πολυτεχνείο να πάρει το όνομα που του ταιριάζει. Η απαίτηση για το όνομα δεν ανταλλάσσεται με τίποτα. Δεν είναι θέμα συναλλαγής. Είναι γνωστός ο αγώνας και η προσπάθεια του αείμνηστου Πολυχρόνη Πολυχρονίδη και του Πρύτανη Γιάννη Φίλη για να ονομαστεί το Πολυτεχενίο Βενιζέλειο.
Ασφαλώς το  Πολυτεχνείο Κρήτης έχει όλους αυτούς που το οραματιστήκανε και καλώς αναφέρονται τα ονόματά τους αλλά επίσης και όλους αυτούς που επί σαράντα χρόνια εργαστήκανε και εργάζονται για τη δημιουργία, την πρόοδο και την εξέλιξή του.
Η εκκλησία και η κοινότητα Κουνουπιδιανών έδωσαν σε συμβολική τιμή την απαραίτητη γη για να γίνουν οι εγκαταστάσεις του. Έγιναν και οι απαραίτητες απαλλοτριώσεις ιδιωτικών εκτάσεων, Θα μπορούσε το campus του Πολυτεχνείου να είναι μεγαλύτερο.
Το  Πολυτεχνείο Κρήτης γεννιέται, δημιουργείται και κατασκευάζεται και εξελίσσεται κάθε μέρα επί σαράντα χρόνια μέχρι σήμερα με τον ιδρώτα και την πνευματική προσπάθεια των καθηγητών του, του επιστημονικού γενικότερα προσωπικού του, των φοιτητών του, των υπαλλήλων του και όσων άλλων ασχολούνται ή εργάζονται σε αυτό.
Το  Πολυτεχνείο Κρήτης, όπως γνωρίζουμε όλοι όσοι ζήσαμε την πορεία του δεν είναι αντίγραφο κάποιου μεγάλου ξένου Πολυτεχνείου και δεν τελείωσε βέβαια στις αρχές του 1977. Τότε δεν είχε καν ξεκινήσει. Το Πολυτεχνείο Κρήτης είναι το πρωτότυπο δημιούργημα των δικών του ανθρώπων. Το Πολυτεχνείο Κρήτης άρχισε να αναπτύσσεται μετά το 1981 και με όλες τις μετέπειτα κυβερνήσεις αδιακρίτως. Το Πολυτεχνείο, όπως όλα τα Πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο υπάρχει κυρίως για τους φοιτητές του. Αυτή είναι η πολιτική βούληση όλων των κρατών που τα κατασκευάζουν και τα λειτουργούν με τη φορολόγηση των πολιτών.
Στο  Πολυτεχνείο Κρήτης δεν υπήρξαν μόνο οι συγκρούσεις και οι αντιδικίες μεταξύ των διοικουσών επιτροπών και των πρυτανικών αρχών με τους καθηγητές και τους φοιτητές για τα θέματα του Πολυτεχνείου. Υπήρξαν και οι συγκρούσεις στη Βουλή και στα Υπουργεία για να χρηματοδοτηθεί το Πολυτεχνείο, για να δημιουργηθούν οι σχολές του και για να προχωρήσει με ομαλό τρόπο. Θυμούμαι τους αγώνες που κάναμε για να ιδρυθεί η Αρχιτεκτονική Σχολή. Υπήρξαν και ενδοκυβερνητικές συγκρούσεις με τα Π.Σ.Ε. γιατί προβλεπόταν με ένα παράτυπο τρόπο, χωρίς την διαδικασία των εισαγωγικών εξετάσεων και χωρίς να υπάρχει η ανάλογη υποδομή να γεμίσει το Πολυτεχνείο με αναρίθμητους φοιτητές, σε σημείο που μπορούσε να κλονιστεί η λειτουργία του. Το Υπουργείο έδινε κάποια χρηματοδότηση για να ξεκινήσουν τα Π.Σ.Ε. Οι κανονικοί φοιτητές του Πολυτεχνείου και οι γονείς των φοιτητών, ο σύλλογος αυτών των γονέων αντιδράσανε μαζί με εμάς για να σταματήσει αυτή η καταστρεπτική για το Πολυτεχνείο πολιτική. Αυτή η προσπάθεια του τότε  Υπουργού Παιδείας απέτυχε.
Με όλες αυτές τις συγκρούσεις, τις αντιθέσεις και τις διαλεκτικές συνθέσεις των απόψεων και με την προσπάθεια όλων ξεκίνησε, χρόνια τώρα, αυτόνομα πλέον το Πολυτεχνείο Κρήτης, που χτίζεται και εξελίσσεται καθημερινά. Αξιοσημείωτο γεγονός με μεγάλη περιβαλλοντική αξία είναι η θεσμοθέτηση του πάρκου χλωρίδας και πανίδας στην περιοχή του Πολυτεχνείου με πρωταγωνιστή τον τότε Πρύτανη Γιάννη Φίλη.
Τα θέματα της εκπαίδευσης και της παιδείας γενικότερα εξελίσσονται συνέχεια. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που αλλάζει συχνά η νομοθεσία για την παιδεία. Και η ίδια όμως η επιστημονική γνώση συνεχώς αλλάζει. Γι’ αυτό στα παράπονα των φοιτητών του που τον κατηγορούσαν ότι βάζει πάντα τις ίδιες ερωτήσεις στις εξετάσεις ο Αϊνστάιν απαντούσε: “βάζω πάντα τις ίδιες ερωτήσεις στις εξετάσεις γιατί συνέχεια αλλάζουν οι απαντήσεις”.
Πρέπει λοιπόν όλοι μας να είμαστε σε εγρήγορση για την προστασία του Πολυτεχνείου, έχοντας όμως το μυαλό μας ανοιχτό σε κάθε επιστημονική καινοτομία, σε κάθε επιστημονική επανάσταση.
Ολόκληρη η κοινωνία των Χανίων, οι θεσμικοί της φορείς αλλά και οι κοινοβουλευτικοί της εκπρόσωποι στέκονται πάντοτε δίπλα στο Πολυτεχνείο. Επιζητούν την επικοινωνία και την συνεργασία και το προφυλάσσουν όταν και όσο μπορούν από τις κακοτοπιές, γιατί εμπνέονται από το ενδιαφέρον και την αγάπη τους για το Πολυτεχνείο μας.