Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις δερματικές αντιδράσεις στα τατουάζ

Τα τατουάζ είναι πολύ δημοφιλή, καθώς ολοένα περισσότεροι άνθρωποι όλων των ηλικιών σπεύδουν να κάνουν ένα ή περισσότερα. Ακόμα, όμως, κι αν επιλέξει κάποιος προσεκτικά τον tattoo artist όπου θα απευθυνθεί και τηρήσει σχολαστικά τις συστάσεις υγιεινής και φροντίδας, το δέρμα του μπορεί να αντιδράσει με απρόσμενα δυσάρεστο τρόπο.
Οι ανεπιθύμητες δερματικές αντιδράσεις στα τατουάζ δεν είναι σπάνιες. Σύμφωνα με διάφορες έρευνες, ποσοστό τουλάχιστον 6% των ατόμων που κάνουν τατουάζ παρουσιάζουν ανεπιθύμητες δερματικές αντιδράσεις.
Άλλες από αυτές τις αντιδράσεις εκδηλώνονται αμέσως και άλλες έπειτα από αρκετές εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας (AAD). Συνήθως όμως διαρκούν λίγο και είναι ήπιες. Μερικές φορές όμως παρατηρούνται αρκετά σοβαρές αντιδράσεις, οι οποίες χρειάζονται χρόνο και ειδική αγωγή για να αντιμετωπιστούν. Ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA), λ.χ., δέχθηκε την περίοδο 2004-2016 περισσότερες από 360 σχετικές αναφορές.
Ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική), εξηγεί ποιες είναι μερικές από τις πιθανές δερματικές αντιδράσεις στα τατουάζ και πως εκδηλώνονται.
Μολύνσεις. Η μόλυνση μπορεί να εκδηλωθεί αμέσως μετά το τατουάζ ή έπειτα από μερικές ημέρες ή και μήνες και έχει αρκετά ύποπτα συμπτώματα.
«Φυσιολογικά, μετά τη δερματοστιξία μπορεί να αναπτυχθεί κάποιο κοκκίνισμα και πρήξιμο στο δέρμα, ανεκτός πόνος και διαφυγή μικρής ποσότητας διαυγούς υγρού από την περιοχή», εξηγεί ο κ. Μιχελάκης. «Το δέρμα μπορεί επίσης κάποια στιγμή να ξεφλουδίσει και να προκληθεί κνησμός, ενώ μπορεί να δημιουργηθεί και κρούστα. Όλ’ αυτά αποτελούν φυσιολογικό τμήμα της διαδικασίας επούλωσης».
Σε περίπτωση μόλυνσης, όμως, το κοκκίνισμα είναι έντονο ή εξαπλώνεται καθώς περνούν οι μέρες αντί να ξεθωριάζει και να συρρικνώνεται. Επιπλέον, ο αρχικά ήπιος πόνος δεν υποχωρεί και μπορεί να εντείνεται, ενώ πάνω στο τατουάζ μπορεί να εμφανισθεί εξάνθημα ή κόκκινες, επώδυνες φλύκταινες. Ο πάσχων μπορεί ακόμα να έχει πυρετό, ρίγη, πύον στο σημείο του τατουάζ ή ανοικτές πληγές.
Εάν παρουσιάσετε ένα ή περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα έπειτα από ένα τατουάζ, πρέπει να συμβουλευθείτε αμέσως έναν δερματολόγο ιατρό, συνιστά ο ειδικός.
Αλλεργικές αντιδράσεις στις χρωστικές. Οι αντιδράσεις αυτές μπορεί να συμβούν αμέσως ή εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια έπειτα από ένα ή πολλά τατουάζ. Οι πιο συχνές είναι οι αλλεργικές αντιδράσεις στις κόκκινες χρωστικές, αν και μπορεί να παρατηρηθούν με όλα τα χρώματα.
Οι αλλεργίες στα τατουάζ εκδηλώνονται με έντονο κοκκίνισμα και οίδημα, εξάνθημα που προκαλεί κνησμό, φλύκταινες, κρούστες ή ξεφλουδίσματα, και σημαντική διαφυγή υγρού από την περιοχή. Συνήθως είναι ήπιες και υποχωρούν μέσα σε 1-2 εβδομάδες. Αν επιμείνουν περισσότερο, χρειάζονται αξιολόγηση από τον δερματολόγο ιατρό.
Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, οι αλλεργικές αντιδράσεις στις χρωστικές μπορεί να είναι γενικευμένες, προκαλώντας π.χ. σοβαρό πόνο και δυσκολίες στην αναπνοή. Σε τέτοια περίπτωση είναι απαραίτητη η επείγουσα ιατρική αξιολόγηση.
