«Γραμβούσα μοσχοβολά η βραδιά και ευχολογούνε όλοι, τον κηπουρό που ανέταξε έτσα λοής περβόλι».
Αυτή τη μαντινάδα διάλεξε για εισαγωγή στην ομιλία του ο Κισαμίτης δάσκαλος και πρώην αντιδήμαρχος της περιοχής Μουντάκης Μιχάλης.
Κι ήταν ακριβώς αυτή η γραμβουσιανή μοσχοβολιά στην καρδιά του καλοκαιριού που μας συνεπήρε σαν φτάσαμε εκεί στα Κουτουφιανά της Γραμβούσας στη γραφική αγκαλιά της εκκλησίας και του Ειδικού Γυμνασίου Κισάμου.
Όλα έτοιμα για μια αξέχαστη βραδιά για τη μεγάλη παρέα των χωριανών, των φίλων και των συμμαθητών του Θεοχάρη Ξηρουχάκη.
Επρόκειτο για την ετήσια εκδήλωση του πολιτιστικού συλλόγου Γραμβούσας, που έγινε 18-7-2018, στην οποία εκτός από τα εδέσματα και την παραδοσιακή μουσική από το συγκρότημα του Στρατή Σκαράκη, η βραδιά ήταν αφιερωμένη στο Γραμβουσιανό χοροδιδάσκαλο και εραστή της κρητικής παράδοσης Θεοχάρη Ξηρουχάκη.
Μας καλωσόρισε ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλογου Γραμβούσας, Φώντας Ξηρουχάκης και ακολούθησε ο χαιρετισμός του δημάρχου Κισάμου Θοδωρή Σταθάκη. Παρόντος και του πρώην δημάρχου, Γιώργου Μυλωνάκη. Χαιρέτισε επίσης, ο Δημήτρης Νικολακάκης εκ μέρους της Π.Ε. Χανίων, ενώ μαντινάδες αφιέρωσε στον τιμώμενο, ο φίλος του, Πυροβολάκης Αντώνης.
Στη συνέχεια, η μεστή παρουσίαση του έργου του πρωτοπόρου των κρητικών παραδοσιακών χορών Θεοχάρη Ξηρουχάκη, έγινε από τον Μιχάλη Μουντάκη. Ο ομιλητής μεταξύ των άλλων τόνισε ότι ο Ξηρουχάκης ως γέννημα-θρέμμα της Γραμβούσας, έχει μέσα του τη φρεσκάδα και την αλμύρα του κισαμίτικου κόλπου. Μεγάλωσε και ανδρώθηκε με τους ήχους του βιολιού και του λαγούτου, με τους σκοπούς του Μαριάνου, του Χάρχαλη, του Ναύτη, του Κoυτσουρέλη,, του Tζέκα, του Κουνέλη, και πολλών άλλων. Και έμαθε τα πρώτα βήματα του χορού με τους πρωτοχορευτές της Κισάμου, γνήσια, αυθεντικά και λεβέντικα. Έμαθε το συρτό, που η παράδοση θέλει να ξεκίνησε και να πρωτοχορεύτηκε στα Πατεριανά σε γάμο με Γραμπουσιανούς κουμπάρους, σε παλιά μελωδία που έφεραν μαζί τους Κρήτες, τελευταίοι υπερασπιστές του Βυζαντίου και με οργανοπαίκτη τον Στέφανο Τριανταφυλλάκη ή Κιώρο από το Γαλουβά Λουσακιών.
Ο τιμώμενος -ανέφερε- σε αντίθεση με τους άλλους πολύ καλούς χοροδιδασκάλους που διαθέτει ο τόπος μας, έχει ένα χαρακτηριστικό επιπλέον. Αυτό της δημιουργίας νέων χορών. Ο τιμώμενος ανήκει στην κατηγορία εκείνων που πιστεύουν ότι η παράδοση δεν είναι στατική, αλλά εξελίσσεται και προσαρμόζεται στα νέα κοινωνικά κι ιστορικά γεγονότα.
Έτσι τόλμησε να δημιουργήσει το Χορό της Μάχης της Κρήτης. Το Μερακλήδικο χορό και τους Μικρούς Ζορμπάδες.
Το έργο του τιμώμενου χοροδιδασκάλου και γυμναστή στη Β/θμια εκπαίδευση, έχει καταγραφεί σε μια σειρά από 5 DVD, διάρκειας 6 ωρών, απαύγασμα σαράντα χρόνων σκληρής δουλειάς. Είναι εκείνος που πρώτος δημιούργησε σχολή παραδοσιακών χορών στα Χανιά. Έχει δώσει πάνω από 1200 παραστάσεις σε Ελλάδα κι εξωτερικό. Διοργάνωσε διαγωνισμούς και τελετές έναρξης και λήξης αθλητικών οργανώσεων και ανέλαβε την ευθύνη της πραγματοποίησης εκδηλώσεων για τη Μάχη της Κρήτης.
Για όλα αυτά, το 2013 -ύστερα από έγγραφη πρόταση του καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και προέδρου της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών, κ. Ερατοσθένη Καψωμένου, ο Δήμος Κισάμου, υπέβαλε πρόταση στην Ακαδημία Αθηνών για τη βράβευσή του. Μια πρόταση που βρίσκεται σε δυναμική τροχιά.
Μετά την ομιλία, απονεμήθηκε στον Θεοχάρη Ξηρουχάκη, τιμητική πλακέτα από τον πρόεδρο του πολιτιστικού συλλόγου και ακολούθησε ο χαιρετισμός και οι ευχαριστίες εκ μέρους του τιμηθέντος.
Ακολούθησε κρητικό γλέντι με κέφι και τραγούδι, ενώ χόρεψε και το συγκρότημα του Θεοχάρη Ξηρουχάκη.
Συγχαρητήρια σε όλους που συνέδραμαν στο να γίνει μια γλυκιά ανάμνηση για όλους μας η βραδιά εκείνη στης Γραμβούσας τ΄ ακρωτήρι… Μια βραδιά που τα είχε όλα. Και κυρίως την απόδοση τιμής σ΄ έναν ακούραστο κι εμπνευσμένο εργάτη της κρητικής παράδοσης, τον Θεοχάρη Ξηρουχάκη.
Α.Κ.
