Τα τύμπανα πολέμου δε θα αργήσουν να ηχήσουν ξανά, αν ερμηνεύσουμε σωστά την ισχνή (για την ώρα) προσπάθεια μερικής επανεθνικοποίησης της ΚΓΠ, αφού ακόμη και ο επίτροπος γεωργίας της Κομισιόν αναφέρει σε συνέντευξη τύπου ότι πρέπει να δοθούν κρατικές ενισχύσεις «κατ’ εξαίρεση», καθώς τεχνικά δεν επιτρέπονται στην ΕΕ.
Και ορίζει μάλιστα και το πλαφόν για τους ημέτερους μετά την προσωρινή τροποποίηση των αντιμονοπωλιακών κανόνων της ΕΕ έως τον Δεκέμβριο του 2023, επιτρέποντας στις χώρες να στηρίξουν τους γεωργούς και τους παραγωγούς λιπασμάτων σε μέγιστο ποσό 150 εκατομμυρίων ευρώ ανά δέσμη μέτρων διάσωσης, με ανώτατο όριο μεμονωμένης ενίσχυσης αυξημένο στο πρωτοφανές ποσό των 250.000 ευρώ». Αυτή είναι η ουσία της ανακοίνωσης για τα λιπάσματα. Πλήρης ανικανότητα, μετά την πλήρη αποτυχία των γρήγορων μέτρων να πληγεί η εισβολέας Ρωσία στην Ουκρανία! Καλή ήταν θα λέμε σε λίγο καιρό η ΚΓΠ, αλλά…
Στο πρώτο μέρος του σημειώματός μας είδαμε δυο βασικά πράγματα, που επισημαίνονται από την ανακοίνωση της Κομισιόν για τα λιπάσματα. Το ένα αφορά την ελλειμματική ΕΕ σε λιπάσματα η οποία θα κληθεί να πληρώσει τα σπασμένα των γρήγορων και μη μελετημένων σκληρών μέτρων κατά της Ρωσίας, για την εισβολή της στην Ουκρανία. Το κόστος θα είναι υπέρογκο για να μπορέσουν οι αγρότες να λιπάνουν τις καλλιέργειές τους και δειλά – δειλά, αλλά σταθερά έρχονται και μας λένε με μερική επανεθνικοποίηση θα δώσουμε κρατικές ενισχύσεις και θα λυθεί το θέμα!
Ποιος μίλησε για συνοχή! Οι αδύναμοι προϋπολογισμοί, όπως ο ελληνικός, θα κληθούν να καταβάλουν ποσά που δε θα μπορέσουν, άρα οι πιο πλούσιοι θα καταβάλουν τα εξοργιστικά ποσά, και μάλιστα ανά μονάδα, στρεβλώνοντας τον ανταγωνισμό, που ήταν μεν λίγος, αλλά υπήρχε μια υποψία του να πλανάται στους διαδρόμους των αγροτικών συμφερόντων. Άρα και η ανακοίνωση της Κομισιόν για τα λιπάσματα, που ευαγγελιζόταν μέσω της στρατηγικής: «από το αγρόκτημα στο πιάτο», ότι το πρόβλημα των λιπασμάτων θα επιλυθεί αν καταφέρουμε να μειώσουμε τις απώλειες θρεπτικών ουσιών, που σήμερα ανέρχονται στο 50-60% της ποσότητας που εφαρμόζεται σε χωράφια.
Και στο συμβούλιο υπουργών που έλαβε χώρα, στις 21 Νοεμβρίου1 η τσεχική προεδρία επισημαίνει ότι «κατά τη συζήτηση για τα λιπάσματα, οι υπουργοί επικεντρώθηκαν ειδικότερα στην ανακοίνωση για τη διαθεσιμότητα λιπασμάτων που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τη σύνοδο. «Τα λιπάσματα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επισιτιστική ασφάλεια. Αν και η παραγωγή τροφίμων δεν εξαρτάται μόνο από τα λιπάσματα, η έλλειψη λιπασμάτων μπορεί να έχει αντίκτυπο στις γεωργικές αποδόσεις. Η ΕΕ έχει σημαντικό δυναμικό παραγωγής, αλλά εξαρτάται από τις εισαγωγές φυσικού αερίου για την παραγωγή λιπασμάτων. Πρέπει να συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε λύσεις για να διασφαλίσουμε ότι υπάρχει αρκετό φυσικό αέριο στην Ευρώπη». Κανείς όμως δεν επισημαίνει την αμέριστη βλακεία των ηγετών της ΕΕ να πυροβολήσουν τα πόδια τους με την αντικατάσταση των φτηνών ενεργειακών πηγών που είχαν, με άλλες πολλαπλάσιου κόστους πηγές!