Εξάνθημα μετά από προσωρινό τατουάζ. Αυτό είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί μέσα σε τρεις εβδομάδες από το τατουάζ. Είναι αλλεργική αντίδραση που συνήθως προκαλείται από μαύρες χρωστικές, καθώς πολλοί άνθρωποι έχουν αλλεργία σε ένα χημικό των μαύρων χρωστικών που λέγεται PPD.
Σε περίπτωση αλλεργικής αντίδρασης στο προσωρινό τατουάζ, ο ασθενής εκδηλώνει εξάνθημα και ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα: κοκκίνισμα και πρήξιμο, έντονο κνησμό, πόνο, ξεφλούδισμα του δέρματος, φλύκταινες (φουσκάλες) που μπορεί να ανοίξουν και να έχουν διαφυγή υγρού, αποχρωματισμό του δέρματος, ουλές. Τα συμπτώματα αυτά συνήθως υποχωρούν μέσα σε 1 εβδομάδα, ειδάλλως πρέπει να πάτε στον γιατρό.
Σε σπάνιες περιπτώσεις ο πάσχων μπορεί να εκδηλώσει ζάλη, τάση λιποθυμίας ή πόνο στην κοιλιά. Σε τέτοια περίπτωση, χρειάζεται επείγουσα ιατρική φροντίδα.
Εξάνθημα από αλλεργία στον ήλιο. Μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν μόνιμη υπερευαισθησία στον ήλιο και, όποτε εκτίθεται το τατουάζ τους σε αυτόν, αναπτύσσουν πάνω του εξάνθημα. Σε τέτοια περίπτωση η μόνη λύση είναι η προστασία του δέρματος από τον ήλιο, με αντηλιακά, παραμονή στη σκιά και ένδυση με μακριά ρούχα.
Εκδήλωση δερματοπαθειών. Εάν ένας άνθρωπος έχει προδιάθεση για την ανάπτυξη δερματοπαθειών όπως η ψωρίαση ή το έκζεμα, το τατουάζ μπορεί να προκαλέσει την εμφάνισή τους για πρώτη φορά. Αντίστοιχα, στα άτομα που ήδη έχουν εκδηλώσει τέτοιου είδους δερματοπάθειες, το τατουάζ μπορεί να αποτελέσει τον εκλυτικό παράγοντα για μία αναζωπύρωση.
Όπως εξηγεί ο κ. Μιχελάκης, αυτό οφείλεται στο επονομαζόμενο φαινόμενο Köbner ή ισομορφικό φαινόμενο. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η εμφάνιση δερματικών βλαβών πάνω στις γραμμές των τραυμάτων. «Το τατουάζ γίνεται με λύση της συνέχειας του δέρματος, δηλαδή με αλλεπάλληλες μικροσκοπικές πληγές. Πάνω στις γραμμές που σχηματίζουν αυτές οι πληγές μπορεί να αναπτυχθεί ψωρίαση, έκζεμα, λεύκη, σαρκοείδωση, δύσμορφες ουλές (χηλοειδή) ή άλλες δερματοπάθειες», λέει. «Οι παθήσεις αυτές τυπικά εκδηλώνονται μέσα σε 10-20 ημέρες από το τατουάζ. Ωστόσο έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις που εκδηλώθηκαν σε 3 ημέρες ή άλλες που παρουσιάσθηκαν έπειτα από χρόνια».
Αν έχετε τάση προς την ανάπτυξη δύσμορφων ουλών ή πάσχετε από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, καλό είναι να συμβουλευθείτε τον δερματολόγο σας πριν κάνετε τατουάζ. Είναι πολύ πιθανό να σας συστήσει να το αποφύγετε.
Δερματικές επιπλοκές από τη μαγνητική τομογραφία. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθεί πρήξιμο ή ήπιο έγκαυμα στη θέση ενός τατουάζ, έπειτα από την εκτέλεση μιας μαγνητικής τομογραφίας. Μπορεί επίσης το άτομο να αναπτύξει αίσθημα έλξης του τατουάζ, την ώρα της μαγνητικής.
Η έλξη οφείλεται στο ότι οι χρωστικές των τατουάζ μπορεί να περιέχουν μαγνητικά συστατικά που αλληλεπιδρούν με τα ισχυρά μαγνητικά πεδία του τομογράφου. Επιπλέον, το τατουάζ μπορεί να απορροφήσει ενέργεια που κανονικά θα διαχεόταν στο δέρμα, με συνέπεια αυξημένο κίνδυνο εγκαύματος. Ωστόσο το έγκαυμα αυτό συνήθως είναι ήπιο.
«Αν έχετε τατουάζ και πρόκειται να κάνετε μαγνητική, ενημερώστε εκ των προτέρων τον ακτινολόγο που θα κάνει την εξέταση, ώστε να τη διακόψει αμέσως εάν αισθανθείτε κάποια τράβηγμα ή αίσθημα καύσου στη διάρκειά της», συνιστά ο κ. Μιχελάκης.