Στο ερώτημα του τίτλου τα περισσότερα παιδιά απαντούν “Ασφάλεια και θαλπωρή” με δικά τους λόγια φυσικά.
«Τ’ ὄνειρο τοῦ παιδιοῦ εἶναι ἡ εἰρήνη» γράφει ο Γιάννης Ρίτσος στο ποίημα του “Ειρήνη”. Ειρήνη στην καρδιά τους και στο πνεύμα τους επιθυμούν τα παιδιά τούτες τις ταραγμένες μέρες. Μικρή προσπάθεια να προσεγγίσω το θέμα από τρεις διαφορετικές όψεις κάνω εδώ.
Οι περισσότεροι εστιάζουμε την προσοχή μας στην ανασφάλεια των παιδιών λόγω του εκφοβισμού.
Αγνοούμε τον δεύτερο παράγοντα, την ανασφάλεια που προκαλούν οι γνωστικές συγκρούσεις στην αίθουσα διδασκαλίας.
Τέλος, φαίνεται να παραμελούμε την τρίτη παράμετρο τα προληπτικά μέτρα για την αποφυγή τραυματισμών σε περίπτωση ατυχημάτων.
Συμπληρώνω ότι ενδιαφέρον θα είχε μια έρευνα για τα επίπεδα θαλπωρής, συμπαράστασης, ανθρωπισμού και ουσιαστικής προστασίας που υπάρχει σε κάθε μαθητική κοινότητα.
Ασφάλεια 1
Όταν τα παιδιά μας λένε ότι θέλουν να νιώθουν ασφαλή, εννοούν το σχολικό τους περιβάλλον να είναι απαλλαγμένο από μια μεγάλη σειρά εκδηλώσεων βίας κι άνισης μεταχείρισης.
Οι κοινωνικές και προσωπικές συγκρούσεις εκδηλώνονται με…
Λεκτική προσβολή όπως κοροϊδία και βρισιές.
Σωματική βία όπως σπρωξίματα, κλωτσιές και μπουνιές.
Ψυχολογική – Σεξουαλική παρενόχληση.
Ηλεκτρονικό εκφοβισμό με sms, chat, email, κλήσεις.
Βανδαλισμό προσωπικών αντικειμένων.
Οι παραπάνω εκδηλώσεις μπορούν να μειωθούν με αυστηρή τήρηση των υπαρχόντων κανονισμών. Το καλύτερο όμως όπλο των εκπαιδευτικών είναι η υλοποίηση προγραμμάτων στα οποία κεντρική θέση έχει ο μαθητής. Ομαδικές εργασίες με κατάλληλα δομημένες μικρές ομάδες προσφέρουν την ασπίδα προστασίας που χρειάζονται οι μαθητές.
Ασφάλεια 2
Πριν χρόνια παρουσίασα σε μεγάλο ακροατήριο, στην Αθήνα, τις συνέπειες των Γνωστικών συγκρούσεων στην αίθουσα διδασκαλίας. Ας δούμε τι είναι οι γνωστικές συγκρούσεις. Τα παιδιά αισθάνονται ανασφαλή κι ανίκανα όταν η διδασκαλία και η αξιολόγηση γίνεται με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που προτιμούν.
Για παράδειγμα, αυτό συμβαίνει όταν ένα παιδί που προτιμά να μαθαίνει με οπτικά ερεθίσματα βομβαρδίζεται με μία ακατάσχετη διάλεξη. Ή όταν ένα παιδί που προτιμά να σιωπά και να εσωτερικεύει τη νέα γνώση ιδιωτικά, βομβαρδίζεται με ερωτήσεις. Ή όταν ένα παιδί που μαθαίνει ακούγοντας κατακλύζεται από οπτικά ερεθίσματα.
Το αποτέλεσμα είναι για διαφορετικούς λόγους μαθητές να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, να αγχώνονται, να μην απολαμβάνουν τη μαθησιακή διαδικασία και φυσικά να μην αποδίδουν όσο θα μπορούσαν.
Κι όλα αυτά χωρίς να μπορούν να αιτιολογήσουν ή να ανατρέψουν αυτή την κατάσταση.
Η ιδεατή λύση θα ήταν ο εκπαιδευτικός να είναι ενήμερος για το μαθησιακό προφίλ του κάθε μαθητή του και να σέβεται αυτές τις ιδιαιτερότητες.
Ασφάλεια 3
Η ασφάλεια των μαθητών απειλείται κι από μια σειρά ενδογενών και εξωτερικών κινδύνων, οι οποίοι ελάχιστα ελέγχονται από το σχολείο. Τέτοιοι κίνδυνοι είναι σεισμός, φωτιά, πλημμύρα, έκρηξη, απειλές και μολύνσεις. Για όλους αυτούς υπεύθυνοι να λάβουν μέτρα προστασίας είναι οι τοπικές Αρχές.
Εξαίρεση είναι οι τραυματισμοί μαθητών. Γονείς, μας μεταφέρουν ότι οι πτώσεις είναι η πλέον συχνή τραυματισμού μικρών παιδιών στο σχολικό περιβάλλον.
Ασφαλής πρόσβαση στα σχολεία
Τα παιδιά κινδυνεύουν στη διαδρομή τους προς το σχολείο. Δεν είναι η πρόσβαση σε όλα τα σχολεία της πόλης μας ασφαλής! Οι σχολικοί τροχονόμοι καλύπτουν ένα ελάχιστο εύρος των προσβάσεων στα σχολεία.
Μερικές από τις πλέον επικίνδυνες διαβάσεις στην πόλη μας είναι στη διασταύρωση των οδών Παπαναστασίου και Μουντάκη. Η ιδιομορφία της συγκεκριμένης διασταύρωσης είναι ότι υπάρχει περιορισμένη ορατότητα για οδηγούς και πεζούς.
Οι οδηγοί που κινούνται επί της Παπαναστασίου, ακόμη κι αν τηρούν το όριο των 30 χιλιομέτρων, καλύπτουν σε μόλις 7 δευτερόλεπτα τα τελευταία 60 μέτρα πριν τη διασταύρωση. Η πραγματικότητα είναι διαφορετική αφού κινούνται εκεί με ταχύτητα 40 χιλιομέτρων.
Στο χρονικό αυτό διάστημα είναι αδύνατον ένα παιδί ακόμη κι αν συνοδεύεται από ενήλικα να διασχίσει κάθετα την Παπαναστασίου η οποία έχει πλάτος που κυμαίνεται από 8 – 11 μέτρα. Οι περίοικοι γνωρίζουν το πρόβλημα, αφού οι διαπληκτισμοί των οδηγών στα παρ’ ολίγον ατυχήματα είναι καθημερινά.
Από την ερχόμενη Παρασκευή πολλές δεκάδες παιδιά θα διασχίζουν τις “αόρατες” διαβάσεις εκεί κι όλοι τρέμουμε με την ιδέα ενός ατυχήματος.
Συμπερασματικά
Τα παιδιά μας αποδίδουν στα μαθήματά τους στο μέγιστο και χωρίς άγχη όταν:
• Αισθάνονται ασφαλή συναισθηματικά και χωρίς γνωστικές συγκρούσεις στο σχολικό περιβάλλον και
• Κυκλοφορούν με ασφάλεια στις διαδρομές τους προς και από το σχολείο και στη γειτονιά.
* πτυχ.Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού / Master
Εκπαίδευσης στη Διά Βίου Μάθηση,
συγγραφέας “Μαθαίνω εύκολα”/ “Θυμάμαι εύκολα” / “Μελετώ αποτελεσματικά”