Και η προσπάθεια καλά κρατεί, όλους αυτούς τους τελευταίους μήνες! Άρα οι κρατικές ενισχύσεις είναι πλέον μονόδρομος! Στην ανακοίνωση της Κομισιόν υπενθυμίζεται ότι το τροποποιημένο Προσωρινό Πλαίσιο Κρίσης για τις κρατικές ενισχύσεις δίνει τη δυνατότητα ειδικής στήριξης στους γεωργούς και τους παραγωγούς λιπασμάτων.
Και η επιθυμία της Κομισιόν είναι να εξετάσει και να συζητήσει με τα κράτη μέλη πώς να χρησιμοποιήσουν καλύτερα τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ για την αντιμετώπιση της κατάστασης των λιπασμάτων. Τώρα λοιπόν που εγκρίθηκε το ελληνικό στρατηγικό σχέδιο της ΚΓΠ, λύσαμε το πρόβλημα! Και μάλιστα με διαφάνεια, όπως διαλογίζεται με τον εαυτό της η Κομισιόν, μέσω ενός νέου παρατηρητηρίου αγοράς, που θα δημιουργηθεί το 2023!
Πάντως, η Επιτροπή θα προωθήσει τα ακόλουθα μέτρα όσον αφορά τα λιπάσματα:
1. καλύτερη πρόσβαση σε οργανικά λιπάσματα και θρεπτικά συστατικά από ανακυκλωμένα ρεύματα αποβλήτων, ειδικά σε περιοχές με χαμηλή χρήση οργανικών λιπασμάτων.
2. Η υποστήριξη για τη μετατροπή της ευρωπαϊκής βιομηχανίας αζωτούχων λιπασμάτων σε βιομηχανία που βασίζεται στην αμμωνία που παράγεται με χρήση ανανεώσιμων πηγών και χωρίς ορυκτά υδρογόνο,
3. να διασφαλιστεί ότι υπάρχει ένα σταθερό και λειτουργικό ρυθμιστικό περιβάλλον που διέπει την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών και υδρογόνου χαμηλών εκπομπών άνθρακα , διασφαλίζοντας έτσι ότι μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα μια αγορά για ανανεώσιμα λιπάσματα και λιπάσματα με βάση το υδρογόνο με χαμηλές εκπομπές άνθρακα,
4. Η υποστήριξη για διαφοροποίηση των εισαγωγών για τη μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία και τέλος,
5. λανσάρει το 2023 μια νέα πρόκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας για την ανθεκτική γεωργία .
Συμπληρωματικά, για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας και της οικονομικής προσιτότητας των λιπασμάτων στην Ε.Ε σημειώνονται τα ακόλουθα:
Η Κομισιόν δεν έχει στοιχεία για το ύψος των αποθεμάτων λιπασμάτων. Ότι λέει το λέει θεωρώντας ότι…
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΓΠ) και τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ των κρατών μελών θα συνεξετάσουν και θα αντιμετωπίσουν από κοινού το κόστος στον τομέα της διαχείρισης θρεπτικών ουσιών για τη βελτίωση της υγείας και της γονιμότητας του εδάφους.
Η ανακοίνωση δίνει σημασία στη γεωργία ακριβείας, στη βιολογική γεωργία και στην αγροοικολογία σε μια προσπάθεια να απαιτηθεί λιγότερη χρήση λιπασμάτων και μεγαλύτερη πρόσβαση σε συμβουλές και κατάρτιση.
-Τα Στρατηγικά Σχέδια της ΚΓΠ υποστηρίζουν μερική αντικατάσταση ορυκτών λιπασμάτων από οργανικά λιπάσματα όπως κοπριά, λυματολάσπη και βιολογικά απόβλητα, από διεργασίες μεθανοποίησης ή βιολογικές και θερμικές επεξεργασίες , ενώ διασφαλίζουν ότι αυτό δεν έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερες απώλειες θρεπτικών συστατικών .
Υιοθετεί λοιπόν μια θέση η Κομισιόν που δεν έχει εμφανιστεί ούτε είναι εύκολη η πρόσβαση, ή η επένδυση σε νέες τεχνολογίες και σε νέες μεθόδους παραγωγής ενέργειας, όπου τα αγροτικά απόβλητα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν σε ένα κάποιο βαθμό τη χρήση λιπασμάτων.
Ακόμη και αν χρησιμοποιηθεί το αγροτικό αποθεματικό ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη των παραγωγών που επλήγησαν περισσότερο από τις σοβαρές συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, το πρόβλημα δε γίνεται. Ούτε η επανεθνικοποίηση της ΚΓΠ θα είναι πανάκεια, όπως τονίσαμε προηγουμένως.
Στο 3ο και τελευταίο Μέρος του σημειώματος αυτού θα διαφανούν πεντακάθαρα οι προθέσεις των προτεινόντων.
