ΜΕΡΟΣ 4ο
Σε προηγούμενα σημειώματα αναδείξαμε την επιχειρούμενη επανεθνικοποίηση της ΚΓΠ, από την Κομισιόν. Με αφορμή τα λιπάσματα και την αποφυγή επισιτιστικής ανασφάλειας, φαίνεται ότι η Κομισιόν κατάλαβε τα μέτρα κατά της Ρωσίας δεν επιτρέπουν την προμήθεια με λιπάσματα τις αγροτικές δυνάμεις της ΕΕ. Λόγος για τον οποίο φιγουράρει η επισιτιστική ασφάλεια στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τρέχοντος μηνός.
Η αδυναμία εξασφάλισης των απαραίτητων ποσοτήτων λιπασμάτων για συνέχιση της καλλιέργειας και επίτευξη της επάρκειας τροφίμων, οδήγησαν την Κομισιόν να αναθεωρεί το σύνολο της πολιτικής της. Και διαβλέπει και την αδυναμία οικονομικής υποστήριξης της κατ εξοχήν δαπανηρής πολιτικής της που είναι η ΚΓΠ. Οι στρατηγικές «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» (Farm to Fork) προσδιορίζουν μια τουλάχιστον φραστική δέσμευση για την υποστήριξη της ολοκληρωμένης διαχείρισης της γονιμότητας του εδάφους, εφαρμόζοντας ένα ποικίλο σύνολο λύσεων γονιμότητας, με στόχο την:
(i) αύξηση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή,
(ii) συμβολή στον μετριασμό του κλίματος μέσω της αυξημένης αποθήκευσης άνθρακα στο έδαφος και
(iii) ενίσχυση της διατήρησης της βιοποικιλότητας.
Και ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτο σημείο είναι η βελτίωση της πρόσβασης και της αποτελεσματικής χρήσης λιπασμάτων για τους μικροϊδιοκτήτες μέσω διαφανών και καλά στοχευμένων εργαλείων (π.χ. ηλεκτρονικά κουπόνια, συστήματα συμπληρωματικής πληρωμής, χρήση μικροδόσεων για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα), αποτελεσματικές συμβουλευτικές υπηρεσίες (υπολογισμός ισοζυγίων θρεπτικών συστατικών, κινητοποίηση διαφορετικών πηγές θρεπτικών ουσιών) και βελτιωμένα προγράμματα επιχορήγησης δημόσιας εισροής για ορυκτά και οργανικά λιπάσματα·
Αυτό ενισχύει τη μερική επανεθνικοποίηση της ΚΓΠ, αλλά παρεισφρέει και η στόχευση για περαιτέρω ενίσχυση της ανθρωπιστικής επισιτιστικής βοήθειας, και ας καταλάβει ο κάθε αναγνώστης ότι θέλει!
Με αφορμή την ανακοίνωση της Κομισιόν και την προσπάθεια κατάρτισης της ατζέντας των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, Δεκεμβρίου 2022, η τρέχουσα κρίση επισιτιστικής ασφάλειας είναι προς εξέταση για πρώτη φορά από τον Δεκέμβριο του 2009. Και τούτο γιατί η διατάραξη στο επισιτιστικό σύστημα που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία οδήγησε στην επανεμφάνιση της επισιτιστικής ασφάλειας στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, και το 2022 ήταν ήδη έτος αιχμής για την προσοχή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε θέματα επισιτιστικής ασφάλειας. Η επισιτιστική ασφάλεια είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής, αλλά είναι επίσης διασυνδεδεμένη με μια σειρά σημαντικών τομέων πολιτικής1. Για την ώρα, πληθωρισμός και ενεργειακή ένδεια οδήγησαν σε σημαντική αύξηση των τιμών των προϊόντων διατροφής, και δεν είναι τυχαία και η παρέμβαση ακόμη και του ΔΝΤ που θεωρεί ότι «Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων θα παραμείνουν αυξημένες εν μέσω πολέμου»2, παρά το ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων έχουν αμβλύνει τις πιέσεις στις τιμές, αλλά ο καιρός, ο πόλεμος και το κόστος των υλικών θα μπορούσαν να διατηρήσουν τις τιμές των τροφίμων αυξημένες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Και επιμένει ο ίδιος παγκόσμιος οργανισμός ότι «Οι τιμές των τροφίμων, οι οποίες έφτασαν σε ρεκόρ νωρίτερα φέτος, έχουν αυξήσει εκτός από τα τρόφιμα, την ανασφάλεια και τις κοινωνικές εντάσεις. Έχουν επίσης επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς των κυβερνήσεων που παλεύουν με την αύξηση των λογαριασμών εισαγωγής τροφίμων και τη μείωση ικανότητα χρηματοδότησης πρόσθετης κοινωνικής προστασίας για τους πλέον ευάλωτους. Και είχαμε την ευκαιρία σε παλαιότερο σημείωμά μας να επισημάνουμε ότι η άσκηση πολιτικής προς τους πλέον ευάλωτους, που κρίνεται αναγκαία, κινδυνεύει να δημιουργήσει μετατόπιση της μεσαίας τάξης εισοδημάτων προς μια νέα κατάσταση ευάλωτων ομάδων πληθυσμού.
