Το Ευρωκοινοβούλιο υπερψήφισε την Τετάρτη τα έκτακτα μέτρα αλληλεγγύης που θα επιστρέψουν την μετεγκατάσταση 16.000 αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα και άλλων 24.000 από την Ιταλία προς άλλα κράτη μέλη της ΕΕ σε διάστημα δύο ετών.
Κατά τη διάρκεια της πρωινής συζήτησης για τη μετανάστευση η πλειοψηφία των ευρωβουλευτών χαιρέτισε τις νέες προτάσεις της Επιτροπής, τις οποίες παρουσίασε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στη συζήτηση για την Κατάσταση της Ένωσης.
«Είμαστε μπροστά σε μία ανθρωπιστική κρίση και πρέπει να αναλάβουμε δράση. Η μετεγκατάσταση των 40.000 προσφύγων είναι μόνο η αρχή. Τα έκτακτα αυτά μέτρα αποτελούν την απαρχή μίας δίκαιης πολιτικής για το άσυλο επιδεικνύοντας αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και με τους πρόσφυγες» δήλωσε η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Σκα Κέλερ (Πράσινοι, Γερμανία).
Η κ. Κέλερ υπογράμμισε επίσης την ανάγκη να υπάρξει «ένα μόνιμο σύστημα διανομής σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, που θα δίνει τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων σε αυτές τις περιπτώσεις, χωρίς να μπορούν κάποια κράτη μέλη να ασκούν βέτο». Η επερχόμενη πρόταση της Επιτροπής θα πρέπει να προβλέπει για την ύπαρξη ενός μόνιμου συστήματος που θα τίθεται αυτόματα σε εφαρμογή.
Η νομοθετική γνωμοδότηση του Ευρωκοινοβουλίου για τα έκτακτα μέτρα μετεγκατάστασης 40.000 προσφύγων υιοθετήθηκε με 498 ψήφους υπέρ, 158 κατά και 57 αποχές.
Χρειάζεται μεγαλύτερη αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ
Το Ευρωκοινοβούλιο συμφώνησε ώστε ένας αρχικός συνολικός αριθμός 40.000 αιτούντων άσυλο να μετεγκατασταθεί από την Ιταλία και την Ελλάδα (24.000 από την Ιταλία και 16.000 από την Ελλάδα). Αυτό θα βοηθήσει την Ιταλία και την Ελλάδα να ανακουφιστούν από τη σημαντική πίεση που υφίστανται για τη χορήγηση ασύλου, και θα λειτουργήσει ως μια σημαντική δοκιμή εν όψει της επικείμενης νομοθετικής πρότασης για ένα μόνιμο σύστημα μετεγκατάστασης.
Οι ευρωβουλευτές προτείνουν να εξεταστεί το ενδεχόμενο περαιτέρω αύξησης προκειμένου να υπάρξει προσαρμογή στις ταχέως μεταβαλλόμενες ροές προσφύγων και τάσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου των δύο ετών εφαρμογής των έκτακτων μέτρων.
Η επερχόμενη πρόταση για έναν μόνιμο μηχανισμό μετεγκατάστασης θα πρέπει να βασιστεί σε μια «πιο ουσιαστική συνεισφορά των κρατών-μελών στην αλληλεγγύη και στην κατανομή ευθύνης, συμπεριλαμβανομένης μιας σημαντικής αύξησης του αριθμού των διαθέσιμων τόπων μετεγκατάστασης προκειμένου να υπάρξει προσαρμογή στις ταχέως μεταβαλλόμενες μεταναστευτικές ροές και τάσεις» τονίζουν οι ευρωβουλευτές, προσθέτοντας ότι θα πρέπει να βασιστεί σε σαφώς καθορισμένα κριτήρια, συμπεριλαμβανομένων αιφνίδιων εισροών υπηκόων τρίτων χωρών και έκτακτης πίεσης για τη χορήγηση ασύλου, που θα προβλέπουν την ενεργοποίησή του βάσει διαφανών και αντικειμενικών δεικτών.
Λαμβάνοντας υπόψη τις προτιμήσεις των αιτούντων άσυλο
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει να δίνεται στους αιτούντες η ευκαιρία να εκφράσουν τις προτιμήσεις τους πριν από την μεταφορά τους από την Ιταλία και την Ελλάδα, κατατάσσοντας τα κράτη-μέλη κατά σειρά προτιμήσεως και να στηρίζουν τις προτιμήσεις τους χρησιμοποιώντας στοιχεία όπως είναι οι συγγενικοί δεσμοί, οι κοινωνικοί και πολιτισμικοί δεσμοί, οι γλωσσικές δεξιότητες, κάποια προηγούμενη παραμονή στη χώρα, προηγούμενες σπουδές και προηγούμενη εμπειρία εργασίας.
Το Ευρωκοινοβούλιο τονίζει στο κείμενό του ότι «οι αιτούντες δεν έχουν μεν δικαίωμα να επιλέγουν το κράτος-μέλος μετεγκατάστασής τους, όμως οι ανάγκες τους, οι προτιμήσεις τους και τα ειδικά προσόντα τους θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο μέτρο του δυνατού», δεδομένου ότι αυτό θα μπορούσε να διευκολυνθεί την ένταξή τους σε μια συγκεκριμένη χώρα της ΕΕ. Το Κοινοβούλιο τονίζει επίσης ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους ασυνόδευτους ανηλίκους.
Επόμενα βήματα
Το ΕΚ δίνει τη γνωμοδότησή του για τα έκτακτα μέτρα μετεγκατάστασης (για τη μετεγκατάσταση 40.000 προσφύγων, αλλά και για την επερχόμενη πρόταση που ανακοίνωσε η Επιτροπή για τη μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων) σύμφωνα με το άρθρο 78 (3) της Συνθήκης της ΕΕ. Οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ συμφώνησαν στις 20 Ιουλίου για την μετεγκατάσταση 32.256 ατόμων και την επικαιροποίηση των στοιχείων μέχρι το Δεκέμβριο με σκοπό να επιτευχθεί ο συνολικός αριθμός των 40.000 αιτούντων άσυλο. Η επόμενη συνάντηση του Συμβουλίου έχει προγραμματιστεί για τις 14 Σεπτεμβρίου.
Η απόφαση για τα έκτακτα μέτρα, μετά την επίσημη έγκρισή της από το Συμβούλιο, θα τεθεί σε ισχύ την επόμενη ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Τα κράτη-μέλη που συμμετέχουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης θα λάβουν ένα κατ ‘αποκοπή ποσό ύψους 6.000 ευρώ για κάθε άτομο που θα υποδεχθούν.
Το μόνιμο σύστημα μετεγκατάστασης (η νομοθετική πρόταση θα κατατεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπως ανακοίνωσε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ κατά την ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης την Τετάρτη το πρωί) θα υιοθετηθεί με τη διαδικασία της συναπόφασης, γεγονός που σημαίνει ότι το ΕΚ θα αποφασίσει επί ίσοις όροις με το Συμβούλιο της ΕΕ (κράτη μέλη).
