1821, η αδούλωτη ελληνική ψυχή αποτίναξε δυστυχία, εξαθλίωση και ξεσήκωσε το γένος κατά του τυράννου. Το γένος πάλι γεννήθηκε, θεμελιωμένο στις αρχαιοελληνικές ρίζες του.
2021, εορτασμοί για την παλιγ-γενεσία τιμώντας, όπως έχομε χρέος, τους ήρωες προγόνους• αυτό επιβάλλει η εθνική μας παρακαταθήκη. Δυστυχώς, έχομε και φαινόμενα ακραίου υλισμού, ασύδωτης συμπεριφοράς και απεμπόλησης αξιών και ιδανικών από ορισμένους, ενώ Πανδημία και Τουρκία μας απειλούν. Παρά τις δυσκολίες, πολλοί πέρασαν τις καλοκαιρινές διακοπές στους τόπους τους με αναμνήσεις και νοσταλγία για παλαιότερα χρόνια, κι αναθυμούμενοι προγόνους θυσιασθέντες στους πολλούς αγώνες του Έθνους. Μας τους θυμίζουν τα Μνημεία που η Πατρίδα και οι Τοπικοί Σύλλογοι τους αφιέρωσαν. Και κάποιοι λίγοι “νεοέλληνες” ακρωτηριάζουν και βάφουν Ανδριάντες ή χρησιμοποιούν για αλλότριες δραστηριότητες και επιδιώξεις τα κενοτάφια των προγόνων, κενά αφού τα λείψανα τους έμειναν εκεί που έπεσαν για τους απογόνους. Αυτοί οι βέβηλοι ασεβούν στην Εθνική Μνήμη και Παρακαταθήκη την οποία διατηρούν οι πατριώτες.
Το 1925 ο Νίκος Καζαντζάκης άρχισε τα ταξίδια, και μετά το πέρασμα από την Πελοπόννησο έγραψε για τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη: «Εδώ στην Τριπολιτσά ο αγέρας και τα βουνά είναι γεμάτα ακόμα από την πλατείαν αναπνοή του Κολοκοτρώνη….. η ζωή του ήταν ένα δραματικό χαρακτηριστικό ξετύλιγμα μιας πλούσιας ελληνικής ψυχής : πίστη, αισιοδοξία, πείσμα, παλικαριά, σίγουρο πρακτικό μυαλό, ευλυγισία……. Μαλακός και καλόκαρδος όταν σύφερνε στο μεγάλο σκοπό, σκληρός όταν έπρεπε. Σκληρός και άγριος προπάντων στον εαυτό του….. Στέρεος νους, κρίση κοφτερή, ατσάλι…… Έβλεπε απλά και γι’ αυτό άσφαλτα….. Είχε ορμή και μέτρο, ήξερε να υποχωρεί για να προχωρεί….. Συχνά τον παρατούσαν όλοι κι έμενε μόνος στα βουνά και ξεσπούσε τότε στο κλάμα. Έκλαιε σαν τους ομηρικούς ήρωες, με τα μακρυά μαλλιά και την περικεφαλαία, έκλαιε κι αλάφρωνε.
Ξανάπαιρνε κουράγιο….. ξανάρχιζε ο αγώνας» ( “Ταξιδεύοντας”, σελ. 257-259).
Κι ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης εκπληρώνει το χρέος για τιμή των θυσιασθέντων. Την Πρωτοχρονιά του 1843, τριάντα τρεις ημέρες πριν τον θάνατό του, είπε σε φίλο που τον επισκέφθηκε: «Τα πρωτεία εις τον Σταυρό. Και δόξα αιώνας αιώνων εις τους σταυρωμένους δια την Πίστην και το Γένος».
Οι Καιροί ου Μενετοί (να ενεργούμε πριν να είναι αργά). Ας κάνομε βίωμα αλλά και κήρυγμα την πλούσια ελληνική ψυχή και την δόξα των σταυρωμένων (θυσιασθέντων). Εθνικά Χαρίσματα που μας κληροδότησαν Κολοκοτρώνης και Καζαντζάκης• απ’ αυτά που διατήρησαν και θα διατηρούν τον Ελληνισμό. Το περικαλλές μνημείο του χωριού ΦΡΕ μας θυμίζει με χρυσά γράμματα “ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΧΡΕΟΣ”, αλλά δυστυχώς χρησιμοποιείται και σαν ταβέρνα, με απόφαση των τοπικών αρχών. Όσους ξέχασαν ή “αντάλλαξαν” την εθνική παρακαταθήκη του χρέους να τιμούν τους προγόνους, ο Κωστής Παλαμάς τους προειδοποιεί:
« Χρωστάμε σ’ όσους ήρθαν, πέρασαν,
θα’ ρθουν, θα περάσουν.
Κριτές θα μας δικάσουν,
οι αγέννητοι, οι νεκροί »