Στην πραγματικότητα, ακόμη και το ΔΝΤ υποστηρίζει από τις έρευνές του ότι, η μείωση κατά 1% των παγκόσμιων συγκομιδών αυξάνει τις τιμές των βασικών προϊόντων διατροφής κατά 8,5 τοις εκατό. Γίνεται κατανοητό, λοιπόν, ότι μια μείωση κατά 10% της παγκόσμιας συγκομιδής σημαίνει 85% αύξηση τιμών στο χωράφι; Και πόσο στα ράφια του συνοικιακού παντοπωλείου, της λαϊκής ή του σούπερ μάρκετ;
Η τάξη μεγέθους είναι συντριπτική για το τι μπορεί να χτυπήσει τους πληθυσμούς μας. Αυτό πρέπει να ήταν σε γνώση των ιθυνόντων της ΕΕ όταν αποφάσιζαν μέτρα κατά της Ρωσίας, με αφορμή την εισβολή στην Ουκρανία, μετά τη μη εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ.
Αύξηση του βασικού επιτοκίου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ κατά 1 ποσοστιαία μονάδα, υποστηρίζει το ΔΝΤ, μειώνει τις τιμές των βασικών προϊόντων διατροφής κατά 13% μετά από ένα τρίμηνο. Αυτό το συμπέρασμα, με το προηγούμενο του ΔΝΤ καταρρίπτουν κάθε μύθο περί αντιμετώπισης της επισιτιστικής ασφάλειας!
Αν συνυπολογίσει κανείς ότι η αύξηση 1% στις τιμές των λιπασμάτων, οι οποίες ανέβηκαν πρόσφατα με την άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου, ενισχύει τις τιμές των ειδών διατροφής κατά 0,45 τοις εκατό, καταλαβαίνει τι σημαίνει και τι πρέπει να περιμένει τους Ευρωπαίους πολίτες.
Οπότε τίθεται το ερώτημα προς τους γρήγορα αποφασίζοντες Ευρωπαίους ταγούς: Αν δεν γνώριζαν τι θα συνέβαινε, μετά τα μέτρα που πήραν κατά της Ρωσίας, μήπως οι άνθρωποι δεν έχουν κανένα κοινό σημείο με την πολιτική;
Εκεί που έχει αποτύχει πλήρως η Κομισιόν, σε βάρος των Ευρωπαίων πολιτών είναι ότι με βάση τη Διαφάνεια της αγοράς και Σύστημα Πληροφοριών Αγροτικής Αγοράς πιστεύει ότι θα διασφαλίσει τη σταθερότητα των αγορών και θα αποφύγει τις διαταραχές της αγοράς και τις αυξήσεις των τιμών. Εμείς εδώ και αρκετές εβδομάδες παρατηρούμε τις αυξήσεις τιμών προϊόντων αγροδιατροφής να εκτινάσσονται με πυραυλική μορφή.
Ακόμη φανερή είναι η αποτυχία της Κομισιόν και στη Διευκόλυνση του παγκόσμιου εμπορίου λιπασμάτων, αφού υποστηρίζει τα μέτρα που περιορίζουν ή απαγορεύουν τις εξαγωγές λιπασμάτων, αντί να πάρει άμεσα μέτρα για την αύξηση της παραγωγής λιπασμάτων αφού δεν υπάρχουν πλέον εξαγωγές από τη Ρωσία!
Ο μονόδρομος έχει ήδη επισημοποιηθεί και στη χώρα μας: Μόνο οι τοπικές παραγωγές μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της επισιτιστικής ανασφάλειας. Αλλά χρειάζεται να εξοικονομηθεί χρήμα. Και αυτό μοιάζει περισσότερο με την υιοθέτηση ενός νέου προγράμματος επισιτισμού τύπου Ούνρα (UNRRA), για όσους από εμάς τους παλιούς θυμούνται τι σημαίνει αυτό!
1. https://www.europarl.europa.eu/thinktank/en/document/EPRS_BRI(2022)734672
2. https://www.imf.org/en/Blogs/Articles/2022/12/09/global-food-prices-to-remain-elevated-amid-war-costly-energy-la-nina?utm_medium=email&utm_source=govdelivery
